Boşanma Davası Nasıl Açılır?

2024 yılında boşanma davası nasıl açılır?

• Boşanma davası açmak için önce boşanma sebepleri değerlendirilir.
• Buna göre anlaşmalı boşanma mı, çekişmeli boşanma davası mı açılacağı belirlenir. 
• Bundan sonra ayrılık sebebine göre boşanma dilekçesi hazırlanır. 
• Son olarak, dava dilekçesinin yetkili (ikametgaha veya son ortak konuta göre) aile mahkemesine verilmesi ve harçların ödenmesi, boşanma davasını açar.
• Boşanma davası açıldığında, dosyanın konusuna göre, yargılama süreci (aşamaları) yürütülür. 

YAZI BAŞLIKLARINI GÖRMEK İÇİN TIKLAYIN

Boşanma İçin Nereye Başvurulur?

Boşanma davası için yazılı bir boşanma dilekçesi ile yetkili aile mahkemelerine başvurulur. Başvurulabilecek yetkili mahkemelerden biri eşlerden birinin (karı ya da koca) ikametinin (yerleşim yerinin) bulunduğu yer mahkemesidir. Diğer yetkili mahkeme ise davadan önce son defa altı aydan beri eşlerin birlikte oturdukları yer mahkemesidir. Anlaşmalı dava açılacaksa Türkiye'nin herhangi bir yerinde açılması mümkündür. Boşanma davalarında görevli mahkeme aile mahkemesidir. Eğer yer mahkemesinde aile mahkemesi yok ise o halde başvurulacak mahkeme asliye hukuk mahkemesidir. 

Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Davanın açılmasıyla birlikte aile mahkemesi bir tensip zaptı hazırlayarak taraflara tebliğ eder. Tensip zaptında dilekçelere cevap süreleri, delillerin ne zaman sunulacağı, delil ve gider avanslarının yatırılması gibi ihtarlar yapılır. Ayrıca ön inceleme duruşmasının tarih ve saati bildirilir.

Hakim, dosya üzerinden HMK m. 114 hükmünde belirlenen dava şartları ile HMK m. 116 kapsamında ilk itirazlar hakkında inceleme yapar. Eğer bir eksiklik yok ise ön inceleme duruşması yapılır. Bu duruşmada ilk itirazlar karara bağlanır ve savunma ve davanın genişletilmesi yasağı başlar. Bu da dava ve cevap dilekçelerinde bahsedilmeyen hususların artık ileri sürülemeyeceği anlamına gelir.

Ön inceleme duruşmasından sonra tahkikat aşamasına geçilir. Tahkikat aşamasında dava konusu olaylar, deliller, şahitlikler toplanır. Son olarak hüküm duruşmasına çıkılır ve hakim kısa kararını açıklar. Kararın gerekçelendirilerek taraflara tebliğinden sonra istinaf ve temyiz aşamaları başlar. Bu yollar tüketildiğinde ise dava dosyası kapanmış olur. 

Çekişmeli Boşanma Davası Açma 

Yargılamada hakimin takdir yetkisi oldukça geniştir. Hakimin geniş takdir yetkisinin olması sunulan dilekçeler ve delillerin serbestçe değerlendirileceği anlamına gelir. Bu sebeple hukuki değerlendirmenin yapıldığı, delillerin toplandığı ve davada izlenecek stratejinin belirlendiği hazırlık aşaması çok önemlidir. Çünkü taraflar;

• davadaki iddialarını,
• karşı taraftan maddi ve manevi tazminat talepleri,
• nafaka,
• velayet,
• kişisel ilişkinin tesisi,
• aile konutu

gibi taleplerini davanın ikamesi ve dilekçelerin teatisi aşamalarında belirlerler. Nitekim ilk dilekçelerden sonra ıslah haricinde davada iddianın ve talebin genişletilmesi yasağı uygulanır.

Taraflar iddia ve taleplere ilişkin olarak tüm vakıa ve delillerini sunmalıdır. Bundan sonra gelecek ön inceleme duruşması ve tahkikat aşamasında hâkim huzurunda duruşmalar gerçekleşir. Bu duruşmalarda taraflar dosyadaki eksikliklerin tamamlanması için işlem yaparlar ve tanıklarını dinletirler.

Hâkim, hüküm aşamasında dosyayı tümüyle değerlendirerek, hangi tarafın delil ve iddialarına hak veriyorsa o yönde hükmünü açıklar. Gerekçeli kararın yazılmasından sonra istinaf ve temyiz aşamasında hüküm denetlenebilir. Tüm hukuki süreçlerin tüketilmesi veya sürelerin dolmasından sonra boşanma kararı kesinleşir. İşte buna, nihai karar denir.

Anlaşmalı Boşanma Davası Açma

Çekişmeli Boşanma Davası ile Anlaşmalı Boşanma Davası Farkları

Aşağıdaki tabloda özet bilgilere yer verilerek çekişmeli ile anlaşmalı boşanma süreçleri arasındaki farklar sunulmuştur. 

Anlaşmalı Boşanma Davası Açma	Çekişmeli Boşanma Davası Açma
Anlaşmalı boşanma evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedenine dayanır. Eşler arası mutabakat esastır. İhtilaflı herhangi bir husus olmamalıdır.	Çekişmeli boşanma TMK m. 161 ile 166 arasında sayılan genel ve özel sebeplere dayanmalıdır.
Dava dilekçesi ekine protokol konulur.	Davaya deliller sunulur.
Nikahtan itibaren 1 yıl geçmiş olması halinde açılabilir.	1 günlük evlilikte dahi çekişmeli boşanma açılabilir.
Eşler bir sefer duruşmaya çıkarak hakim huzurunda anlaşmalı boşanma  protokolünü onaylarlar.	Eşlerin mahkeme huzuruna çıkmalarına gerek olmaz.
Anlaşmalı boşanma genellikle tek celsede gerçekleşir ve ortalama 1 ay içinde kesinleşir.	Ortalama 18 ay civarında bir sürede neticelenir. Kesinleşmesi istinaf ve temyiz aşamalarına başvurulmuşsa 3 yıla kadar uzayabilir.
Protokol hükümleri hakim tarafından onaylanırsa karara aynen geçer.	Mahkemece kusur belirlemesi yapılır ve ihtilaflı tüm meseleler ile ilgili (tazminat, nafaka, velayet gibi) hüküm verilir.

Boşanma Avukatına Başvurmalı Mıyım?

Boşanma davası açmak isteyen kişilerin bir avukata başvurma zorunluluğu yoktur. Bununla birlikte, çekişmeli boşanma sürecinde taraflar haklarını korumak, delilleri belirlemek, tüm işlemleri usulüne uygun olarak süresinde yerine getirmek için bir çekişmeli boşanma avukatına danışabilir. Boşanma davası avukatı, yasal süreci düzenli olarak takip edecek ve dava sonucunda yapılabilecek her türlü hukuki işlemi güvenilir bir şekilde gerçekleştirmeye yardım eder. Anlaşmalı boşanma davalarında protokolün hazırlanması ve sürecin erken tamamlanması için avukattan destek alınabilir.

Zira, avukatsız boşanma davası yürütmek hak ve süre kaybına neden olabilir. Eğer davayı vekille yürütmek için ekonomik durumun elverişli olmadığına dair belgeler sunulursa İstanbul Barosu ücretsiz boşanma avukatı desteği verebilir.

Boşanma Nasıl Olur?

Mahkeme, tarafların dilekçelerinde bulunan talepler doğrultusunda gerekli araştırmaları yapar ve tüm delilleri topladıktan sonra bir karar verir. Boşanma kararının verilmesi hüküm aşamasında öncelikle duruşmada mahkemenin kanaatini açıkladığı kısa karar şeklinde olur. Hakim, karar duruşmasında boşanma hakkındaki kararını açıklar.

Bu duruşmadan itibaren 30 gün içinde mahkeme, tarafların tüm iddiaları, delilleri ve bunlara ilişkin kanaatin oluşmasındaki hukuki sebepleri içeren gerekçeli kararını tanzim ederek taraflara veya varsa vekillerine tebliğ eder.

Gerekçeli kararın tebliğ edilmesinden itibaren 2 haftalık istinaf süresi tüketilirse veya taraflar veya vekilleri istinaf haklarından feragat ederse, boşanma kararı kesinleşir. Boşanma kararının kesinleşme tarihi itibarıyla nüfus kayıtlarında gerekli düzeltmeler yapılabilir. Bu şekilde taraflar boşanmış olurlar.

Boşanma Davası Açmak İstiyorum, Ne Yapmalıyım?

Boşanma davasının açılması için öncelikle davanın çekişmeli mi yoksa anlaşmalı mı açılacağına karar verilmelidir. Daha sonra boşanma davasının avukatla mı yoksa avukatsız boşanma davası olarak mı açılacağı belirlenmelidir.

Eğer eşlerden biri ayrılığı istemiyor ya da tazminat, nafaka gibi konularda mutabakat sağlanmıyorsa çekişmeli şekilde dava açılmalıdır. Taraflar tüm boşanma konularında mutabık ise anlaşmalı dava açılabilir. 2024 yılında anlaşmalı boşanma davaları ortalama 1 hafta ile 1 ay arasında sonuçlanır. Çekişmeli boşanmalar ortalama 1-1.5 yıl sürmektedir. 

Avukatsız boşanma davası açma tercih edilmişse öncelikle bir dava dilekçesi hazırlanır. Boşanma davası dilekçesi; boşanma istemi, sebebi ve gerekçesi ile birlikte tüm maddi ve manevi tazminat, çocuk ya da yoksulluk nafakası ve velayet taleplerini içerir. Ayrıca anlaşmalı davada eşler bir arada protokol de imzalamalıdır. Ardından davacı olarak eşlerden biri adliyede yer alan tevzi bürosuna başvurarak dava harcını ödemek suretiyle davayı açabilir.

Boşanma sürecini bizzat gerçekleştirmek yerine bir boşanma davası avukatına vekaletname verilebilir. Vekil, dilekçeleri ve anlaşmalı boşanma halinde protokolü hazırlayarak taraflara imzalatacak ve mahkemedeki işlemleri müvekkili adına gerçekleştirir. Bu halde müvekkillerin sadece bir kere duruşmaya katılması gerekecek, geriye kalan tüm işlemleri avukatlar yerine getirir.

Boşanma Davası Nerede Açılır? Yetkili Mahkeme Neresidir?

Türkiye’de boşanma davalarına bakan görevli mahkeme “Aile Mahkemesi”dir; yer bakımından ise yetkili mahkeme eşlerden birinin yerleşim yeri ya da boşanmadan önce altı ay boyunca ikamet ettikleri yer mahkemesidir. Eğer bu yerde aile mahkemesi yok ise aile mahkemesi sıfatı ile asliye hukuk davaya bakar. Anlaşmalı boşanma davası eşlerin mutabık olması halinde Türkiye'nin her yerinde açılabilir.

Boşanma Davaları Ne Kadar Sürer?

Davanın süresi davanın çekişmeli boşanma ya da anlaşmalı boşanma olması ile ilgilidir. Çekişmeli boşanmalar anlaşmalı olarak boşanmayı tercih edenler için daha uzun sürmektedir.

• Anlaşmalı davada taraflar tüm noktalarda anlaşmış ise dava tek celsede biter. Elbette mahkemenin tarafların mutabık kaldığı hususlarda denetimi ve özellikle kamu hukukuna ilişkin olan velayet gibi meseleleri onaylaması gerekir. Her şey yasaya uygun ise anlaşmalı boşanma davası ortalama 1 ayda sonuçlanmış olur.
• Çekişmeli boşanmada ise henüz taraflar ortak bir noktada buluşmadığından süreç oldukça uzundur. Özellikle dava sürecinde dinlenecek tanıkların sayısı, nerede oldukları, ilk duruşmaya katılıp katılmadıkları, kurumlardan istenen evrakların mahkemeye ulaşma süresi ve davaya konu olan ihtilaflı meselelerin araştırılması dava süresini belirlemektedir. Bunlarla birlikte; iddiaların kanıtlanması, kusurun ispatı, delillerin sunulması da sürede etkilidir.

Boşanma davasının süresi Adalet Bakanlığı’nın “Yargıda Hedef Süre” uygulaması kapsamında en fazla 300 gün olmalıdır. Ancak çekişmeli boşanmalar 10 ay sürebileceği gibi 3 yıl da sürebilir. Anlaşmalılar ise yaklaşık 1 aydır. Uzman bir anlaşmalı boşanma avukatı desteği ile bu süreç 10 güne kadar düşebilmektedir. 

Boşanma Şartları Nelerdir?

Boşanma davası şartları kanunda belirlenen veya Yargıtay tarafından kabul edilen boşanma sebeplerinden birinin varlığı şarttır. Boşanma sebepleri ya TMK 166'da belirlenen şiddetli geçimsizlik (evlilik birliğinin temelinden sarsılması), ya da özel sebeplerden bir tanesidir. Bu özel sebepler;

• zina,
• hayata kast, pek kötü muamele, onur kırıcı davranış,
• haysiyetsiz yaşam sürme, küçük düşürücü suç işleme, 
• terk,
• akıl hastalığı,
• fiili ayrılık,
• anlaşmalı boşanma davalarıdır.

Ayrıca davanın kabul edilebilmesi için karşı tarafın az da olsa kusurunun olması gerekir. Zira, tam kusursuz eşe karşı dava ikame edilirse ve kusursuz eş boşanmayı kabul etmezse, boşanma davası reddedilecektir. Bununla birlikte anlaşmalı boşanma davası açabilme şartlarından 1 senelik sürenin dolması gerekliliği öncelikli olarak incelenir. 

Boşanma için Gerekli Evraklar Nelerdir?

Boşanma için gerekli evraklar genel olarak şu şekildedir:

• Boşanma için dava dilekçesi,
• Davacının kimlik ya da pasaport fotokopisi, (anlaşmalı boşanma için her iki tarafın, çekişmeli boşanma için davacının)
• Avukat vekaletnamesi (vekaleten dava açılıyorsa),
• Dava dilekçesini destekleyen delil ve belgeler,
• Anlaşmalı boşanma için anlaşmalı boşanma protokolünün ıslak imzalı nüshası.

Boşanma İşlemleri Nelerdir, Nasıl Yürütülür?

Boşanma işlemleri öncelikle davanın açılmasıyla başlar; boşanma dava dilekçesinin sunulması ile başlayan dava, sunulan ve celp edilmesi istenilen delillerin toplanması ve mahkemeye önceden bildirilen tanıkların dinlenmesi ile devam eder. Tüm tahkikat tamamlandığında mahkeme boşanma ve fer'ileri (ekleri) hakkında kararını açıklar. Gerekçeli kararın yazılması ve istinaf ile temyiz süreçlerinin tüketilmesi neticesinde işlemler tamamlanmış olur. Boşanma tarihi, boşanma kararının kesin olarak belirlendiği tarihtir. İşlemlerin bir vekil eli ile yürütülmesi veya taraflarca bizzat yürütülmesi mümkündür.

Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Ayrıca karı ve koca aynı anda mahkemenin belirlediği duruşmaya katılmalı, protokolü onayladıklarını beyan etmelidir. Genellikle bu usulde davalar tek celsede neticelenir. Kararın kesinleşmesi ise yaklaşık 1 ay sürebilir.

Anlaşmalı Boşanma İçin Nereye Başvurulur?

Anlaşmalı boşanma davası Türkiye’nin herhangi bir yerindeki aile mahkemesinde açılabilir. Aile mahkemesinin bulunmaması durumunda asliye hukuk aile mahkemesi sıfatıyla görevli olacaktır. Dolayısıyla, anlaşmalı boşanma dava örneğin İstanbul Aile Mahkemesi veya İstanbul Asliye Hukuk Mahkemesi (Aile Mahkemesi sıfatıyla) nezdinde başlatılır.

Anlaşmalı Boşanma Davası Açacağım, Boşanma Avukatına Başvurmalı Mıyım?

Boşanmak için avukata başvurmak zorunlu değildir. Buna rağmen yetkin bir vekile vekaletname vermek, süreci oldukça kolaylaştırıp, hızlandırmaktadır. Üstelik her iki tarafın da imzalaması gereken anlaşma protokolü ve beraber hazırlanacak dava dilekçesi, evlilik birliği ve boşanmadan sonraki süreç için titizlikle hazırlanmalıdır. Örneğin bazı protokoller ödenmesi gereken nafakada yıl bazında artış öngörmemektedir. Nafakanın tabi olacağı faiz oranı mahkemenin de re’sen gözetmesi gereken bir husus olmadığından, böyle bir anlaşmalı boşanma protokolünü mahkeme onaylamak durumundadır. Bu, daha sonra nafakanın artırılması davası ile nafakanın miktarının yükseltilmesini gerektirmekte, tarafların bir kez daha dava sürecinden geçmesine neden olmaktadır. Bu gibi eksiklikler olağandır ve önlenmesi önemlidir.

Anlaşmalı Boşanma Şartları Nelerdir?

Anlaşmalı boşanma şeklinde dava açabilmenin şartları:

• Evlilik birliğinin asgari 1 yıl sürmesi,
• Boşanmanın evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle gerçekleşmesi,
• Eşlerden her ikisinin de boşanmayı kabul etmesi,
• Tarafların mahkemede hiçbir baskı altında kalmaksızın ifade verebiliyor olmasıdır.

Ayrıca, eşlerin anlaşmalı boşanma protokolünde maddi manevi tazminat, nafaka (yoksulluk ya da çocuk için) gibi her türlü konuda ortak bir düşünceye ulaşmış olmaları gerekmektedir.

Anlaşmalı boşanma protokolünün kapsaması gereken konular:

• Eşlerin ortak çocukları var ise bu çocukların velayeti ve ödenecek nafaka miktarı,
• Eşlerden birinin maddi anlamda kaybı var ise maddi tazminat miktarı,
• Eşlerden biri diğerine acı, elem, keder gibi hisler hissetmesine sebep olacak her türlü eylemde bulunmuş ise manevi tazminat miktarı,
• Evlilik birliğinin sona ermesi ile eşlerden birinin maddi durumu evlilik sırasındaki haline kıyasla hayatını devam ettiremeyecek derecede yoksullaşıyor ise yoksulluk nafakası,
• Eşlerden biri diğerinin soyadından ün, şöhret veya maddi açıdan faydalanıyor ise boşanmadan sonra bu soyadını taşımaya devam etmek isteyebilir. Boşanacak olan eşlerin soyadı konusunda anlaşması,
• Tüm ortak taşınır taşınmaz malların paylaşımıdır.

Yukarıdakilerle birlikte özel durumların varlığında bunların da anlaşmalı boşanma dava dilekçesinde ve anlaşma protokolünde geçmesi gerekir. Örneğin evcil hayvan sahibi olan eşlerin boşanmaları halinde, evcil hayvanın hangi tarafta kalacağına eşler anlaşmalı boşanma protokolü kapsamında mutabık kalabilir. Anlaşmalı boşanma için mahkemenin belirleyeceği duruşma günü her bir taraf mahkemede bulunmalıdır.

Anlaşmalı Boşanma İşlemleri Nelerdir, Nasıl Yürütülür?

Anlaşmalı boşanma işlemlerinin bir anlaşmalı boşanma avukatı ile yürütülmesi faydalıdır. Anlaşmalı boşanma yetkili olan yer mahkemelerinden birindeki aile mahkemesine başvurulur. Aile mahkemesi yoksa görevli olan asliye hukuk mahkemesidir. Dava açarken harçlar ödenir, dava dilekçesi ve varsa gerekli belgeler ve anlaşmalı protokol sunulur. Bunların tevzi edildiği mahkeme bir tensip tutanağı hazırlayarak taraflara tebliğ eder ve duruşma günü belirleyerek tarafları duruşmaya davet eder. Duruşmaya bizzat katılması gereken eşler, boşanma şart ve hükümlerini kabul ettiklerini beyan eder ve mahkeme de anlaşma protokolünü uygun görürse, boşanma kararı açıklanır.

Boşanma kararının yazılması 30 gün içerisinde olur. 30 gün sonunda boşanma kararı taraflara tebliğ edilir. Bu tebliğ tarihinden itibaren 15 günlük bir istinaf hakkı doğar. İstinaftan feragat dilekçesi ile boşanma kararının kesinleştirilmesi mümkün olduğu gibi, 15 günlük süre içerisinde istinaf hakkının kullanılmaması da boşanma kararının kesinleşmesine yol açar. Söz konusu kesinleşme ile anlaşmalı boşanma işlemleri son bulur.

Anlaşmalı Boşanma Ne Kadar Sürer, Tek Celsede Boşanmak Mümkün Mü?

Anlaşmalı boşanma davası yaklaşık 30 gün sürmektedir. Anlaşmalı boşanma avukatı yardımı ile bu süreç davanın bulunduğu ilin koşulları çerçevesinde ortalama 10 güne kadar düşürülebilmektedir. Eşlerin her ikisi tüm koşullarda anlaşmış, protokolü hazırlamış ve hakim de eşlerin anlaşmalarını uygun bulur ise, anlaşmalı boşanma davası ile tek celsede boşanmak mümkündür.

Çekişmeli Boşanma Davası Nedir?

Çekişmeli boşanma, eşlerin boşanma hakkında ortak bir çözüme ulaşamamasından doğan bir dava türüdür. Eşlerden biri boşanmayı istiyor ancak diğeri istemiyor ise çekişmeli boşanma davası ile boşanmayı isteyen taraf davacı olabilir. Bununla birlikte her iki taraf da boşanmayı kabul ediyor olmasına rağmen nafaka, velayet, tazminat gibi şartlar eşlerden birine uymayabilir. Bu durumda da dava çekişmeli şekilde açılabilir. Çekişmeli boşanma, anlaşmalı boşanma dışında kalan her türlü boşanma gerekçesine dayalı olarak açılabilen tüm davalar olabilir. 

Çekişmeli Boşanma Şartları Nelerdir?

Çekişmeli boşanma davası için anlaşmalı boşanmada olduğu gibi asgari bir süre sınırı yoktur. Eşler 1 gün bile evli kaldıktan sonra çekişmeli dava açabilir. Ancak tek şart; boşanmayı istemede haklı bir sebep olması gerekir. Ayrıca haklı sebep olmasa bile evlilik birliğinin kuruluşundan itibaren bir yıl dolmamışsa anlaşmalı boşanma usulü ile dava açılamaz; çekişmeli boşanma usulüne başvurulmalıdır. Eşlerden biri boşanmayı isterken, diğerinin istememesi halinde dava, boşanmayı isteyen eşin haklı bir sebebi olması halinde boşanma ile neticelenir.

Çekişmeli boşanma davası sebepleri

Çekişmeli boşanma davası aşağıdaki gerekçelere dayalı olarak açılabilir:

• Zina: Eşlerden biri zina ederse diğer eş dava açabilir. Davaya hakkı olan eş, bu durumu öğrenmesinden itibaren altı ay ve her halde zina eyleminden itibaren beş yıl içerisinde dava açmalıdır.
• Hayata Kast, Pek Kötü ya da Onur Kırıcı Davranış: Eşlerden her biri diğeri tarafından hayatına kastedilmesi veya kendisine pek kötü davranılması ya da ağır derecede onur kırıcı bir davranışta bulunulması sebebiyle dava açabilir. Davanın boşanma sebebinin öğrenilmesinden başlayarak altı ay ve her hâlde bu sebebin doğumunun üzerinden beş yıl geçmekle dava hakkı düşer.
• Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme: Eşlerden biri kendini küçük düşürücü bir suç işlerse ya da haysiyeti olmayan bir yaşam sürerse, diğer eş süreye bağlı olmaksızın dava açabilir.
• Terk: Eşlerden biri diğerini terk ederse veya haklı bir sebep olmaksızın eve dönmezse bu durum ayrılık olarak tanımlanır. Ayrılık süreci altı ayı geçmiş ve hala durumunu korumakta ise talep üzerine hakim ya da noter, terk eden eşe iki ay içinde eve dönmesi gerektiği ihtarında bulunur. İhtardan sonra iki ay geçmişse ve ihtar sonuçsuz kalmışsa terk edilen eş boşanma davası açabilir. Eşlerden biri diğer eşi evden kovmuş ve eve dönmesini engellemiş ise terk etmiş sayılır.
• Akıl Hastalığı: Akıl hastalığının geçmesine olanak bulunmadığı resmî sağlık kurulu raporuyla tespit edilirse boşanma davası açılabilir.
• Evlilik Birliğinin Sarsılması: Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmışsa, eşlerden her biri dava açabilir.
• Fiili Ayrılık: Boşanma davasının reddine karar verilmiş olabilir. Ret kararının kesinleştiği tarihten üç yıl geçtikten sonra eşler yeniden ortak hayat kuramamışsa hakim boşanmaya karar verir.

Çekişmeli Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Çekişmeli boşanma davası için boşanma dilekçesi ile birlikte görevli aile mahkemesine başvurulur. Boşanma konusunda yetkili mahkeme:

• Davalı tarafın yerleşim yeri aile mahkemesi,
• Davacı tarafın yerleşim yeri aile mahkemesi,
• Eşlerin davadan önceki son 6 aydan itibaren ikamet ettikleri yerdeki aile mahkemesidir.

Aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde asliye hukuk mahkemesine başvuru yapılmaktadır. Çekişmeli boşanma davası için boşanmak isteyen taraf (davacı), çekişmeli boşanma avukatından yardım alabilir. Avukatsız ise; dava dilekçesi, deliller ve nüfus cüzdanı fotokopisi ile aile mahkemesine başvurmalıdır. Bununla birlikte boşanma süreci başlar.

Çekişmeli Boşanma Kaç Celsede Biter?

Çekişmeli boşanmalar, anlaşmalı boşanmalara göre uzun süren davalardır. 2024 yılında çekişmeli boşanma, ortalama 5-6 celse sürmektedir. Bu davanın süresi neredeyse 1-1,5 yıla tekabül etmektedir. Dilekçeler aşaması, ön inceleme duruşması (ilk duruşma), tahkikat duruşması (ikinci duruşma), sözlü tahkikat aşaması, çekişmeli boşanma davasında karar duruşması olmak üzere çekişmeli boşanma davasının birçok aşaması bulunmaktadır. Tüm bu hukuki süreçte bir boşanma avukatına vekaletname verilerek zaman tasarrufu yapılabilir ve yasal hakların korunması sağlanabilir.

Boşanmada Maddi ve Manevi Tazminat

Evlilik birliğinin hukuki açıdan ortadan kaldırılması ile kusuru olmayan ya da diğer eşe oranla daha az kusuru bulunan tarafın boşanmada tazminat hakkı saklı tutulmaktadır. Boşanmadan sonra kusursuz ya da daha az kusurlu olan tarafın beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenmiş olabilir. Bu durumda kusursuz ya da diğer tarafa kıyasla daha az kusurlu olan taraf “maddi tazminat” talebinde bulmalıdır. Manevi tazminat ise evlilik birliğinin sona ermesine sebep olan olaylardan dolayı psikolojik açıdan yıpranmış, acı, elem ve keder içinde olan tarafın diğer taraftan bulunduğu taleptir. Burada korunan hukuki değer kişilik haklarıdır. Kişilik haklarına saldırılan tarafın manevi tazminat hakkı boşanma sürecinde gözetilir.

Boşanmada Tazminat Nasıl Talep Edilir?

Maddi ve manevi tazminat, boşanma ile birlikte talep ve dava edilebilir. Eğer ki boşanma talepli dava sırasında tazminat isteminde bulunulmamış ise tarafların davanın sonuçlanmasından itibaren 1 yıl tazminat davası hakkı bulunmaktadır. Yargıtay kararlarına göre, aile ve şahsın hukuku ile ilgili hükümler kesinleşmedikçe takibe konu edilemez. Bu kapsamda, dava sonucu boşanma kararına ek olarak tazminatlar da aynı kurala tabidir; icra takibine konu edilebilmeleri için boşanma hükmünün kesinleşmesi gerekir. Yani, boşanma kararı kesinleşmiş ise yoksulluk nafakası, iştirak nafakası, maddi ve manevi tazminat gibi boşanma hükümlerinin infaz edilmesi için eklentiler yönünden kararın kesinleşmesi gerekmez.

Boşanmada Tazminat Miktarı Nasıl Belirlenir?

Boşanma davasında maddi manevi tazminat miktarı tarafların ekonomik durumları, sosyal statüleri, boşanma gerekçeleri ve kusurluluğa göre belirlenmektedir. Davada tazminat talepleri için ek bir harç ödenmesi gerekmediğinden genellikle taraflar dilekçelerinde korkutucu olması için fahiş miktarlar talep etmektedir. Ancak 200,000 TL maddi tazminat ve 200,000 TL manevi tazminat talebinde bulunulmasına rağmen mahkeme kararı 2,000 TL maddi tazminat ve 2,000 TL manevi tazminat olabilmektedir.

Öte yandan, hâkim en fazla istenilen tazminat miktarına hükmedebilmektedir; istemden fazlasına hükmetmesi yasaktır. Dolayısıyla, bir aile hukuku avukatı aracılığıyla istem ve delillerin rasyonel bir şekilde belirlenmesi önemlidir.

Boşanma Davası Nasıl Düşer?

Boşanma davası nasıl açılır fark etmeksizin davanın düşmesi usulü aynıdır. Bazı özel durumlarda ve zamanaşımının gerçekleştiği durumlarda, dosya düşebilir. Örneğin bir celseye davacı eşin veya avukatının katılmamış olması halinde davalı eş boşanma davasına devam etmek istemez ise, boşanma davası düşer. Bunun yanında, dosya açılırken harç eksik yatırılmış ise ve mahkemenin kesin süre talimatı olmasına rağmen tamamlanmamışsa da yine dava düşebilir.

Boşanma Davası Nasıl İptal Edilir?

Davada taraflar evlilik birliğini sona erdirmekten vazgeçmiş ve iptal etmek istiyor olabilirler. Bu durumda eşler boşanmadan feragat edilebilir veya vazgeçilebilir. Davadan vazgeçme ve davadan feragat, boşanma kararının kesinleşmesine kadar herhangi bir aşamada yapılabilir. Davadan vazgeçilir ise dava hiç açılmamış sayılmaktadır. Dolayısıyla herhangi bir zaman koşulu olmaksızın yeniden aynı sebeplere dayanarak boşanma talepli dava açılabilir. Feragat halinde davanın feragat nedeniyle reddine karar verilmektedir ve daha sonra yeniden aynı sebeple dava açılması kanunen engellenmiştir. Dolayısıyla boşanma davasında feragat eden eş daha sonra tekrar dava açmak isterse, yeni bir boşanma sebebinin doğmuş olması gerekecektir. 

Boşanma Davasında Alınabilecek Tedbirler Nelerdir?

Boşanma davasında bir takım tedbirler almak mümkündür. Çekişmeli boşanmalarda mahkemeden tedbir kararı vermesi istenerek;

• aile konutunun tahsisi
• banka hesaplarının dondurulması
• taşınmazlar ve taşınırlara ihtiyati tedbir
• tedbir nafakası
• geçici velayet

gibi hususlarda karar verilmesi talep edilebilir.

Her türlü davada olduğu gibi aile hukuku davalarında da boşanma avukatına danışmak alınabilecek tedbirler arasındadır. Anlaşmalı boşanma için protokolün hazırlanmasından dava takibine kadar vekaletname ile bir vekile yetki verilmelidir. Bu doğrultuda her türlü ayrıntı düşünülerek dava süreci yürütülecektir. Çekişmeli boşanma için boşanma avukatının önemi daha da çoktur. Halihazırda uzunca bir süreç olan çekişmeli boşanmada bir vekile vekaletname verilmesi süreci hızlandıracak ve kolaylaştıracaktır.

Boşanma Davası Nasıl Ücretlendirilir? (2024)

2024 yılında avukatsız boşanma davası açmak için gerekli harç ve masraflar; başvuru harcı, tebligat gideri, tanık gideri ve diğer işlerdir. Yargılama sırasında bilirkişi atanması halinde bilirkişi ücreti gibi ödenmesi gereken yeni kalemler çıkabilir. Bunların toplamına yargılama ücreti denir ve maktu tutarlarda her yıl devlet tarafından belirlenir.

Avukatlık hizmetlerinden yararlanmak isteyenler için devletin yayınladığı ücret tarifesi ile yerel baroların ücret tarifeleri uygulanır. Bu vekil ile müvekkil arasında anlaşılan özel fiyattır. Bundan başka bir de davayı kaybeden taraf diğer tarafın vekiline bir ödeme yapmak zorunda kalır. İşte buna da karşı vekalet ücreti denir. Tüm bu ücretler boşanma avukatı ücreti hakkındaki makalemizde detaylı olarak açıklanmıştır.

Boşanma Davası Harcı Nereye Yatırılır? 

Boşanma davası açılırken mutlaka başvurma harcı ve peşin harç yatırılmalıdır. Bazı işlemlerin de gerçekleşmesi için mahkemenin belirlediği gider avansı (keşif giderleri, her türlü posta ve tebligat ücretleri, bilirkişi ve tanık ücretleri) da yatırılmalıdır.

Yukarıda belirtilen bu harçlar Aile Mahkemesi veznesine peşin olarak yatırılır.

Sık Sorulan Sorular

Boşanma davası nasıl açılır?

Boşanma davası açmak için boşanmanın sebepleri belirlenir. Bu sebeplere göre dava dilekçesi hazırlanır. Dava nasıl açılacak ise (çekişmeli veya anlaşmalı) boşanma dilekçesi ekleri düzenlenir. Dilekçe ve eklerini yetkili ve görevli aile mahkemesine sunmakla boşanma davası açılır.

Çekişmeli boşanma davası nasıl açılır?

Çekişmeli boşanma davası, boşanma sebebini içeren boşanma dilekçesi ile yetkili aile mahkemesine başvurmakla açılır. Boşanma dilekçesinin nasıl olacağı boşanma sebebine göre belirlenir. Dava dilekçesi sunulup harçlar ödenince, çekişmeli boşanma davası açılmış olur. 

Anlaşmalı boşanma davası nasıl açılır?

Anlaşmalı boşanma davası açmak için eşlerin nasıl anlaştığını gösterir protokol ve dava dilekçesiyle mahkemeye başvurması, kimlik gösterip, dava harç ve masraflarını ödemesi gerekir.

Boşanma davası açmak için nereye başvurulur?

Boşanma davası açmak için adliyelerdeki tevzi bürosuna başvurulur ve aile mahkemesi ön bürosuna evraklar teslim edilerek mahkemeler veznesinde harç ve masraflar ödenir.

Boşanma davası avukatsız açılır mı?

Boşanma davası avukatsız olarak bizzat eşler tarafından açılabilir ise de, usul hükümleri ve Türk Medeni Kanunu ile diğer mevzuat kapsamında hukuki hak kayıpları yaşanabilir.

Boşanma davası nasıl biter?

Boşanma davası bitince hakim kararını verir. Bu karar boşanmaya hangi sebeple karar verildiğini, tazminat, nafaka, velayet hakkındaki kanaati içerir. Hakim boşanma kararı verince, itiraz süreleri başlar. Boşanma davasının nasıl biteceği karara itiraz olup olmamasına göre değişir.

Boşanma davası nasıl iptal edilebilir?

Boşanma davası kararı kesinleşene kadar davadaki talepler iptal edilebilir. Bu yazılı dilekçe veya sözlü beyan şeklinde feragat veya vazgeçmeyle olur. İptalin nasıl yapılacağı fark etmez. Boşanma davası iptal edildikten sonra aynı olaylara dayanılarak bir kez daha dava açılamaz.

Boşanma davasını kim açarsa avantajlı olur?

Karşı tarafın kusurunu ispat etmesi gerektiğinden davayı ilk açan eşin davadaki rolü daha aktiftir. Eğer karşı dava açılırsa asıl davayı açan 3, karşı davayı açan 2 dilekçe sunar. Bu bakımdan, boşanma davasını ilk açan eş daha avantajlı olabilir. Ancak başkaca avantajı yoktur.

Boşanma davasını ilk açan kim olmalı? 

Eşlerden her biri boşanma davası açabilir. Ancak tam kusurlu eş dava açamaz. Diğer eşin kusuru varsa dava açılabilir. Boşanma davasını ilk açan kişi iddiasını ispat etmelidir. Her iki eş de kusursuzsa boşanmaya karar verilmez. Davayı açmayan taraf daha kusurludur demek değildir.

Boşanmada evde kim kalır?

Boşanma davası açıldığında, talep olması halinde hakim evin kime tahsis edileceğine karar verir. Genellikle çocuklu evliliklerde, çocuk kiminle kalmaya devam edecekse, ev dava sonuna kadar o eşte kalır. Diğer eş mahkeme kararı varsa evden ayrılmak zorundadır.

Boşanmadan önce evden ayrılmak suç mu?

Boşanma davası açılmadan önce evden ayrılmak sorun değildir. Boşanma arifesinde bu tarz şeyler normaldir. Ancak boşanma davası açmaksızın evden ayrılmak ve 6 ay boyunca eve dönmemek kusur olabilir. Bu şekilde evden ayrılmak özel boşanma sebeplerine göre terk hususunu gerçekleştirir.

Eşime boşanma davası açmak istiyorum ne yapmalıyım?

Boşanma kararı alındığında, boşanma kararını eşe söylemek ve boşanma işlemlerini başlatmak gerekir. Ancak bazen eşe haber vermeden dava açmak en doğrusudur. Çünkü eşin şiddet göstermesi veya mal kaçırması söz konusu olabilir. Boşanma davası açacaksanız delil toplamalısınız.

Taraflar boşanma davasına katılmak zorunda mıdır?

Boşanma davası anlaşmalı ise taraflar hakim huzuruna çıkmak zorundadır. Çünkü taraflar duruşmaya katılarak boşanma iradelerini ve boşanma protokolünü onayladıklarını sözlü olarak beyan ederler. Çekişmeli boşanma davalarında ise tarafların davaya katılmaları zorunlu değildir.

Boşanma davası açma süresi ne kadar?

Boşanma davası açma süresi boşanma sebebine göre değişir. Kural olarak boşanma davası açmak için süre sınırı yoktur. İstisnai olarak, örneğin, zina öğrenildikten itibaren 6 ay içinde dava açmak gerekir. Ayrıca uzun süre dava açmamak boşanma sebebini affetmiş izlenimi verebilir.

Boşanma davası açma şartları nelerdir?

Anlaşmalı boşanma davası açma şartları 1 yıl evli kalmak ve tüm boşanma konularında eşlerin anlaşmasıdır. Çekişmeli boşanma davası açma şartı kanundaki boşanma sebeplerinden birine dayanmaktır. Her iki davayı da açmak için boşanma dilekçesi hazırlanmalı ve harçlar ödenmelidir.

Boşanma davası açma masrafı ne kadar?

Boşanma davası açma masrafı matbu (belirli) harçlardan ibarettir. Başvurma harcı, peşin harç, gider avansı toplamı 2.132 TL’dir. Boşanma davasında ziynet eşyası, mehir alacağı gibi talepler ek harç ödenmesini gerektirir. Bu durumda nisbi masrafın ne kadar olacağı ayrıca hesaplanır.

Boşanma davası açmak için neler gerekir?

Boşanma davası açmak için aile mahkemesine boşanma dilekçesi ile başvurmak gerekir. Boşanma dilekçesine kimlik kartı ve vekaletname eklenmelidir. Anlaşmalı boşanma davası açılıyorsa protokol, çekişmeli boşanma davası açılacaksa nelerin delil olduğunu gösteren liste eklenebilir.

Boşanma davası açmak için gerekli evraklar nelerdir?

Boşanma davasını açarken gerekli evraklar; boşanma dilekçesi, nüfus cüzdan fotokopisi ve avukat varsa vekaletnamedir. Başvurudan sonra tevzi bürosundan harçların ödendiğine dair makbuz da gerekir. Ayrıca anlaşmalı boşanmada protokol, çekişmeli boşanmada delil listesi gerekebilir.

Boşanma davası açma aşamaları nelerdir?

Boşanma davası hazırlık aşamasıyla başlar. Dava dilekçesi hazırlanır. Dilekçenin mahkemeye sunulmasıyla dava açılır. Dava açma yargılama aşamasının başlangıcıdır. Hakim delil toplayıp, tanık dinleyecektir. Hüküm aşamasında boşanma kararı açıklanır. Aşamaların sonuncusu istinaftır.

Boşanma davası açma süreci nasıl işler?

Boşanma davası açma süreci dava dilekçesinin mahkemeye sunulmasıyla işlemeye başlar. Dava dilekçesi diğer eşe gönderilir. Davalı eş sürece cevap dilekçesiyle katılır. Boşanma davası nasıl açılmışsa süreç ona göre işler. Çekişmeli boşanmada dilekçelerden sonra duruşmalar başlar.

Boşanma davası açmak için avukat şart mı?

Avukat boşanma davasında şart değildir. Şahıslar kendi boşanma davalarını yürütebilirler. Bu durumda HMK, TMK ve Yargıtay içtihatlarının öğrenilmesi gerekir. Ayrıca, boşanma davası açmak için dilekçe yazımı öğrenilmelidir. Karşı beyanların çürütülmesinde de hukuki bilgi önemlidir.

E-devlet üzerinden boşanma davası nasıl açılabilir?

Boşanma davası açma E-devlet UYAP üzerinden mümkün olur. Önce Adalet Bakanlığının UDF formatlı UYAP editörü indirilir. Sonra UYAP Vatandaş Portal’a e-devlet şifresiyle giriş yapılır. Boşanma dilekçesi sunulup e-imza (mobil imza) ile imzalanır. Harçlar Vakıfbank hesabından ödenebilir.

Boşanma davası açmada erkeğin hakları nelerdir?

Boşanma davası açma bakımından erkek ve kadın eşit haklara sahiptir. Erkeğin mağduriyet yaşaması halinde aile içi şiddet kapsamında koruma kararı alınabilir, nafaka ödenebilir. Ayrıca boşanma davasında çocuğun üstün yararı gerektiriyorsa velayet hakları babaya verilebilmektedir.

Boşanma davası açmada kadının hakları nelerdir?

Boşanma davası açarken kadın aile içi şiddet kapsamında koruma tedbirleri ve uzaklaştırma kararı alabilir. Ayrıca tedbir nafakası hakkı verilebilir. Çocuğun velayetini alma hakkı prensipte önce kadınındır. Kadın genellikle boşanma davası bitene kadar evde kalmaya devam edebilir.

Kaynak: 

Türk Medeni Kanunu

Hukuk Muhakemeleri Kanunu