Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliğine İlişkin Bilgilendirme

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un tüketici hakem heyetlerine ilişkin hükümlerinde 24/03/2022 tarihinde 7392 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikler 01/10/2022 tarihinde yürürlüğe girmektedir.

Ticaret Bakanlığı, söz konusu değişikliklerle uyumlu yeni bir yönetmelik hazırlanmaktadır. Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği (“Yönetmelik”) başlığını taşıyan ve otuz iki maddeden oluşan Yönetmelik 21/09/2022 tarihli ve 31960 sayılı Resmî Gazete ile yayınlanmaktadır.

Söz konusu Yönetmelik ile 27/11/2014 tarihli ve 29188 sayılı Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği (“Mülga Yönetmelik”) yürürlükten kaldırılmaktadır.

Yönetmelik m. 11/5 ve m. 26 hükümleri 01/01/2023 tarihinde, diğer hükümler ise 7392 sayılı Kanun ile eş zamanlı olarak 01/10/2022 tarihinde yürürlüğe girmektedir.

• Tüketici Hakem Heyetine Başvuruda Yeni Parasal Sınırlar

Yönetmelik m. 6 ile “Görev Alanı” başlığı altında tüketici hakem heyetlerine başvuru için öngörülen parasal üst sınır bakımından değişiklik yapılmaktadır.

İlgili hükümde taraflar, İcra İflas Kanunundaki hakları saklı kalmak kaydıyla değeri 30.000 TL altında bulunan uyuşmazlıklar için tüketici hakem heyetlerine başvuru zorunlu kılınmaktadır.

Mülga Yönetmelik ise değeri 15.000 TL altında bulunan uyuşmazlıklar için tüketici hakem heyetlerine başvuruyu zorunlu kılmaktaydı. 

Parasal sınır, Vergi Usul Kanunu mükerrer 298. madde ile tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranında arttırılacak ve her takvim yılı başından itibaren geçerli olmaktadır.

Tüketici hakem heyetine yapılan başvurularda dikkate alınan parasal sınır başvuru tarihine göre belirlenmektedir.

• Tüketicilerin Hak Arama Yolları

Mülga Yönetmelik, il veya ilçe tüketici hakem heyetinden hangisine başvuru yapılacağını belirleyen parasal sınır ayrımı öngörmekteydi.

Yönetmelik ile il ve ilçe hakem heyetlerine başvuru için öngörülen parasal sınır ayrımı kaldırılmaktadır. İl tüketici hakem heyeti il sınırları içinde, ilçe tüketici hakem heyeti ilçe sınırları içinde yetkili kılınmaktadır.

Ayrıca yeni bir yetki kuralı ihdas edilmek suretiyle, tüketicinin yerleşim yeri veya tüketicinin işlem yaptığı yerde tüketici hakem heyetinin bulunmaması halinde kaymakamlıklara başvuru imkânı getirilmektedir.

Son olarak, tüketici hakem heyeti kararlarına karşı yapılacak itiraz için tüketici hakem heyetinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesinin yanında özel bir yetki kuralı olarak tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesi de yetkili kılınmaktadır.

• Başvuru Belgelerinde Eksikliklerin Düzeltimi

Yönetmelik m. 11/5 ile tüketici hakem heyetine yapılacak başvuruda aranan bilgilerde eksiklik olması halinde tüketici hakem heyeti tarafından yazılı olmak suretiyle yedi gün ek süre verilmesi öngörülmektedir.

Ayrıca başvuru için aranan zorunlu bilgilere uyuşmazlık konusu eklenmekte böylece yargılama öncesi çözüm yolunda da uyuşmazlık konusu hakkında değerlendirme olanağı tanınmaktadır.

Son olarak, tüketicinin karşısında yer alan tarafta mevcudiyetine rağmen tüketici hakem heyetine sunulmayan bilgilerin itiraz aşamasında tüketici mahkemesine sunulması sebebiyle kararın iptal edilmesi halinde tüketici aleyhine yargılama giderine hükmedilmesi yasaklanmaktadır

• Bilgi İsteme

Mülga Yönetmelikte bilgi isteme yazılarında esas olarak taahhütlü mektup yoluyla tebligat benimsenmekteydi.

Yönetmelik m. 13 ile bilgi isteme yazılarında öncelik elektronik tebligat olarak belirlenmektedir. Elektronik tebligat yapılması mümkün değil ise Tebligat Kanunu m. 7/a hükmüne göre tebliğ, bu da mümkün değil ise taahhütlü mektup yoluyla tebliğ öngörülmektedir.

• Karar Süresi

Mülga Yönetmelik ile tüketici hakem heyeti başvurularının en geç altı ay içinde karara bağlanacağı düzenlenmekteydi. Ayrıca bu sürenin en fazla altı ay daha uzatılabileceği öngörülmekteydi.

Yönetmelik ile karar verme süresi, karar verme süresinin yalnızca altı ay uzatılabileceği şeklinde kısaltılmaktadır.

• Kararın Niteliği ve Kapsamı

Mülga Yönetmelikte tüketici hakem heyetinin başvurularda derdestliği dikkate alacağı düzenlenmekteydi.

Yönetmelik ile derdestliğin yanı sıra kesinleşen karar veya kesin hükmün varlığı ret sebebi olarak düzenlenmektedir.

• Kararın Tamamlanması

Yönetmelik m. 26 ile tarafların, nihai karar tebliğinden itibaren on beş gün içinde “kararın tamamlanmasını” isteyebileceği düzenlenmektedir. Buna göre ilk başvuruda yer almayan hususlar hakkında tüketici hakem heyetince karar verilmesi istenmektedir.