Anlaşmalı Boşanma
TMK m. 166/3 1 yılı dolduran evliliklere anlaşarak boşanma imkanı tanımıştır. Anlaşmalı boşanma için eşler anlaşmalı boşanma protokolü ve bir dava dilekçesi ile birlikte aile mahkemesinde dava açabilir. Ardından taraflar duruşmaya çıkarak hakim huzurunda boşanma protokolünü onayladıklarını ve boşanmak istediklerini beyan etmelidir. Bu şekilde tek celsede anlaşmalı boşanma gerçekleşir.
YAZI BAŞLIKLARINI GÖRMEK İÇİN TIKLAYIN
- Anlaşmalı Boşanma Nedir?
- Anlaşmalı Boşanmanın Şartları
- Anlaşmalı Boşanmada Nafaka
- Anlaşmalı Boşanma Davası Nerede Açılır?
- Anlaşmalı Boşanmak İçin Ne Yapmak Gerekli?
- Anlaşmalı Boşanma Ücreti Ne Kadar?
- Anlaşmalı Boşanma Kaç Celsede Bitiyor?
- Anlaşmalı Boşanma Kaç Gün İçerisinde Neticelenir?
- Anlaşmalı Boşanma Protokolünün Şekli
- Anlaşmalı Boşanma Protokolünün Sunulması
- Anlaşmalı Boşanma Protokolüne Hakimin Müdahalesi
- Anlaşmalı Boşanma Protokolünün Bağlayıcılığı
- Anlaşmalı Boşanmadan Vazgeçme ve Feragat
- Anlaşmalı Boşanmaya Uymama
- Anlaşmalı Boşanma Kararının Kesinleşmesi
- Anlaşmalı Boşanma Avukatı, Anlaşmalı Boşanma Sürecini Nasıl Yönetir?
- Anlaşmalı Boşanma Kararının Kesinleşmesinden Sonraki Talepler
- Anlaşmalı Boşanma Sık Sorulan Sorular
Anlaşmalı Boşanma Nedir?
Anlaşmalı boşanma kanunda sayılan genel boşanma sebepleri arasındadır. TMK m. 166/3 hükmüne göre eşler evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı ve ortak hayatın çekilmez olduğu hususunda mutabık ise, anlaşmalı olarak boşanabilir.
“Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi halinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu halde boşanma kararı verilebilmesi için, hakimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Halim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü halinde boşanmaya hükmolunur. Bu halde tarafların ikrarlarının hakimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.”
Buna göre, eşler arasında evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı ve ortak hayatın çekilmez olduğu hususunda anlaşma sağlandığı kabul edilir. Diğer ek şartlar da gerçekleşmiş ise, boşanma kararı verilir.
Anlaşmalı Boşanmanın Şartları
Anlaşmalı boşanma nasıl olur, anlaşmalı boşanma şartları nelerdir gibi hususlar kanunda açıklanmıştır. Anlaşmalı boşanma için gerekli şartlar:
- Evlilik birliğinin nikah gününden itibaren en az 1 yıl sürmüş olması,
- Eşlerin birlikte boşanma davası açması veya birinin açtığı davayı diğerinin kabul etmesi,
- Hakimin tarafları duruşmada bizzat dinlemiş olması ve açık iradelerini alması ve
- Hakimin tarafların üzerinde mutabık kaldıkları boşanma protokolünün mali konular ve çocuklara ilişkin düzenlemelerini uygun bulması gerekmektedir.
Anlaşmalı boşanma nasıl olur anlamak için anlaşmalı boşanma şartları detaylı olarak açıklanmalıdır:
Evlilik birliğinin nikah gününden itibaren en az 1 yıl sürmüş olması
Evlilik birliğinin 1 yıl sürmüş olması hususu mahkemece kendiliğinden araştırılır. Eğer anlaşmalı boşanma davası nikah tarihinden henüz 1 sene geçmeden açılmış ise, davanın kabulü mümkün değildir. Bu sebeple, 1 yıl dolmaksızın açılan davalara çekişmeli boşanma davası hükümlerine göre devam edilir. Bu durumda tarafların delilleri toplanır ve tanıkları dinlendikten sonra boşanma hakkında karar verilebilir.
Buna karşın, çekişmeli açılmış herhangi bir dava da yargılamanın herhangi bir safhasında anlaşmalı boşanma olarak karara bağlanabilir. Ancak bu halde, çekişmeli açılmış boşanma davası özel sebeplere dayanmamalıdır; ancak şiddetli geçimsizlik sebebiyle açılan boşanma davaları anlaşmalı boşanmaya dönülebilir.
Eşlerin birlikte dava açması veya davayı kabul etmeleri
Eşlerden birinin dava açması ve diğerinin kabul etmesi gerekir veya eşlerin aynı dilekçeye imza atarak dava açması gerekir. Ancak bir tarafın diğerinin davasını kabul etmesi yoluyla anlaşma sağlanması için, boşanma davasının kanunda belirtilen özel sebeplere dayanmaması gerekir. Diğer bir deyişle, sadece genel sebeplerden şiddetli geçimsizlik zeminindeki boşanmalarda anlaşmalı boşanma gerçekleşebilir.
Eşlerin açık iradelerinin alınması
Anlaşmalı boşanma davasında eşlerin birlikte ve aynı anda duruşmada dinlenilmesi gerekir. Bu şart, kamu düzenine ilişkindir. Bu şekilde hakim tarafların her türlü baskı ve tehditten uzak olarak özgür iradeleri ile beyanda bulunduklarını denetleyebilir. TMK m. 166/3 hükmünde hakimin tarafların serbest iradelerinin denetlenmesi amaçlandığından, eşler yerine avukatı dinlemek mümkün değildir.
Ayrıca, eşlerin birlikte ve aynı hakim tarafından dinlenilmesi gerekir. Dolayısıyla talimat dosyası ile dinlenerek anlaşmalı boşanma gerçekleştirilemez. Yine de SEGBİS (Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi) yolu ile dinleme mümkündür.
Duruşmada hakim, kendisine sunulan imzalı beyanları taraflara okur ve tutanağı taraflara imzalatır. Beyanlar okunmamışsa boşanmaya karar verilemez ve taraflardan birinin imzadan imtina etmesi davayı çekişmeli boşanma davasına dönüştürür. İmzadan imtina edildiği mutlaka tutanak altına alınmalıdır.
Hakimin taraflar arasındaki mali konulara ve çocuklara ilişkin anlaşmayı uygun bulması
Taraflar mali konularda ve çocuklarla ilgili konularda anlaşırsa boşanma anlaşmalı olarak gerçekleşebilir. Bunun için bir anlaşmalı boşanma protokolü imzalanması gerekir. Hakimin de anlaşmayı uygun bulması gerekir. Uygun bulmadığı ölçüde hakim müdahale ederek taraflara öneride bulunabilir. Taraflar anlaşır veya hakimin önerisini kabul eder ise anlaşmalı boşanma gerçekleşebilir. Tarafların anlaşmaması veya hakimin önerisini kabul etmemesi halinde dava çekişmeli boşanma davasına dönüşür.
Mali konulara ilişkin anlaşma
Mali konulara ilişkin anlaşmanın maddi ve manevi tazminat ve yoksulluk nafakasını içermesi gerekir. Tarafların bu hususlarda anlaşması ve hakimin anlaşmalarını uygun bulması gerekir. Mahkemeye tazminatın niteliği, yani ödenecek veya talep edilmeyen tazminatın maddi mi, manevi mi olduğu açıkça anlatılmalıdır. Nitekim tazminat taleplerini saklı tutarak anlaşmalı boşanma yapmak da mümkün değildir. Dolayısıyla anlaşmalı boşanma protokolünde maddi ve/veya manevi tazminat talep edilmeli veya bu haklardan feragat edilmelidir.
Bununla birlikte tarafların yoksulluk nafakasına ilişkin anlaşması da mahkemece uygun bulunmalıdır. Buna göre mahkeme taraflara yoksulluk nafakası isteyip istemediğini sormalı, beyanlar alınırken nafakaların ayrı ayrı hangi nafakaya ilişkin anlaşma sağlandığı net olarak belirtmelidir.
Çocuklarla ilgili anlaşma
Anlaşmalı boşanmada velayete tabi çocukların durumları ile ilgili duraksama yaratmayacak şekilde tarafların beyanları alınmalıdır. Çocukların durumu ile üç başlık ifade edilir:
- iştirak nafakası,
- velayet ve
- kişisel ilişki.
Bu üç konu hakimin müdahalesine açıktır.
Anlaşmalı boşanmada nafaka
Anlaşmalı boşanmada nafaka es geçilemeyecek bir konudur. İştirak nafakası, boşanmadan sonra ergin olana kadar çocuk için ödenecek olan nafakadır. Tarafların bu hususta anlaşmış olması veya hakimin bu anlaşmayı uygun bulmuş olması gerekir. Anlaşmalı boşanma yapılırken çocuk için iştirak nafakası istenmemiş olması daha sonra istenilemeyeceği anlamına gelmez.
Velayet hakkında anlaşma
Anlaşma protokolünde velayet ile ilgili tarafların anlaşmlış olması ve bu anlaşmanın hakim tarafından uygun bulunması gerekmektedir.
Kişisel ilişkinin tesisi bakımından anlaşma
Anlaşma protokolü velayeti almayan tarafın çocukla olan görüşme zamanlarını düzenler. Taraflar bu hususta anlaşmalı, hakim bu görüşme zamanlarını uygun bulmalıdır. Hakim uygun bulmaz ise taraflara öneride bulunmalı, taraflar bu öneriyi kabul etmelidir.
Anlaşmalı Boşanma Davası Nerede Açılır?
Genel yetki kuralına göre anlaşmalı boşanma davası için yetkili mahkeme eşlerden birinin yerleşim yeri (ikametgah) veya eşlerin son 6 ay birlikte oturdukları yer aile mahkemesidir. Ancak yetkili mahkeme eşlerin mutabakatıyla Türkiye'nin herhangi bir yerindeki mahkeme olabilir. Görevli mahkeme aile mahkemesidir. Aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde asliye hukuk mahkemeleri görevlidir.
Anlaşmalı Boşanmak İçin Ne Yapmak Gerekli?
Anlaşmalı boşanmak için bir anlaşmalı boşanma protokolü hazırlamak gereklidir. Ardından, anlaşmalı boşanma dilekçesi ile birlikte adliyelerdeki tevzi bürolarına başvurulur. Burada gerekli harçlar ödendiğinde dava açılmış olur. Ardından anlaşmalı boşanma davasının tevzi olduğu mahkeme tensip tutanağı (tensip zaptı) hazırlar ve duruşma günü tayin eder. Duruşma gününe kadar yazılı anlaşmalı protokol aslının mahkemeye sunulması gerekmektedir. Mahkemece verilen duruşma günü eşlerin her ikisinin de duruşmaya bizzat katılması gereklidir.
Daha detaylı bilgi için: Boşanma Davası Nasıl Açılır?
Anlaşmalı Boşanma Ücreti Ne Kadar?
Anlaşmalı boşanma davası maktu harç ve ücretlere tabidir. Avukata vekaletname verilmesi halinde özel anlaşma sağlanır. Detaylı bilgi Boşanma Avukatı Ücreti Ne Kadar başlıklı makalemizde bulunabilir.
Anlaşmalı boşanmada avukatlık ücreti
Anlaşmalı boşanma davası avukatlık vekalet ücretleri 2024-2025 Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre asgari 30.000 TL tutarındadır. Ancak anlaşmalı boşanma avukatı ile müvekkil arasında belirlenecek fiyat değişkenlik gösterebilmektedir. İstanbul anlaşmalı boşanma avukatının ücreti 2024 İstanbul Barosu Avukatlık Ücret Tarifesine göre 52.500 TL'dir.
Anlaşmalı boşanma masrafları
Anlaşmalı boşanmada ödenecek harçlar 2024 yılı için yaklaşık 2.132 TL tutarındadır. Hemen belirtmek gerekir ki, boşanmanın fer’ileri niteliğindeki talepler için harç ve vekalet ücreti ödenmesine karar verilemez. Bu doğrultuda, boşanma ile birlikte talep edilen maddi ve manevi tazminatlar da maktu harca tabidir.
Anlaşmalı Boşanma Kaç Celsede Bitiyor?
Anlaşmalı boşanma davası genellikle tek celsede boşanma kararının verilmesi ile biter. Ancak hakim taraflar arasındaki protokolde eksiklikler bulur veya tarafların iradelerine ilişkin veya beyanları doğrultusunda anlaşmalı boşanma davasının ertelenmesine karar verebilir. Bu durumda anlaşmalı boşanma 2-3 celsede bitebilir. Dava açıldıktan sonra mahkeme ne zaman olur şeklinde bakılırsa, mahkemenin iş yoğunluğuna bağlı olarak yaklaşık 1 ay sürer.
Anlaşmalı Boşanma Kaç Gün İçerisinde Neticelenir?
Anlaşmalı boşanma kaç gün sürer sorusunun cevabı ilden ile değişir. Anlaşmalı boşanma ne kadar sürer anlamak için anlaşmalı boşanma süreci özetle şöyledir:
- Anlaşmalı boşanma davasının başvurusundan sonra genellikle 40 gün içerisinde duruşma tarihi belirlenir ve eşler mahkemenin belirlediği duruşmaya davet edilir.
- Duruşma günü herşey usule uygunsa mahkeme tek celsede anlaşmalı boşanma kararı verir.
- Buna ilişkin gerekçeli kararın 30 gün içerisinde yazılması beklenir.
- Daha sonra gerekçeli karar taraflara tebliğ edilir. Bunun da yaklaşık 1 hafta sürmesi beklenir.
- Eşler anlaşmalı tebligatı aldıktan sonra ya mahkemeye istinaftan feragat ettiklerine dair beyan sunarlar ya da verilen 2 haftalık istinaf süresinde işlem yapmazlar ise, anlaşma boşanma kararı kesinleşir.
- O halde kesinleşme şerhi içeren gerekçeli karar Nüfus Müdürlüğüne bildirilir ve tarafların nüfus bilgileri düzeltilir.
Dolayısıyla anlaşmalı boşanma davası ne kadar sürer şeklinde bir soruya cevaben toplam süre gözetilecek ise, ortalama 2 - 3 ay denilebilir. İyi bir anlaşmalı boşanma avukatı bu süreci bir - iki haftaya kadar indirebilir.
Anlaşmalı Boşanma Protokolünün Şekli
Yazılı boşanma protokolünün ıslak imzalı aslının mahkemeye bir dava dilekçesi ile birlikte sunulması gerekir. Tarafların mutabık kaldıkları boşanma anlaşması hakim tarafından aynen mahkeme hükmüne geçirilir. Anlaşmalı boşanmaya karar verilirken, protokol tasdik edilir ve bununla birlikte protokol hükümleri mahkemenin kararının hüküm kısmına aynen geçirilir.
Protokol nasıl yazılır Anlaşmalı Boşanma Protokolü makalemizde daha detaylı açıklanmıştır.
Anlaşmalı Boşanma Protokolünün Sunulması
Anlaşmalı boşanma davasında protokol mahkemeye dava açarken sunulmalıdır. Anlaşmanın ıslak imzalı orjinali en geç duruşma gününe kadar sunulmalıdır.
Boşanma anlaşması, taraflarca boşanma davası kararının kesinleşmesine kadarki her safhada yapılabilir. Örneğin çekişmeli boşanma davası Yargıtay’da veya istinaf aşamasında görüşülürken taraflar protokol hazırlayarak anlaşmalı boşanma talep edebilir. Benzer şekilde, önceki protokolün değiştirilmesi için daha yeni bir protokol hazırlanıp mahkemeye sunulabilir.
Anlaşmalı Boşanma Protokolüne Hakimin Müdahalesi
Hakim belli hususlarda tarafların anlaşmasına müdahale ederek taraflara öneriler getirebilir. Taraflar bu önerileri kabul ederse anlaşmalı boşanmaya karar verebilmektedir. Ancak şarta bağlı kabul veya feragata istinaden anlaşmalı boşanmaya karar verilemez.
Benzer şekilde, hakim, bazı hususlar hakkında protokol dışında kendiliğinden de karar veremez. Örneğin; hakim düzenleme dışında tedbir nafakasına hükmedemez; kişisel ilişkiyi tarafların beyanını almaksızın ayarlama yapamaz; ödemelerde faiz öngörülmemişse hakim faize karar veremez, düzenleme dışı velayete karar veremez. Ayrıca hakimin boşanmaya karar verebilmesi için düzenlemeye konu kayıtların getirtilerek incelenmesi, düzenlemenin infaz edilebilir meseleler olduğunun tetkiki, ihtilaf çıkması muhtemel hususların taraflara açıklatılması gerekmektedir.
Anlaşmalı Boşanmada Mal Paylaşımı
Anlaşmalı boşanmada mal paylaşımı taraflarca serbestçe yapılabilir. Eşler, evlilikte edinilen malları nasıl paylaşacaklarına karar verirler ve hakim bunu boşanma kararına geçirir. Boşanma protokolünün eksiksiz hazırlanması ve hakimin kararına gereği gibi geçirilmesi gerekir. Bu halde anlaşmalı boşanmadan sonra ayrı bir mal paylaşımı davası açılamaz. Ancak bazı durumlarda eksik ya da yanlış boşanma protokolü ardından mal paylaşımı için bir dava açılması mümkün olabilir.
Boşanma protokolünde öngörülen düzenlemeler hakim tarafından tasdik edilmeli ve hükme esas alınmalıdır. Örneğin, protokolde tescili öngörülen taşınmazlar olması halinde hakim bunlara ilişkin eda hükmü içerecek şekilde tescil kararı vermelidir. Diğer bir örnek ise, protokolün hakim tarafından tasdik edilmemesi halinde protokolün içerisinde yer alan gayrimenkul temlik taahhüdünün resmi şekil vasfını almayacağıdır. Bu gibi tescil kararı için dava harcı yatırmaya gerek yoktur, ancak tescil sırasında tapuda ödenecek harçlar ayrıdır.
Anlaşmalı Boşanma Protokolünün Bağlayıcılığı
Anlaşmalı boşanma protokolünde mutabık kalınan her konu bağlayıcı sonuç doğurur. Örneğin taraflar kadının erkeğin soyadını kullanıp kullanmayacağını kararlaştırılar ise buna aynen uymak zorundadırlar. Aynı şekilde, bir kredi borcunun taraflardan biri tarafından üstlenilmesi düzenlenmiş ise bu “borcun iç üstlenmesi” olarak kabul edilir. Taşınmazların tescil edilmesine karar verilmiş ise bu zorla yerine getirilebilir. Kira ödemesi yapılacağı kararlaştırılmışsa icraya konu olabilir.
Anlaşmalı Boşanmada Kadının Hakları
Anlaşmalı boşanmada kadının haklarını iyi bilip, anlaşma protokolüne dahil etmesi gerekir. Kadın, anlaşmalı boşanmada; nafaka, tazminat, mal paylaşımından hakkı olan malların adına tescili, velayet, çocuk bakımından nafaka, ziynet alacağı, eşya alacağı gibi taleplerde bulunabilir. Boşandıktan sonra istisnai haller dışında bu talepler hak kaybına uğrar. Nitekim kesinleşmiş boşanma kararının iptali mümkün değildir.
Anlaşmalı Boşanmadan Vazgeçme ve Feragat
Anlaşmalı boşanma davası sonunda verilen kararın kesinleşmesine kadar taraflar anlaşmaktan vazgeçebilir ve çekişmeli boşanma davasına devam edebilirler. Anlaşmalı boşanmadan vazgeçerek çekişmeli boşanmaya dönmek, taleplerden feragat anlamına gelmez. Ancak boşanma davasından feragat edilmesi halinde taleplerden feragat edilmiş olunur. Boşanma davasından feragat dilekçesi açık, net ve şartsız olmalıdır. Dilekçe içeriğinde "boşanma davamdan feragat ediyorum" şeklinde beyan yeterlidir. Anlaşmalı boşanmadan vazgeçme süresi kararın kesinleşmesine kadardır.
Anlaşmalı Boşanmaya Uymama
Anlaşmalı boşanma protokolünde yer alan hükümler bağlayıcıdır. Hakim, boşanma protokolünü gerekçeli kararına aynen geçireceği için, protokolde yer alan hükümler taraflar için mahkeme ilamı şeklinde bağlayıcı olacaktır.
Anlaşmalı boşanma protokolünde yer alan nafaka borcunun yerine getirilmemesi, maddi ve manevi tazminatın ödenmemesi gibi hallerde aşağıdaki davalar ile zorla yerine getirilebilir:
- Tapu iptal ve tescil davası
- Alacağın tespiti davası
- Zararın tazmini için tazminat davası
- Menfi tespit davası
- Boşanma protokolünün yerine getirilmesi için eda davası
- İcra takibine itirazın iptali davası
Anlaşma protokolünün nafaka, tazminat vs. gibi asıl alacağın yanında faizlerin ve daha sonraki zamanlarda nasıl ödeneceğine dair düzenlemeler içermesi, daha sonra karşılaşılabilecek sorunların önlenmesi bakımından önemlidir. Anlaşmalı boşanma protokolünde çocuklara ilişkin olarak velayet ve kişisel ilişkinin düzenlenmesine yönelik hükümler uygulanmalıdır. Anlaşmalı boşanmaya uymama söz konusu olursa, taraflar velayetin değiştirilmesi davası veya çocuk teslimine muhalefete ilişkin suç duyurusu gibi yasal işlemler başlatabilir.
Boşanma Protokolüne Neler Dahil Olabilir?
Anlaşmalı boşanma protokolüne dahil edilebilecek konular:
- Çocukların velayetinin kime bırakılacağı
- Yoksulluk nafakası miktarı
- İştirak nafakası miktarı
- Maddi tazminat miktarı
- Manevi tazminat miktarı
- Manevi tazminat miktarı
- Tüm ortak taşınır ve taşınmaz malların paylaşımı
Protokolde aşağıdaki meselelerde anlaşma olması halinde hâkim uygunluk denetimi yapmaksızın protokolü onaylayacağı için dikkat etmek gerekir. Nitekim kötü hazırlanmış bir anlaşmalı boşanma protokolü, tarafların ileride ihtilafa düşmesine ve hak kaybına yol açabilir.
Boşanma protokolüne eklenebilecek ihtiyari konular:
Boşanan kadının erkeğin soyadını kullanma anlaşması
Kadın evlenirken kocanın soyadını alır. Boşanan kadının boşandıktan sonra erkeğin soyadını kullanmaya devam etmesi ise erkeğin rızasına bağlıdır. Anlaşmalı boşanmada tarafların soyadı ile ilgili anlaşmaya varması halinde, bu husus protokole yazılmak suretiyle hâkime onaylatılır. Böylelikle mahkeme kararı haline gelen protokol hükmü nüfus müdürlükleri tarafından aynen uygulanmalıdır.
Boşanmada kredi borcunu ödeme anlaşması
Boşanma anlaşması ile taraflar devam eden bir kredi borcunun nasıl ödeneceğini kararlaştırabilirler. Buna göre eşler, evlilik sırasında alınan kredinin kalan taksitlerini ödemeyi kabul ve taahhüt ederler. Bu husus hakim tarafından onaylanır ve mahkeme kararına geçirilir. Bu şekilde bir iç üstlenme sözleşmesi “borç üstlenme” anlaşması olarak nitelendirilir. Tarafların anlaşmalı boşanmaya uymaması halinde bu kredi borcunun taksitlerinin ödenmesi için icra takibi başlatılabilir.
Boşanmada taşınmazı devretme anlaşması
Anlaşmalı boşanmada evlilik sırasında edinilen malların tasfiyesine yönelik anlaşma yapmak mümkündür. Çoğu zaman taraflar gayrimenkullerin birbirlerine veya çocukları üzerine devredilmesine yönelik anlaşmaya varırlar. Söz konusu taşınmazların tapu kaydının mutabakata uygun şekilde yapılmaması halinde tapu kaydının iptali ile kendi adlarına tescili için dava açılabilir. Bu dava Borçlar Kanunu m. 125 hükmünde yer alan on yıllık zamanaşımı süresi içerisinde açılması gerekmektedir.
Taşınmazın devrine ilişkin taahhüt, alacaklısına tescili isteme konusunda talepte bulunma hakkı sağlar. Ancak tek başına taahhüt üçüncü kişiyi bağlamaz. Devredilmesi istenilen taşınmazın mülkiyeti üçüncü bir kişiye geçerli bir işlem ile aktarılmışsa, artık alacaklı eş tapunun iptalini üçüncü kişiye karşı isteyemez. Bu doğrultuda, mahkemenin tescil hükmü kurması zaruridir. Aksi halde tescil vaadi uygulamada pek de önemi kalmayan bir protokol hükmü olarak kalır ve anlaşmalı boşanmaya uyulmaması halinde alacaklı eşin hukuki koruması olmaz.
Boşanmada kira ve aidat ödeme anlaşması
Genellikle çocuk sahibi olan evli çiftler, anlaşmalı boşanma protokollerine çocukların refahını düşünerek çocukların yaşayacağı evin kira ve aidatlarının ne şekilde ödeneceğine dair hükümler dahil ederler. Bu gibi düzenlemeler bağlayıcı sonuç doğurur ve anlaşmalı boşanmaya uymama halinde icra takibi başlatılabilir.
Anlaşmalı Boşanmada Velayet
Anlaşmalı boşanmada eşler velayetin kime verileceğine birlikte karar verir. Ancak hakim uygun bulmaz ise velayeti diğer eşe vermeye karar verebilir. Ortak velayet taraflar arasında anlaşılsa da hakim kabul etmeyebilir. Boşanmadan sonra taraflar dava açabilirler. Anlaşmalı velayet değişikliği eşlerden birinin diğerine karşı dava açması ve diğerinin davayı kabul etmesi ile olur.
Anlaşmalı Boşanmada Nafaka
Anlaşmalı boşanmada yoksulluk nafakası kararlaştırmak tarafların insiyatifindedir. Yoksulluk nafakası istemeyen eş anlaşmalı boşanmadan sonra dava açıp nafaka isteminde bulunamaz. Ancak iştirak nafakası farklıdır. Anlaşmalı boşanmada iştirak nafakası istenmemişse dahi daha sonra dava açılabilir.
Anlaşmalı Boşanma Kararının Kesinleşmesi
Boşanma protokolünün hakim tarafından onaylanması ile mahkeme öncelikle tarafların katıldığı duruşmada kısa karar verir ve tarafların boşanmasına karar verir. Bu kısa karardan itibaren 30 gün içerisinde mahkeme gerekçeli kararını tanzim eder. Gerekçeli kararın taraflara tebliği gerektiğinden iki taraftan birinin gerekçeli kararın tebliğe çıkması için talepte bulunması gerekir. Aksi halde, tebliğe çıkmayan karar sebebiyle anlaşmalı boşanma kararı yıllarca kesinleşmeyebilir. Tebliğe çıkan mahkeme kararı taraflara tebliğ sonra anlaşmalı boşanma itiraz süresi süresi başlar. Gerekçeli karar itiraz süresi 2 haftadır. Dolayısıyla duruşmanın görüldüğü günden itibaren yaklaşık 1 ay içerisinde anlaşmalı boşanmada taraflara tebligat gelir. Boşanma kararlarına karşı yasal itiraz süresi olan istinaf süresi kararın tebliğinden itibaren 2 haftadır.
Eğer taraflar anlaşmalı boşanma kararına süresi içerisinde itiraz etmezse, anlaşmalı boşanma kararı kesinleşir ve artık kesinleşmiş karara karşı işlem yapılamayacaktır.
Anlaşmalı boşanma davasının kesinleştirilmesi için diğer bir yol tarafların istinaf haklarından feragat etmeleridir. Söz konusu feragat taraflar veya taraf vekillerince mahkemeye sunulacak yazılı bir dilekçe ile olur. Feragatin gerçekleştirilebilmesi için öncelikle mahkemenin gerekçeli boşanma kararının taraflara tebliğ edilmesi gerekir.
Boşanma ilamını almamak kesinleşmeyi önler. Dolayısıyla taraflar evli kalmaya devam eder. Süre başlamadığı için yıllar sonra dahi boşanmaya itiraz mümkün olur.
Anlaşmalı boşanmadan sonra tekrar evlenmek mümkündür. Kadın yine iddet müddetine tabidir.
Boşanma Protokolü İptali
Anlaşmalı boşanma kararının kesinleşmesine kadarki sürede taraflar boşanma kararına itiraz edebilir. İstinaf süresi içerisinde taraflar boşanma kararına itiraz ederek anlaşmalı boşanma protokolünün iptalini sağlayabilir. Bu, davadan feragat ve yeni bir boşanma davası açmakla mümkündür.
Örneğin, anlaşmalı boşanmadan vazgeçeren eşlerden biri çekişmeli boşanma davası açılabilir. Yeni delillere dayalı iddialar anlaşmalı boşanma davasına ilişkin mahkeme kararının kesinleşmesine kadar ileri sürülebilir. Böylece boşanma protokolü iptal edilir.
Anlaşmalı boşanma kararının kesinleşmesinden sonra ortaya çıkan deliller yeni bir boşanma davası açılmasına yasal zemin oluşturmaz.
Anlaşmalı Boşanma Avukatı, Anlaşmalı Boşanma Sürecini Nasıl Yönetir?
Anlaşmalı boşanma davasının hızlı ve eksiksiz tamamlanabilmesi için anlaşmalı boşanma dava sürecinin bir boşanma avukatı ile birlikte yürütülmesi tavsiye edilir. Anlaşmalı boşanma protokolünde hak kaybını engellemek, uzun yıllar boyunca uygulanabilir sorunsuz bir protokol hazırlamak önemlidir. Boşanma protokolünde dikkat edilecekler nafaka, mal paylaşımı, tazminat gibi konularda hak kaybına uğramamaktır. Özellikle nafaka ve velayet ile ilgili sonradan sil baştan davalar açılmasına gerek bırakılmamalıdır. Anlaşmalı boşanmanın ne kadar süreceği anlaşmalı boşanma avukatının davayı iyi yönetmesi ile ilgilidir. Anlaşmalı boşanma davası nasıl açılır ve ne şekilde yönetilirse, o kadar kısa sürer.
Anlaşmalı Boşanma Kararının Kesinleşmesinden Sonraki Talepler
Anlaşmalı boşanma kesinleştikten sonra taraflar protokol hükümlerine ilişkin bazı taleplerde bulunabilirler. Örneğin, protokolde yer alan nafaka veya kira ödemesi vb. hükümlerin ekonomik koşullara göre uyarlanması talep edilebilir. Haklı sebeplerin varlığı halinde, protokolün iptali de talep edilebilir. Bunlarla birlikte, protokolde yer alan düzenlemenin uygulanması da talep edilebilir. Örneğin:
- tapu iptali ve tescili talepleri aile mahkemesinden talep edilebilir,
- protokole dayalı alacağın tespiti istenebilir,
- zararın tazmini istenebilir,
- menfi tespit talebinde bulunulabilir,
- düzenlemenin yerine getirilmesine karar verilmesi talep edilebilir (eda davası) veya
- icra takibine konu olmuş düzenlemeye karşı yapılan itirazın iptali talep edilebilir.
Anlaşmalı Boşanma Sık Sorulan Sorular
Anlaşmalı boşanmadan sonra mal paylaşımı davası açılır mı?
Anlaşmalı boşanmada mal paylaşımı tarafların sözleşme serbestisi çerçevesinde mümkündür. Ancak anlaşmalı boşanma protokolüne malların nasıl paylaşılacağı hakkında bir hüküm eklenmemişse, anlaşmalı boşanmadan sonra mal paylaşımı davası açılabilir.
Adli tatilde anlaşmalı boşanma davası görülür mü?
Anlaşmalı boşanma adli tatilde görülebilecek davalardandır. Anlaşmalı boşanmanın adli tatilde görülebilmesi için tarafların adli tatilde davanın görülebilmesi için muvafakat ettiğini mahkemeye beyan etmesi gerekir. Ancak adli tatilde anlaşmalı boşanmaya ilişkin süreler işlemez.
Anlaşmalı boşanma davasında hakim neler sorar?
Anlaşmalı boşanma davasında hakim taraflara boşanmak isteyip istemediklerini sorar. Bununla birlikte hakim, anlaşmalı boşanma davasında taraflara boşanma protokolünün maddelerini onaylayıp onaylamadıklarını sorar. Hakim huzurunda verilen cevaplara göre boşanma kararını verir.
Anlaşmalı boşanmada avukat gerekli mi?
Avukatsız anlaşmalı boşanma mümkün olsa da, anlaşmalı boşanmada hak kaybına uğramamak için avukat gereklidir. Nitekim tarafların hatalı protokol hazırlamaları, boşanma kararını kesinleştirmeyi unutmaları vs. anlaşmalı boşanma avukatı ile önlenebilir. Ayrıca avukat dava sürecini kısaltabilir.
Anlaşmalı boşanma avukat ücreti ne kadardır?
Anlaşmalı boşanma avukatı 2024 Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca en az 30.000 TL + %10 KDV ücret belirleyebilir. Avukat anlaşmalı boşanma ücretini bu rakamın altında kalmamak şartıyla serbestçe belirler. Bu tespitte her yerel baro tarafından açıklanan avukatlık ücreti de dikkate alınır.
Anlaşmalı boşanma için gerekli evraklar nelerdir?
Anlaşmalı boşanma davası için gerekli evraklar; anlaşmalı boşanma dava dilekçesi, anlaşmalı boşanma protokolü, tarafların kimlik kartlarıdır. Eğer mal paylaşımı uyarınca tapu devri tescil edilecekse ruhsat bilgileri ve tapu senetlerinin kopyalarının da dosyaya sunulması gerekir.
Anlaşmalı boşanma davası ne kadar sürer?
Anlaşmalı boşanma davasının açılmasından itibaren 1 hafta ile 1 ay arası sürmesi beklenir. Bu süre mahkemenin yoğunluğuna ve tarafların sunduğu protokolde hakim tarafından değişiklik istenip istenmeyeceğine göre değişiklik gösterir.
İslam hukukunda anlaşmalı boşanma
Anlaşmalı boşanma, 1988 tarihinden itibaren Türk hukukunda uygulama alanı bulabilmiştir. Esasen Türk Medeni hukukunda irade ilkesi geçerli değildir. 1988 dönemi hakimleri bir nevi iradeye dayalı olan anlaşmalı boşanmanın İslam Hukuku’ndaki mut’a nikahına dönüşebileceği ve kanuni metresliğin önünü açabileceği eleştirilerini getirmişlerdir. Buna rağmen Türk Medeni Kanunu, kısmen irade ilkesi ve kısmen evlilik birliğinin sarsılması ilkesinin birlikte uygulanması kabul ederek anlaşmalı boşanma düzenlemesini yapmıştır.
Anlaşmalı Boşanma Protokolü Örneği
Anlaşmalı boşanma protokolünün hazırlanması detaylı olarak tarafımızca Anlaşmalı Boşanma Protokolü makalemizde açıklanmış, çeşitli anlaşmalı boşanma protokol örnekleri sunulmuştur.
Anlaşmalı Boşanma Dilekçesi Örneği
Anlaşma protokolünün mahkemeye sunulması bir anlaşmalı boşanma dilekçesi ekinde olur. Boşanma Dilekçesi makalemizde örnek bir anlaşmalı boşanma dava dilekçesi sunulmaktadır.