Boşanma Hukuku
Boşanma Hukuku Nedir?
Türk medeni hukukunda boşanma, eşler hayattayken kanunda öngörülmüş olan bir sebebe dayanarak, birinin açacağı dava sonucunda evlilik birliğine hakim kararı ile son verilmesidir. Boşanma hukuku kapsamında boşanma davalarında görülebilecek olan aşağıdaki hukuki meseleler girer:
- Velayet
- Nafaka
- Maddi manevi tazminat
- Mal paylaşımı
- Ziynet alacağı
- Mehir alacağı
- Çocukla kişisel ilişki
Boşanma Hangi Kanuna Tabidir?
Medeni Kanun, Türk Hukuku’nda ilk olarak 17 Şubat 1926 tarihli ve 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi adıyla kabul edilmiş ve yürürlüğe girmiştir. Bu Kanun’un hazırlanmasında demokratik olması, kadın-erkek eşitliğine dayanması, laik bir anlayışla düzenlenmesi gibi sebeplerle İsviçre Medeni Kanunu kaynak olarak alınmıştır.
1 Ocak 2002’de yürürlüğe giren 4721 sayılı yasayla 743 sayılı Kanun kaldırılmış ve günümüzde yürürlükte bulunan Türk Medeni Kanunu kabul edilmiştir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu beş kitaptan oluşmaktadır. II. Kitap “Aile Hukuku” başlığını taşımakta ve 161 vd. maddelerinde boşanma hukuku düzenlemeleri içermektedir. Türk Hukuku’nda boşanma davalarında, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri uygulanmaktadır.
Boşanma Hangi Hukuk Sistemlerine Ayrılır?
Boşanma hukuku, devletlerin hukuk politikası çerçevesinde farklı düzenlemeleri ile önümüze çıkmaktadır. Boşanma sistemleri “boşanmayı reddeden sistemler” ve “boşanmayı kabul eden sistemler” olarak ikiye ayrılmaktadır.
Boşanmayı reddeden sistemlerde evliliğin sonsuzluğu görüşü benimsenmiştir ve boşanma yasağı söz konusudur. 10. yüzyıldan itibaren Katolik Kilise Hukuku tarafından benimsenmiştir günümüzde etkisi az olsa da sürmektedir. Bu sisteme göre evlilik, feshi imkansız bir sözleşmedir.
Boşanmayı kabul eden sistemler ise üçe ayrılmaktadır: Serbest boşanma sistemi, mahkeme kararıyla boşanma sistemi, idari işlemle boşanma sistemi.
Serbest boşanma sistemi, doğal hukuk ilkesinin yansımasıdır. Eşler, karşılıklı anlaşma ile veya birinin tek taraflı irade açıklaması ile evliliklerini sonlandırmaktadır. Roma Hukuku, Arap Hukuku, Cermen Hukuku bu sistemi benimsemiştir.
Mahkeme kararıyla boşanma sistemi, çağdaş hukuk anlayışının getirisidir. Belirli sebeplere dayanarak hakim kararıyla gerçekleşen boşanmanın öngörüldüğü sistemdir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu bu sistemi benimsemektedir.
İdari işlemle boşanma sistemi, boşanmanın mahkemeden bir karar alınmasına ihtiyaç duyulmaksızın idari makamlarca gerçekleştirilmesini öngörmektedir. Bu sisteme göre boşanma; konsolosluk memurluğunda, noterlerde, belediye başkanlıklarında, nüfus müdürlüklerinde, valiliklerde gerçekleşmektedir.
Bkz.:
