2024 Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi (AAÜT)

Avukatlara ödenmesi gereken en az ücreti belirleyen 2024 Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi (AAÜT) 21 Eylül 2023 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Buna göre, geçtiğimiz sene uygulanan ücretlere %90 oranında artış yapıldığı görülmüştür. Bununla birlikte nispi avukatlık ücretlerindeki baremlerin de artırıldığı anlaşılmıştır. 

Örneğin, boşanma avukatı ücreti 2022-2023 yılında son olarak 9.200 TL olarak uygulanmaktaydı. 2024 yılında ise boşanma avukatı ücreti en az 17.900 TL olarak belirlenmiştir. Aynı şekilde, 1.200 TL olan bir saatlik asgari danışmanlık ücreti yapılan artışla birlikte 2.300 TL olarak kararlaştırılmıştır.

AAÜT avukatların uymak zorunda olduğu tarifedir. Bu tarifenin altında ücret belirlenmesi hem kanuna hem de mesleki etik kurallara aykırıdır. 

2022-2023 döneminde iki kez artışa giden AAÜT bakımından 2024 yılında tekrar artış yapılıp yapılmayacağı bilinmemektedir. 

2024 Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi (AAÜT)

Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi (AAÜT) nedir?

Türkiye Barolar Birliği tarafından avukatların, müvekkillerinin dava veya takiplerinde yapacağı tüm hukuki yardımlar için alacağı en az ücret “Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi (AAÜT)” ile belirlenmiştir. Her ne kadar avukat ve iş sahibi arasında ücret yasa kuralları içerisinde serbestçe kararlaştırılabilmekte ise de belirlenecek ücretin avukatlık asgari ücret tarifesinin altında olamayacağı öngörülmüştür. Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu, genellikle her yıl ekim ayının sonuna kadar bir tarife hazırlayarak ve Adalet Bakanlığı’na göndermektedir. Adalet Bakanlığı tarafından onaylanan tarife Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmektedir.

Avukatlık Vekalet Ücreti Nasıl Hesaplanır?

Avukatlık asgari ücret tarifesinde ‘maktu ücret’ ve ‘nispi ücret’ olarak iki tür ücret tanımlanmıştır. Maktu ücret, görülmekte olan davanın konusunun para ile ölçülebilen bir değer olmadığı durumlarda ödenmesi gereken ücrettir. Tarifenin ikinci kısmında düzenlenmektedir. Davanın görüldüğü mahkemeye göre değişmektedir ve o mahkemede görülen ve maktu ücrete tabi olan bütün davalar için aynı ücrete hükmedilmektedir. Nispi ücret, görülmekte olan davanın konusunun para olması veya para ile ölçülebilmesi durumunda, dava konusu değere göre hesaplanan ücrettir. Nispi ücret tarifenin üçüncü kısmında düzenlenmektedir. 1136 sayılı Avukatlık Kanunu m. 164 ve m. 169 ile vekilin alacağı ücrete vurgu yapılarak asgari tutarın Avukatlık Ücret Tarifesi ile belirlendiği hüküm altına alınmıştır. Avukatlık Kanunu m. 164'e göre; "Avukatlık ücreti, avukatın hukuki yardımının karşılığı olan meblağı veya değeri ifade eder. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu m. 323 ile vekil ile takip edilen işlerin ücrete tabi olduğu düzenlenmiştir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu m. 502 vd. ile avukat ve müvekkil arasındaki avukatlık sözleşmesinin kaynağı olan vekalet sözleşmesi düzenlenmiştir.

Vekâlet ücreti, savunma hakkının en önemli parçası olan hukuki danışmanlık görevinin, konunun uzmanı hukukçular tarafından yapılmasının doğal sonucudur. Avukatların mesleklerini serbestçe ve herhangi bir kaygı olmadan yapabilmeleri için yaptıkları hizmetin karşılığı olan makul bir ücret almaları gerekir. (Anayasa Mahkemesi, 03.03.2004 tarih, 2004/8 E., 2004/28 K.)

Avukatın görmeyi üstlendiği hukuki hizmetin kaynağı müvekkili ile arasında akdedilen bir vekalet sözleşmesi olabileceği gibi sözlü veya yazılı hukuki danışmanlık talep edildiği takdirde vekalet akdi gerçekleştirilmeden de söz konusu olabilmektedir. Her halükarda avukat ve iş sahibi arasında sözlü veya yazılı avukatlık sözleşmesi akdedilmiş olacaktır. Bu sözleşme ile avukat, hukuki hizmet sunmayı üstlenmesinin karşılığı olarak bedele hak kazanmaktadır. Avukatın hak kazandığı bedel, sair kanun hükümlerine ve avukatlık asgari ücret tarifesine aykırı olmamak koşuluyla serbestçe belirlenebilmektedir. Ayrıca dava veya mahkeme nezdinde hükmolunan değer veya belirli bir yüzdesi de avukatlık hizmetinin karşılığı olarak belirlenebilmektedir.

Akdedilen sözleşmede ücret kararlaştırılmamış olması, yazılı bir ücret sözleşmesinin bulunmaması, net bir ücret belirlenmemiş olması, ücretin tartışmalı olması veya sözleşmenin ücrete ilişkin hükmünün geçersiz sayılması hallerinde ise avukatın hak kazandığı ücret, ücret itirazlarını incelemeye yetkili merci tarafından belirlenmektedir. Yetkili merci; değeri para ile ölçülebilen davalarda davanın kazanılan bölümü için avukatın emeğini gözeterek ilamın kesinleştiği tarihte dava konusu değerin %10’u ve %20’si arasında bir miktar, değeri para ile ölçülemeyen dava ve işlerde ise avukatlık asgari ücret tarifesi hükümlerinin uygulanması suretiyle avukatlık ücreti tespit etmektedir.

Davanın sonucu avukatın ücrete hak kazanmasını etkilemez. Dava kazanılsa da kaybedilse de avukat ücrete hak kazanmaktadır. Hizmet konusu yapılan dava veya takip hangi aşamada olursa olsun avukat, tarife hükümlerinde öngörülmüş olan ücretin tamamına hak kazanmaktadır. Avukatlık Kanunu m. 168/3 ile avukatlık ücretinin takdirinde, hukuki yardımın tamamlandığı ya da dava sonunda hüküm verildiği tarihte yürürlükte olan tarifenin esas alınacağı hüküm altına alınmıştır.

Avukat ile müvekkili arasında belirlenen ücretten bağımsız olarak karşı vekalet ücreti adı altında bir avukatlık ücreti daha vardır. Bu avukatlık ücreti, davada haksız çıkan tarafın karşılaması gereken yargılama gideri kalemlerinden biridir. Avukatlık Kanunu m. 169 ile karşı tarafa yükletilecek avukatlık ücretinin, tarifede yazılı miktarın 1 katından az 3 katından fazla olamayacağı öngörülmüştür. Bu ücret, iş sahibinin borcu nedeniyle takas veya mahsup edilememektedir.