Yasal Mirasçılar
495 – 501’inci maddeleri ile Türk Medeni Kanunu yasal mirasçıları düzenlemiştir. Yasal mirasçılar yasanın belirlediği kişilerdir. Bunlardan başka ölen kişi de mirasçı atayabilir. Mirasbırakan başka mirasçı belirlememişse (ör. vasiyetname) kanuna göre yasal mirasçılar ve miras payları tespit edilir.
Ayrıca bkz:
Yasal Mirasçılar Kimlerdir?
Mirasbırakanın atanmış mirasçısı yoksa, miras hakkı olan yasal mirasçılar;
- Eş
- Çocuklar
- Torunlar
- Evlatlıklar
- Anne – baba
- Dede – nine
- Kardeşler
- Dayı, amca, hala, teyze, yiğen
- Kuzen
- Kimse bulunamazsa Devlet yasal mirasçıdır.
Mirası bırakan kişinin eşi her zaman mirasçıdır.
Eş ile birlikte önce altsoyda 1. derece mirasçı aranır. 1. derece mirasçısı yoksa sırayla 2., 3. veya 4. derece mirasçılar aranır. Altsoy yoksa üstsoya bakılır. Eğer bunlar yoksa yansoya gidilir.
Yasal Mirasçılar Tablo
Miras paylarını tespit etmek için yasal mirasçıların kimler olduğu belirlendikten sonra, miras paylarını anlamak için Türk Medeni Kanunu'na bakılır.
|
Yasal Mirasçılar |
|||
|
Kan Hısımları (çocuk, torun, ana, baba, büyük ana, büyük baba, evlilik dışı hısımlar) |
Sağ Kalan Eş |
Evlatlık |
Devlet |
Kan hısımlarının hangisinin öncelikli mirasçı olduğu derece olarak belirlenmiştir. Birinci derece varsa, ikinci dereceye miras kalmaz. Önce altsoy ve üstsoya, bunlar yoksa yansoya gidilir.
|
Yasal Mirasçıların Dereceleri |
|
|
Üstsoy ve Altsoy Mirasçılar |
Yansoy Mirasçılar |
|
1’inci Derece: Ana – Baba |
2’inci Derece: Kardeşler |
|
1’inci Derece: Çocuklar |
3’üncü Derece: Dayı, Amca, Hala, Teyze, Yiğen |
|
2’inci Derece: Büyükanne – Büyükbaba |
4’üncü Derece: Kuzen |
|
2’inci Derece: Torunlar |
|
Yasal Mirasçılar Kimler Olabilir?
Yasal mirasçı olacak kişilerin;
- TMK 495 – 501 arasındaki kişilerden olmaları,
- Murisin ölümü anında sağ olmaları,
- Mirastan feragat etmemiş olmaları,
- Reddi miras yapmamış olmaları,
- Mirastan çıkarılmamış olmaları ve
Mirastan yoksunluk sebeplerinden birine sahip olmamaları gerekmektedir.
Miras Payları ve Paylaşımı
Miras payları veraset ilamı (mirasçılık belgesi) ile belirlenir. Bunun için sulh hukuk mahkemesine veya notere başvurulur. Kalan miras (tereke) önce elbirliği ile miras pay oranlarında intikal eder. Daha sonra paylı mülkiyet denilen, her bir mirasçının hissesi oranında paylaştırma işlemi yapılır.
Yasal Mirasçıların Açabileceği Davalar
Yasal mirasçılar, haklarının ihlal edilmesi halinde veya diğer mirasçılarla anlaşamazlarsa dava açabilirler. Yasal mirasçıların sıklıkla açılan davalar şöyledir:
- Veraset İlamı (Mirasçılık Belgesi): Bu istem ile mirasçıların kimler olduğu ve paylarını gösterir ilam veya belge alınır.
- İzale-i şüyu: Bu davada miras kalan malları paylaşamayan mirasçılar, malların satışını sağlar.
- Tenkis davası: Bu dava murisin sağken yaptığı mal kaçırma işlemleri eskiye çevrilmek için açılır.
- Terekenin tespiti davası: Mirasbırakanın tüm malvarlığını tespit etmek gerekir. Bu dava terekeye kalan hak ve borçları tespit eder.
- Muris muvazaası: Mirastan mal kaçırmak için yapılan işlemlerin iptali için açılan davadır.
- Vasiyetnamenin yerine getirilmesi: Ölen kişinin sağken vasiyetname hazırlaması halinde ölümü ile birlikte bu vasiyetin yerine getirilmesi gerekir.
- Mirasın reddi: Maddi veya bazen manevi sebepler ile mirası kabul etmek istemeyen yasal mirasçılar ölümden itibaren 3 ay içinde reddi miras yapmalıdır.
Hak kaybına uğramamak için miras avukatı desteği ile miras işlemlerinin yapılması önemlidir.
Yasal Mirasçılar ile ilgili Yargıtay Kararı
4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun 495. maddesi uyarınca, mirasbırakanın birinci derece mirasçıları, onun altsoyudur. Mirasbırakandan önce ölmüş çocukların yerini, her derecede halefiyet yoluyla kendi altsoyları alır.
Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemiş ise, ya da mirasbırakana veya ailesi üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemiş ise mirasbırakan yapacağı ölüme bağlı tasarrufla saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkartabilir (4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu m. 510). Mirasçılıktan çıkartılan (ıskat edilen) kimse mirastan pay alamayacağı gibi tenkis davası da açamaz. Mirasbırakan başka türlü tasarrufta bulunmuş olmadıkça, mirasçılıktan çıkarılan kimsenin miras payı, o kimse mirasbırakandan önce ölmüş gibi, mirasçılıktan çıkarılanın varsa altsoyuna, yoksa mirasbırakanın yasal mirasçılarına kalır ( TMK 511).
Mirasçılıktan çıkarılan kişinin miras payı yukarıda belirtilen kanunun hükümleri gereğince mirasçılıktan çıkarılan ...'in alt soyuna intikal edecektir. Açıklanan nedenlerle mirasçılıktan çıkarılan ...'in karar tarihinden önce 29.10.2015 tarihinde doğan altsoyunun mahkemece yeni düzenlenen mirasçılık belgesinde mirasçı olarak gösterilmemesi doğru görülmemiştir.
Bunun yanında, kök muris X anılan vasiyetname ile tereke üzerinde tasarrufta bulunmuş olduğundan mirasçılıktan çıkarmanın çıkarılanın altsoyu yönünden saklı payı dışında yerine getirilmesi hususunda bir hüküm kurulmamış olması da doğru görülmemiş, davacı vekili ile bir kısım davalılar vekilinin karar düzeltme isteminin kabulüyle onama ilamının kaldırılarak; hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle, bozulmasına karar vermek gerekmiştir. (Yargıtay 14. HD, 7.6.2021, 2021/1891 E., 2021/3791 K.)
