Alacak Davası
Alacak davası; her türlü alacağı tahsil edebilmek amacıyla başvurulan hukuki yöntemdir. Alacak, dava açılarak ispatlanır ve mahkeme kararı icraya koyulur.
Alacak Davası Ne Demek?
Alacak, bir ilişki sonucu, bir hesap gereğince, birinden veyahut bir yerden alınması gereken ama henüz alınmamış para, mal ya da başkaca şeylerdir. Bu durumda açılan davalara alacak davası denir.
Belirsiz Alacak Davası Nedir?
Alacak davasının açıldığı tarihte alacak miktarı kesin olarak belirlenemiyor olabilir. Burada açılacak davaya belirsiz alacak davası denir. HMK’nın 107. maddesinin bir ve ikinci fıkrasınca düzenlenmiştir.
Bu davanın dava dilekçesinde talep sonucunu kesin olarak belirleme zorunluluğu bulunmamaktadır. Yani alacaklı daha sonra talep ettiği alacağı artırabilir.
Örneğin işçi davalarında ilk olarak talep edilen para miktarı belirsizdir. Toplanan deliller ve bilirkişi hesaplaması göz önüne alınarak tutar belirlenebilir. Benzer uygulama malvarlığı davalarında da gerçekleşir. Bilirkişice mallar tespit edilir ve rapor mahkemeye sunulur. Böylelikle alacak tam olarak belirlenmiş olur. Ayrıca senetsiz alacak davası da belirsiz alacak davalarına örnek oluşturacaktır.
Alacak Davası Nasıl Açılır?
Alacak verecek davası, dava çeşidine göre görevli mahkemeye dilekçe ile başvuru yapılarak açılır. Alacak verecek meselesine hangi mahkeme bakar sorusu alacağın mahiyetine göre değişecektir.
Görevli alacak verecek mahkemesi;
- İş mahkemesi,
- Asliye hukuk mahkemesi,
- Ticaret mahkemesi,
- Tüketici mahkemesi
gibi farklı mahkemeler olabilecektir.
Alacak davası nasıl açılır hususunda en önemli konulardan birisi nispi harçtır. Alacak davası açmak için borç tutarı üzerinden hesaplanan nispi harç miktarı yatırılmalıdır. Harcın yüksek olması durumunda davanın açılması güç olabilmektedir.
Alacak davası nerede açılır sorusu HMK’da düzenlenen yetki kurallarına göre cevaplanacaktır. Buna göre davalının ikametgahının bulunduğu yer mahkemesi yetkili mahkemedir.
Alacak Davası Hangi Durumlarda Açılır?
HMK uyarınca alacak davası belirli koşullar altında açılabilir.
- Alacak konusu borç muaccel yani takip edilebilir olmalıdır.
- Borcun son ödeme tarihinin geçmesi gereklidir.
- Borç, daha önce alacaklıya ifa edilmemiş olmalıdır.
- Alacağın dava dilekçesinde net olarak belirtilmesi gerekir. (Belirsiz Alacak Davası Hariç)
- Alacak davası zamanaşımı süresi kaçmamalıdır.
Alacak Davası Zamanaşımı Süresi
Zamanaşımı süreleri, BK madde 146-147 uyarınca düzenlenmiştir. Bu kanun maddelerine göre alacak davası zamanaşımı süresi 5 yıldır. İşçilik alacaklarında da İş Kanunu Madde 32 hükmü gereği zamanaşımı 5 yıldır. Ancak burada bir istisna bulunmaktadır. 25.10.2017 tarihinden önce iş sözleşmesi son bulan işçilerin alacakları 10 yıllık zamanaşımı süresine tabiidir.
Alacak Verecek Davası Kaç Yıl Sürer?
Borcun tahsil edilmesi amacıyla açılan alacak davasının süresi olaya göre değişiklik gösterecektir. Burada borcun çeşidi ve alacak davasının hangi mahkemede görüleceği önem arz etmektedir. Ayrıca avukat tarafından temsil edilmek de dava süresini etkileyecektir.
Genel olarak dava iş mahkemesinde görülüyorsa 7 ila 9 ay içerisinde sonuçlanır. Asliye Hukuk mahkemesinde görülen davaların sonuçlanması 1 yılı bulmaktadır. Tüketici ve ticaret mahkemelerinde ise süreç biraz daha uzayabilmektedir.
Alacak Davası Nasıl İspat Edilir?
Alacak davasında ispat yöntemleri büyük önem arz etmektedir. Davanın alacaklı lehine sonuçlanmasını sağlayacak deliller aşağıdaki gibi sayılabilecektir.
Alacaklı ve borçlu arasında imzalanmış senet, sözleşme gibi resmi belgeler, tanıklar ve diğer evraklar.
Somut olayın dava dilekçesinde yalın bir dille ve net olarak anlatılması kritiktir. Delillerin hangi iddianın kanıtı olduğunun açıklanması da oldukça önemlidir.
Borcunu Ödemeyen Adama Ne Yapmalı?
Alacaklı borcunu ödemeyen borçluya karşı iki hukuki yola başvurma imkanına sahiptir.
- Alacaklıya tanınan ilk hukuki yol alacaklının borçluya karşı alacak davası açmasıdır. Bu dava alacaklı lehine sonuçlandığı takdirde mahkeme kararını ilamlı icra takibine koyabilecektir.
- Diğer hukuki yol ise doğrudan alacak hakkına dayanarak ilamsız icra takibi başlatmaktır.
Her iki durumda da alacağın tahsil edilebilmesi için son kısım icra takibi olmaktadır.
Alacağını Alamayan Ne Yapmalı?
Yukarıda açıklandığı üzere alacağını alamayan kişi iki hukuki yola başvurma hakkına sahiptir. Bu yollara başvurmak için bir avukattan yardım almak kişilerin yararına olacaktır. Sürecin avukatla sürdürülmesi davanın en kısa sürede çözümlenmesini sağlayacaktır. Ayrıca alacağın tahsilini kolaylaştıracak ve hak kayıplarının önüne geçecektir.
Borcunu Ödemeyen Kişi Nereye Şikayet Edilir?
Borcunu ödemeyen kişi eğer borcu alırken bir suça sebebiyet verdiyse savcılığa şikayet edilir. Bu durumda bir şikayet dilekçesi hazırlanmalı ve savcılığa başvurulmalıdır.
Elden Verilen Para Nasıl İspatlanır?
Alacak davasında alacaklı taraf elden borç verdiğini iddia ediyorsa ispat durumu şartlara göre değişecektir. Şöyle ki;
Bir hukuki işlemin miktarı belirli bir sınırı aşıyorsa ancak yazılı belge ile ispatlanabilir. Buna senetle ispat zorunluluğu denmektedir. 2023 yılı için miktarı 14.802,552 lirayı geçen davalar için senetle ispat zorunludur. Bu davalar için takdiri delille, tanıkla, keşifle, senet olmayan bir belgeyle ispat mümkün değildir.
İstisnai olarak yakın akrabaya verilen borçlar için senetle ispat zorunluluğu bulunmamaktadır. Çünkü uygulamada aile içi borçlar genellikle elden verilir ve yazılı delil bulunmaz.
Borcun Elden Ödendiği İddiası
Alacak davasında borçlu borcunu elden ödediğini iddia ediyorsa ispat yükü davalıya geçmektedir. Şöyle ki; davalı bu durumda davacıdan borç aldığını kabul etmiştir. Bu halde davacı alacağını ispat etmiş sayılmaktadır. Bu nedenle artık davalı borcu elden ödediğini ispat etmelidir.
Alacak Verecek Davasında Mesaj Delil Olur Mu?
Alacak davalarında Yargıtay yazışmaları delil niteliğinde kabul etmektedir. Buna göre Mail, WhatsApp, Facebook gibi dijital platformlarda yapılan yazışmalar delil sayılmaktadır.
Delil Başlangıcı Sayılan Belgeler Nelerdir?
HMK’nın 202.maddesi uyarınca delil başlangıcı sayılabilecek belgeler sınırlı sayıda sayılmamıştır. Ancak hüküm uyarınca banka kaydı, mektup, ihtar vs. gibi bir delilin varlığı delil başlangıcı kabul edilecektir.
Delil başlangıcı, senetle ispat kuralının bir istisnasını oluşturmaktadır. Kesin delil ile ispat edilecek bir husus, takdiri delilin başka bir takdiri delil ile desteklenmesi ile ispat edilebilmesidir.
Bu takdiri delil yazılı olmalı ve vakıa ile alakalı olmalıdır. Ayrıca izafe edilecek kişiye ait olduğunu gösterme vasfını taşımalıdır. (El yazısı, imza, parmak izi vb.)
Delil başlangıcı, dava konusu olayı tamamen ispata yeterli değildir. Ancak söz konusu hukuki işlemi muhtemel gösterir. Senetle ispat zorunluluğu bulunan durumlarda delil başlangıcı olursa tanık da dinlenebilir.
Alacak Davası Dilekçe Örneği
İstanbul Asliye Ticaret Mahkemesine
DAVACI: Ali Veli
ADRES: İstanbul
VEKİLİ: AVUKAT PINAR DENKTAŞ
DAVALI: Ayşe Fatma
ADRES: İstanbul
KONU: Fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000TL alacağın dava tarihinden itibaren ticari temerrüt faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesi talebidir.
HARCA ESAS DEĞER: 1.000 TL
AÇIKLAMALAR:
AÇIKLAMALAR HER SOMUT OLAYA GÖRE DEĞİŞİKLİK GÖSTERECEK OLUP DİLEKÇE ONA GÖRE DÜZENLENECEKTİR. BAHSEDİLEN İDDİALARA İLİŞKİN OLARAK DELİLLERİN SUNULMASI VE GÖSTERİLMESİ ÖNEM ARZ ETMEKTEDİR.
Yukarıda arz ve izah olduğumuz nedenlerle fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000TL alacağın ticari temerrüt faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini saygılarımızla arz ve talep ederiz.
DELİLLER: Delillerimizin hasrı anlamına gelmemek kaydıyla, …. İcra Müdürlüğü’nün …. No’lu İcra Dosyası, müvekkile ve davalıya ait ticari defterler ve kayıtlar, hesap ekstreleri, bilirkişi incelemesi, Whatsapp ve her türlü yazışmalar, ikamesi mümkün her türlü yasal delil.
NETİCE VE İSTEM: Yukarıda açıklanan ve re'sen dahi gözetilecek nedenlerle DAVAMIZIN KABULÜ ile; fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydıyla şimdilik kısmi alacak olarak 1.000 TL alacağın ödenmesi dava tarihinden itibaren uygulanacak ticari temerrüt faizi ile davalıdan tahsiline ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesini saygıyla arz ve talep ederiz. 01.01.2024
Davacı Vekili
AV. PINAR DENKTAŞ
Belirsiz Alacak Davası Dilekçe Örneği
İstanbul İş Mahkemesine
KONU: Haksız olarak iş sözleşmesi feshedilen müvekkilin, 6100 sayılı Yasa’nın 107.maddesi uyarınca toplanacak delillere göre, fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, ödenmeyen ücret, fazla çalışma, hafta tatili, genel tatil, yıllık izin ücret alacaklarının davalıdan tahsili talebinden ibarettir.
AÇIKLAMALAR:
AÇIKLAMALAR HER SOMUT OLAYA GÖRE DEĞİŞİKLİK GÖSTERECEK OLUP DİLEKÇE ONA GÖRE DÜZENLENECEKTİR. BAHSEDİLEN İDDİALARA İLİŞKİN OLARAK DELİLLERİN SUNULMASI VE GÖSTERİLMESİ ÖNEM ARZ ETMEKTEDİR.
Belirsiz alacak davası olarak açılmış olan işbu davada fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydıyla harca esas değerler şimdilik;
Kıdem tazminatı 1000 TL, İhbar tazminatı için 500 TL, ücret alacağı için 200 TL, fazla mesai için 200 TL, hafta tatili için 200 TL, genel tatil için 200 TL ve yıllık izin ücreti alacağı için 200 TL olmak üzere toplam 2.500 TL’dir.)
HUKUKİ NEDENLER: 4857 sayılı İş Kanunu, 5521 sayılı Yasa, 6100 sayılı HMK m.107 ve diğer hükümleri.
DELİLLER: İşyeri ve sigorta kayıtları, tanıklar, bilirkişi raporu vs. her tür kanıt.
NETİCE-İ TALEP: Yukarıda açıklanan ve re’sen gözetilecek nedenlerle,
haksız olarak işten çıkarılan davacının, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ile ödenmeyen ücret, fazla çalışma, hafta tatili, genel tatil, yıllık izin ücret alacakları belirlenerek, her bir tazminat ve alacak için ödenmeleri gereken tarihlerden işletilecek faizleri ile tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa ödetilmesine karar verilmesini, saygılarımızla arz ve talep ederiz. 2024
Davacı Vekili
Av. Pınar DENKTAŞ
