Muris Ne Demek?
Muris ne demek miras hukukunu ilgilendiren bir sorudur. Ancak 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nda muris terimi yer almaz. Kanun muris kelimesinin Türkçe karşılığı olan mirasbırakan ifadesini kullanmıştır. Muris, ölen kişi, yani mirasbırakan demektir. Miras hukukuna özgü muris ne demek Türkçe karşılığı miras bırakan kişidir. Muris, miras hukukunun temelini oluşturur. Miras avukatı muris muvazaası davalarında önemlidir.
Muris Nedir?
Muris, mirasbırakan kişi demektir. Ancak miras hukukunda mirasbırakan kavramını karşılayan birden fazla sözcük vardır. Ölen anlamına gelen müteveffa, müverris, vefat eden kimse, vasiyetçi sözcükleri de muris yerine kullanılabilmektedir.
Muris Ne Anlama Gelir?
Muris, yani mirasbırakan; ölüm dolayısıyla, hak ve borçları hukuki olarak başkalarına aktarılan kişidir.
Muris yalnızca gerçek kişi olabilir. Tüzel kişiler muris yani mirasbırakan olamaz. TMK m. 8’e göre: “Her insanın hak ehliyeti vardır.” Hak ehliyeti yalnızca insanlara tanınmıştır. Dolayısıyla tüzel kişilerin muris sıfatını taşıyabilmeleri mümkün değildir. Zaten tüzel kişiler için ölüm tabiri değil sona erme ifadesi kullanılır. Tüzel kişiliğin sona ermesi halinde de tasfiyeleri kendilerine özgü düzenlemelere göre yürütülür. Ancak şunu ifade etmek gerekir tüzel kişiler miras hukukunda muris olamamakla beraber mirasçı olmalarının önünde herhangi bir engel yoktur.
Muris Sıfatı
Muris sıfatı ölüm ile ilişkili bir kavramdır. Kişi ölüm veya hukuken ölüm sonucunu doğuran olayların meydana gelmesiyle muris sıfatı kazanılacaktır. Yani ölüm karinesi ve gaiplik hallerinde de kişi muris sıfatını kazanacaktır.
Muris Muvazaası
Muris muvazaası kavramı tıpkı muris gibi TMK’da doğrudan yer almayan bir kavramdır. Muvazaa en genel tanımıyla irade ile beyan arasındaki uyumsuzluktur. Ancak bu uyumsuzluğu tarafların bilerek ve isteyerek meydana getirmesi gerekir.
Muris muvazaası, bir başka tabirle mirastan mal kaçırma halinde; mirasbırakan, mirasçılarının miras hakkından yoksun kalmaları amacıyla karşılıksız kazandırma yapmakta ancak bunu dışarıya satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi gibi göstermektedir.
Saklı paylı mirasçılar ilerde murisin ölmeden önce yaptığı karşılıksız kazandırmalardan saklı paylarına tecavüz edilen kısım kadarının iptali için tenkis davası açabilmektedir. İşte murisin ölmeden önce yaptığı karşılıksız kazandırmaları satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi gibi göstermesinin temel nedeni ölümünün ardından açılabilecek tenkis davasının önüne geçmektir.
Muris Muvazaası Nedeniyle Tapu İptali ve Tescili Davası
Muris muvazaasının varlığı halinde mirasçılar tapu iptali ve tescili davası açabileceklerdir. Bu davanın tenkis davasından en büyük farkı şudur: tenkis davasını yanlıca saklı paylı mirasçılar açabiliyorken saklı paylı olsun olmasın tüm mirasçılar tapu iptali ve tescili davası açabileceklerdir.
Muris muvazaası sebebiyle açılacak olan tapu iptali ve tescili davasında ispat yükü mirasçı olan kişidedir. Mirasçı yapılan işlemin muvazaalı olduğunu ispat etmelidir. Bu noktada mirasçı her türlü delille taşınmaz devrinin muvazaalı olduğunu ispat edebilir. İşlemin muvazaalı olup olmaması noktasında o bölgedeki örf ve adetler, murisin satış zamanındaki ekonomik durumu, davalının taşınmazı alım gücüne sahip olup olmaması gibi birçok husus inceleme konusu yapılır.
Muristen Doğan Hakkın Ödenmesi
Hak sahipleri muristen doğan hakkın ödenmesini e-Devlet aracılığıyla isteyebilirler.
Murise Ait İcra Dosyaları
Ölüm ile birlikte kişinin hak ve fiil ehliyeti sona erecektir. Dolayısıyla murise karşı bir icra takibi başlatmak mümkün olmaz. Muris ölmeden önce hakkında bir icra takibi başlatılmışsa ölümle beraber icra takibine muris üzerinden devam edilmez. İcra takibi sonrası kişinin ölmesi halinde icra takibine terekeye veya mirasçılara karşı devam edilir. Mirasçılar hakkında takibe devam için mirasın reddi için öngörülen 3 aylık sürenin beklenmesi gerekir. Mirasçılar tarafından mirasın reddedilmemesi halinde icra takibi muris yerine mirasçılara yöneltilir.
Miras Avukatı
Muris tarafından yapılan işlemler mirasçıların haklarını zedelemişse miras avukatı ile birlikte çalışmak hakların teminini sağlayacaktır. Muris muvazaası ve tapu iptali tescili davasının söz konusu olduğu hallerde miras avukatı tarafından ispat yükü titizlikle yerine getirilmelidir. Miras avukatı ücretinin AAÜT'de belirlenen altında olması yasaktır.
