Ses Kaydı Almak Suç Mu?
İzinsiz Ses Kaydı Almak Suç Mu?
İzinsiz ses kaydı,
- Haberleşmenin gizliliğini ihlal suçu (TCK 132)
- Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması suçu (TCK 133)
- Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu (TCK 134)
oluşmasına sebebiyet verebilir.
Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu (TCK 134)
Genel olarak, izinsiz ses ve görüntü kaydı yapılması halinde “özel hayatın gizliliğini ihlal” suçunu oluşur. TCK m. 134 hükmünde, özel hayatın gizliliğinin görüntü veya seslerin kayda alınarak ihlal edilmesi halinde suç oluştuğu kabul edilmektedir.
Özel hayatın gizliliğini ihlal suçunun oluşması için bir kişinin hayatının gizli alanlarına başka bir kişi tarafından izinsiz olarak müdahale edilmesi gerekir.
Haberleşmenin Gizliliğini İhlal Suçu (TCK 132)
Kişiler arasındaki haberleşme içeriklerinin kayda alınması suretiyle haberleşmenin gizliliğinin ihlal edilmesi halinde “haberleşmenin gizliliğini ihlal” suçu oluşur. TCK m. 132 hükmünde, gizlilik ihlalinin haberleşme içeriklerinin kayda alınması suretiyle gerçekleşmesi halinde suç oluştuğu kabul edilmektedir.
Haberleşmenin gizliliğini ihlal suçunun gerçekleşmesi için 2 şart aranır:
- Haberleşme, belirli kişiler arasında gerçekleşmeli ve sınırlı sayıda kişi tarafından bilinmelidir.
- Haberleşmenin tarafları hem haberleşmenin hem de içeriğinin gizli kalmasını istemelidir.
İzinsiz ses kaydı alarak haberleşmenin gizliliğinin ihlal edilmesi, haberleşme taraflarından biri tarafından gerçekleştirilebileceği gibi 3. bir kişi tarafından da gerçekleştirilebilir.
Haberleşmenin taraflarından birinin haberleşmeyi kayda alması tek başına haberleşmenin gizliliğini ihlal suçu teşkil etmez. Ancak kaydedilen haberleşme içeriğinin ifşa edilmesi halinde TCK m. 133/2 hükmünde yer alan suç oluşur.
Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi Ve Kayda Alınması Suçu (TCK 133)
Kişiler arasındaki gizli konuşmaların 3. kişi tarafından ve taraflardan herhangi birinin rızası olmaksızın dinlenmesi veya kayda alınması halinde suç oluşur.
TCK m. 133 hükmünde öngörülen suçun gerçekleşmesi için failin konuşmanın taraflarından birinin olmaması gerekir.
Ses dinleme cihazı, gizli dinleme cihazı ya da ortam dinleme cihazı ile başkaları arasında gerçekleşen ve aleni olmayan konuşmaların dinlenmesi halinde TCK m. 133 hükmünde yer alan suç gerçekleşir.
Ses Kaydı Almanın Cezası Nedir?
İzinsiz ses kaydı almak cezası, kişinin hangi suçtan cezalandırılacağına göre değişir.
- Özel hayatın gizliliğini ihlal suçu işlemiş ise 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
- Haberleşmenin gizliliğini ihlal suçu işlemiş ise 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
- Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması suçu işlemiş ise 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Ses Kaydı Almanın Cezası Paraya Çevrilir Mi?
Hapis cezasına seçenek bir yaptırım olarak öngörülen adli para cezası, kısa süreli hapis cezaları bakımından mümkündür. Kısa süreli hapis cezaları ise 1 yıldan az süreli mahkumiyetlere denir.
Ses kaydı alarak suç işleyen kişiye verilecek hapis cezasının alt sınırı 1 yıldan fazla olduğu için para cezasına çevrilmesi mümkün değildir.
Ses Kaydı Nasıl Yasal Olur?
Zorunluluk halinde bulunan kişilerin ses, görüntü ve video kaydı alınması eylemi hukuka uygun kabul edilir. Hukuka uygun eylemler ise suç teşkil etmeyeceğinden söz konusu fiilleri gerçekleştiren kişiler cezalandırılmaz.
Ses, görüntü veya video kaydı alan kişinin eyleminin hukuka uygun kabul edilmesi için zorunluluk hali şartlarının gerçekleşmesi gerekir. Söz konusu şartlar şunlardır:
- Fiili gerçekleştiren kişinin kendisine veya yakınlarına yönelen bir suç söz konusu olmalıdır. Kişi, kendisine ya da yakınlarına yönelen haksız saldırıyı önlemek amacıyla ses kaydı yapmalıdır.
- Kişinin kendisine ya da yakınlarına yönelen saldırı tesadüfen ya da aniden gelişmelidir.
- Haksız saldırıya uğrayan kişinin yetkili makamlara başvuru imkânı bulunmamalıdır.
- Haksız saldırıda gerçekleşen ve kaybolma ihtimali bulunan delillerin muhafaza altına alınmasını sağlama amacıyla kayıt yapılmalıdır.
Eşler Arasında Ses Kaydı Suç Mu?
Anayasal bir hak olan özel hayatın gizliliği hakkı, kişiliğe bağlı bir haktır. Özel hayatın gizliliğinin sınırlandırılması ancak Anayasa’da öngörülen hallerde mümkündür. Kişilerin evlilik birliği içerisinde bulunması bu hakkı tamamen ortadan kaldırmaz.
Evlilik birliği içinde bulunan tarafların birbirlerinin özel hayatına müdahale etmesi “özel hayatın gizliliğini ihlal” suçunu meydana getirebilir. Ancak kişilerin içinde bulundukları şartlar, TCK m. 25/2 hükmünde düzenlenen “zorunluluk hali” oluşturduğu takdirde hukuka uygunluk nedeni bulunacağından söz konusu eylemler suç teşkil etmeyecektir.
“Kişiye bağlı ve onun kişisel gelişimiyle ilgili olan özel hayatın gizliliği hakkı, evlilikle tamamen ortadan kalkmaz. Tarafların evli olmaları ve aynı konutu paylaşmalarından dolayı birbirlerinin kişisel eşyalarına ve özel yaşam alanına giren hususlara kolayca ulaşabilme imkanına sahip bulunmaları, eşlerin hiçbir sınır olmaksızın birbirlerini sürekli gözetleyebileceği ve denetleyebileceği şeklinde yorumlanamaz. Ancak, kişinin, bir daha kanıt elde etme olanağının bulunmadığı ve yetkili makamlara başvurma imkanının olmadığı ani gelişen durumlarda, örneğin; kendisine karşı işlenmekte olan ( cinsel saldırı, hakaret, tehdit, iftira veya şantaj gibi ) bir suç söz konusu olduğunda ya da kendisine veya aile birliğine yönelen, onurunu zedeleyen, haksız bir saldırıyı önlemek için, kaybolma olasılığı bulunan kanıtların kaybolmasını engelleyip, yetkili makamlara sunarak güvence altına almak amacıyla, saldırıyı gerçekleştiren tarafın bilgisi ve rızası dışında, özel hayata ait bilgileri okuma, konuşma ve haberleşme içeriklerini veya özel hayata ilişkin ses ve görüntüleri dinleme, izleme ya da kaydetme, kişisel verileri kaydetme, ele geçirme ve yayma eylemlerinin hukuka aykırı olduğunu kabul etmek mümkün olmadığı gibi, esasen bu hallerde, kişinin hukuka aykırı hareket ettiği bilinciyle davrandığından da söz edilemez.” (Yargıtay 12. CD, 2019/4369 E. 2019/8633 K.)
Başkasına Ait Sosyal Medya Hesabına Girilmesi
Başkasına ait bir sosyal medya hesabına girilmesi halinde TCK m. 243 hükmünde yer alan “bilişim sistemine girme suçu” gerçekleşir.
Yargıtay’a göre bilişim sistemi; “bilgisayara karşılık gelen bilgileri otomatik işleme tabi tutan sistemler” olarak tanımlanır.
Uygulamada, uzaktan erişim ile bilişim sistemine girilmesi durumunda; IP numarası üzerine kayıtlı olan kişi, fail kabul edilmektedir. Ancak, ceza hukukumuzda objektif sorumluluk esası benimsenmediğinden, üzerine IP numarası kayıtlı olan kişinin otomatik olarak fail kabul edilip cezalandırılması hem Anayasa’ya hem de TCK’nın kusur sorumluluğuna ilişkin ilkelerine aykırıdır.
Bilişim sistemine girme suçu, bir bilişim sistemine hukuka aykırı olarak girme veya sitemde kalmaya devam etmek suretiyle işlenebilen seçimlik hareketli bir suçtur. Failin sisteme hukuka aykırı olarak girmesiyle suç tamamlanır.
Bilişim sistemine girme suçunu işleyen kişi hakkında 1 yıla kadar hapis veya adli para cezası verilmektedir.
Sık Sorulan Sorular
İzinsiz Ses Kaydı Almak Suç Mudur?
İzinsiz ses kaydı alınması TCK 132'de öngörülen haberleşmenin gizliliğini ihlal, TCK 133'te düzenlenen kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması suçu veya TCK 134'te düzenlenen özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu oluşturabilir.
Telefonla Konuşurken Ses Kaydı Almak Suç Mu?
Telefon ile konuşurken gizlice ve izinsiz ses kaydı alınması halinde haberleşmenin gizliliğini ihlal suçu oluşmaz. Zira izinsiz ses kaydı yapılması halinde bu suçun oluşması için iki şarttan birinin varlığı gerekir:
- Haberleşme içeriğinin 3. bir kişi tarafından kaydedilmiş olmalıdır. Konuşmanın taraflarından birinin kayda alması bu suça sebebiyet vermez.
- İzinsiz alınan ses kaydı ifşa edilmelidir.
Telefon Ses Kaydı Almak Suç Mu?
Konuşmanın taraflarından birinin gerçekleştirdiği kayıt fiili suç teşkil etmez. Ancak kişiler arasında gerçekleştirilen telefon görüşmesinin ses kaydına alınması ve başkalarına ifşa edilmesi eylemi özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu meydana getirir.
Ses Ve Ekran Görüntüsü Almak Suç Mu?
Kişiler arasında gerçekleştirilen konuşmaların ses kaydının ya da ekran görüntüsünün alınması “özel hayatın gizliliğini ihlal” suçu teşkil eder.
Telefon Dinlemenin Cezası Nedir?
Konuşmanın tarafı olmayan 3. kişilerin aleni olmayan konuşmaları dinlemesi halinde TCK m. 133 hükmünde düzenlenen “kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması” suçu oluşur.
Bu suçun ses kayıt cihazı, böcek, böcek dinleme cihazı gibi araçlar kullanılarak gerçekleştirilmesi mümkündür.
Telefon dinleme fiilini işleyerek TCK m. 133 hükmünde yer alan suçu gerçekleştiren kişi hakkında 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilir.
Telefonu Hoparlöre Almak Suç Mu?
Bir kişiyle telefon konuşması gerçekleştirildiği sırada telefonu hoparlöre alarak başka bir kişiye haberleşme içeriğinin dinletilmesi suçtur. Söz konusu durumda haberleşmenin gizliliğini ihlal suçu gerçekleşir. Suçun gerçekleşmesi için haberleşme taraflarından birinin rızası bulunmaması gerekir.
Ortam Dinleme Yasal Mı?
Kişisel arasındaki konuşmaların uzaktan ses dinleme cihazı, casus dinleme cihazı, telefona takılan dinleme cihazı gibi aletlerle dinlenmesi ya da ses kaydedici böcek gibi aletlerle kaydedilmesi halinde suç oluşur.
Konuşmaya taraf olmayan bir kişinin başkaları arasında gerçekleşen konuşmaları dinlemesi ya da kayda alması halinde TCK m. 133 hükmüne göre 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilir.
Kamerada Ses Kaydı Yasal Mı?
Sesli kamera kullanılarak kişilerin konuşmalarının kaydedilmesi halinde TCK m. 133 hükmünde düzenlenen “kişilerin konuşmalarının dinlenmesi ve kaydedilmesi” suçu meydana gelir.
Ses kayıt özelliğini bulunan kamera kullanarak kişilerin konuşmalarının kaydedilmesi kişisel verilerin korunmasını isteme hakkının ihlalidir.
Kişisel Verileri Koruma Kurulu tarafından verilen 12/03/2020 tarihli ve 2020/212 Sayılı karar ile kamerada ses kaydı alınması özel hayatın gizliliği hakkının ihlali kabul edilmiştir.
“Sesli kamera kaydının hukuka uygun bir kişisel veri işleme faaliyeti olarak değerlendirilebilmesi için Anayasada belirtilen temel hak ve özgürlüklerin sınırlanmasında gözetilmesi gereken ilkelere uygun olması gerekmektedir. Bu kapsamda söz konusu kayıt ile beklenen faydanın ses kaydı olmaksızın görüntü kaydı ile elde edilebileceği hallerde ses kaydının da yapılması, gerçekleştirilecek kişisel veri işleme faaliyeti ile ulaşılmak istenen amaç arasındaki dengenin bozulmasına yol açacağından ölçülülük ilkesine aykırılık teşkil edecektir. Bu anlamda, gözetim sistemlerinde görüntü kaydı ile birlikte ses kayıt sisteminin de kullanılmasının sadece görüntü kaydına göre çok daha müdahaleci olacağı açıktır. Diğer taraftan, kameralar vasıtasıyla görüntü ile birlikte ses kaydı yapılması, bireylerde her açıdan gözetim altında tutuldukları endişesi yaratabilecek olup, kişilerin kamusal alanda bile özel bir kısım diyaloglarının ya da yaşantı kesitlerinin bulunabileceği de dikkate alındığında bu yönde bir uygulamanın hakkın özüne zarar vereceği değerlendirilmektedir.”
Ses Kaydı Almak Neden Yasak?
Kişilerin ses, görüntü veya video kayıtlarının alınması özel hayatlarına yapılan bir müdahaledir. Özel hayat, kişilerin başkası tarafından bilinmesini istemediği her türlü alanıdır. Kişilerin konuşmalarına ilişkin ses kayıtları kişisel veri niteliğindedir. Kişilerin, aleni içerikli olmayan konuşmalarının korunacağına ilişkin haklı bir beklentisi bulunmaktadır. Dolayısıyla aleni nitelikle olmayan konuşmaların kaydedilmesi özel hayatın gizliliği hakkını ihlal ettiğinden suç teşkil eder.