WhatsApp Yazışmaları Delil Olabilir Mi?
Kişiler arası mesajlaşma, her geçen gün gelişen teknoloji ile günlük hayatımızın vazgeçilmez aktivitelerinden birisi haline geldi. Özellikle akıllı telefonların çıkışı ile artık fotoğraf, video ve ses paylaşımlarını da saniyeler içerisinde yapılabiliyor. WhatsApp uygulaması da çıkış yaptığı 2010 yılından beri, en çok kullanılan mesajlaşma uygulamalarından birisi haline geldi. Gerek kurumsal çalışanlar gerek de günlük hayatta iletişim adına kullananlar için uygulama büyük kolaylıklar sağlıyor. Bu makalede de hızla kullanıcı sayısı artan WhatsApp’ın içindeki konuşmaların, mahkemelere delil olarak sunulup sunulamayacağı ve mahkemenin WhatsApp sohbetlerini şirketten talep edip edemeyeceği soruları üstünde durulacaktır.
Mesajlar Mahkemede Delil Olur Mu?
Whatsapp yazışmaları, içerebilecekleri potansiyel bilgiler açısından mahkemeler için önem teşkil edebilecektir. Bu sohbetler sayesinde tehdit, hakaret ve bazı cinsel suçların kanıtlanması daha kolay bir hale gelmektedir. WhatsApp yazışmaları delil olarak sunulup sunulamayacağının en önemli olduğu dava türlerinden birisi de boşanma davasıdır. Çünkü bu sohbetler; aldatma, kötü hayat sürme gibi boşanma nedeni sayılan durumlarda, boşanmak isteyen tarafın elini fazlasıyla güçlendirecek deliller oluşturacaktır. Yani boşanma davasında aldatma delilleri arasında whatsapp konuşmalarının önemi büyüktür. Ancak mahkemenin bunları birer delil olarak kabul edip etmeyeceği önem teşkil etmektedir. Zira bazı hallerde whatsapp yazışmaları özel hayatın gizliliği ihlali teşkil edebilmektedir.
Boşanma Davasında Neler Delil Olabilir?
Taraflar boşanmaya karar verdiklerinde mahkemeden bu yönde bir karar verilmesi için dava açarlar. Açılan boşanma davasında lehine hüküm kurulmasını isteyen taraflar karşı tarafın kusurlu olduğunu ispat etmek zorundadırlar. Boşanma davasında kusurun ispatı için çeşitli delillere başvurmak mümkündür. Bu hususta da karşımıza boşanma davasında hangi delillere dayanılabilir, boşanma davasında yasak deliller nelerdir soruları çıkar. Boşanma davasında deliller şunlardır:
- telefon kayıtları
- sms kayıtları
- otel kayıtları
- sosyal medya paylaşımları
- fotoğraf
- video görüntüleri vb.
Tarafların boşanmasına sebep olan durumlar sınırlı sayıda olamayacağından ötür kusurun ispatı konusunda başvurulacak delillerde sınırlı değildir. Ancak şu hususlara dikkat edilmelidir:
- Whatsapp yazışmaları kişisel veri ihlali teşkil etmemelidir.
- Boşanma davalarında asılsız suçlamalar olmamalıdır.
- Taraflar birbirlerinin onur ve haysiyetini zedelememelidir.
- Deliller hukuka uygun şekilde toplanmalıdır.
Boşanma davasında delillerin neler olabileceği ile beraber boşanma davasında deliller ne zaman sunulur hususuna da dikkat etmek gerekir. Aksi halde bir tarafın haklılığını ortaya koyan delil mahkemece inceleme dışı tutulabilir. Yargılama aşamasında deliller her zaman sunulamamaktadır. Bu konuda kanun koyucu bir sınırlama öngörmüştür. Boşanma davasında deliller en son ön incelemeden itibaren iki haftalık süre içerisinde sunulmalıdır.
Boşanmada İzinsiz Ses Kaydı Ve Yazışmalar Delil Olur mu?
Bu noktada kıstas bu kanıtların yani ses kayıtlarının veya yazışmaların hukuka uygun olarak elde edilmiş olup olmamasıdır. Eğer deliller hukuka uygun olarak elde edilmişse bu paylaşım ve sohbetler, davalarda kanıt teşkil edebilecektir. Boşanmak isteyen eşlerden birisi, karşı tarafın kendisine ettiği hakaret, aşağılama veya tehditleri, kendisine gönderilmediği sürece delil olarak sunamayacaktır. Eşin haberi olmadan telefonundan gizlice alınan sohbet görüntüleri veya izinsiz alınan ses kayıtları mahkemede delil olarak sunulamayacak hatta bunu yapan taraf TCK md. 134 kapsamında cezai bir yaptırımla karşılaşabilecektir.
Sonuç olarak kişi karşı tarafın kendisine gönderdiği ses kayıtlarını, hakaret içerikli mesajları, tehditleri vb durumları mahkemeye delil olarak sunabilecektir.
Sosyal Medya Paylaşımları Delil Olur Mu?
Günümüzde sosyal medya hesapları kişilerin özel hayatına, yediklerine, gezdikleri yerlere, kimlerle beraber olduklarına, hangi konuda çalıştıklarına kadar birçok hususu bünyesinde barındırmaktadır. Hal böyle iken açılmış olan bir davada whatsapp yazışmaları, instagram paylaşımları, facebook kayıtları delil olur mu sorusu gündeme gelmektedir. Genel itibariyle söyleyebiliriz ki sosyal medya hesaplarında tarafların yaptıkları paylaşımlar delil niteliğine hazidir. Ancak şöyle bir sorun mevcuttur sosyal medya siteleri mahkemelerin talepleri doğrultusunda bilgiler vermemektedir. Hatta çoğu sosyal medya sitesinin Türkiye temsilciliği de bulunmamaktadır. Tüm bunlarla beraber sitelerin kendilerine özgü gizlilik politikaları da mevcuttur. Bu politikalar çerçevesinde kullanıcılara ait bilgileri paylaşmaktan imtina etmektedirler.
Sosyal medya siteleri talep doğrultusunda bilgi paylaşmamakla beraber taraflar bu hesaplarda paylaşılanları kendileri delil olarak sunabilmektedir.
Ekran Görüntüsü Delil Olur mu?
Yukarıda da ifade ettiğimiz üzere sosyal medya sitelerinin gizlilik politikaları gereği bünyesinde barındırdıkları bilgileri mahkeme nezdinde paylaşmama eğilimleri sürmektedir. O halde taraflar sosyal medya paylaşımlarını ekran görüntüsü alarak mahkemeye delil olarak sunabileceklerdir. Bu kapsamda whatsapp ekran görüntüsü delil sayılır mı sorusuna evet cevabı vermek mümkün olacaktır. Ancak unutmamak gerekir ki mahkemeye sunulan delillerin hiçbiri tarafların kişisel verilerini yada özel hayatın gizliliğini ihlal etmemelidir.
Aldatma Delilleri Nelerdir?
TMK m. 161 hükmüne göre eşlerden biri zina ederse, diğer eş boşanma davası açabilir. Eşler arasında evlilik birliğinden kaynaklı sadakat yükümlüğü doğmaktadır. Zina ise bu yükümlülüğün ağır ihlalidir. Medeni kanunda zina özel boşanma sebepleri arasında sayılmıştır. Zina sebebiyle boşanma davalarında zina vakıasının her türlü delille ispatı mümkündür. Ancak bu ispat duraksamaya yer vermeyecek şekilde gerçekleşmelidir. Boşanma davasında aldatma delilleri örnekleri ise şunlardır:
1. Fotoğraflar, ekran görüntüleri
Boşanma davasında fotoğraf delili zina sebebiyle boşanma davası açan taraf için önemli bir araçtır. Ancak mahkemeye sunulan bu fotoğraflar zinayı kanıtlayabilecek nitelikte olmalıdır.
“Elektronik ortamdaki fotoğraf, film, görüntü veya ses kaydı gibi veriler ve bunlara benzer bilgi taşıyıcılar, diğer delillerle desteklendikleri takdirde “delil” olarak hükme esas alınabilir. Bu veriler tek başına vakıaların ispatına yeterli değildir. ” ( Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 2016/17151 E. , 2018/5463 K. )
Yukarıda yer alan Yargıtay ilamından da anlaşılacağı üzere mahkemeye delil olarak fotoğraflar, görüntüler sunulabilir.
2. Düğün yapmak
Zina vakıasının ispatında düğün yapma ispat araçlarından biridir.
3. Mektuplar
Öncelikle delil olarak sunulan mektupların hukuka uygun bir şekilde elde edilmiş olması gerekir. Eğer mektuplar hukuka aykırı yolla elde edilmişse hükme esas olarak alınmayacaktır. Örneğin taraflardan biri sadakatsizliğin ispatına yarayan karşı tarafın gönderdiği mektubu 3. şahsın evine gizlice girerek almışsa bu noktada mektuplar hukuka uygun bir şekilde elde edilmediğinden mahkemede delil olarak kullanılmayacaktır.
4. Bilgisayara kayıtları
5. Telefon kayıtları
Kişinin kendi telefonunda yer alan ve kendisine gönderilen whatsapp konuşmaları delil olarak kabul edilebilecektir. Zira bu halde hukuka aykırı yollarla elde edilmiş bir kayıt yoktur. Konuşmaların ekran görüntülerinin alınması da mümkündür. Konuşmalarda, ekran görüntülerinde teknolojik yöntemler kullanılarak değişiklik yapılması artık onları delil vasfından çıkaracaktır. Bu hususun ispatında bilirkişİlerce incelemeler yapılması da mümkündür. Ancak en nihayetinde whatsApp konuşmaları delil sayılır mı sorusuna evet cevabını verebilmek mümkündür.
6. Ses kayıtları
Diğer delillerde olduğu gibi ses kayıtlarında da kaydın nasıl alındığı ve dolayısıyla hukuka uygun olup olmadığı çok önemlidir. Konuya ilişkin Yargıtay ilamı şu şekildedir.
“Davacı erkek tarafından sunulan ses kayıtlarına ilişkin CD’nin kadının “özel hayatının gizliliği” ihlal edilmek suretiyle hukuka aykırı yolla elde edildiği anlaşılmaktadır. Hukuka aykırı delil, hükme esas alınamaz. Davalı-davacı kadının boşanmayı gerektirecek başkaca kusurlu bir davranışı ise kanıtlanamamıştır. Gerçekleşen bu durum karşısında, evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına sebep olan olaylarda tamamen kusurlu olan davacı-davalı erkeğin boşanma davasının reddi gerekirken, yazılı şekilde kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir.” (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, 2016/4800 K).
7. Kamera kayıtları
8. Hamilelik testi
9. Resmi evraklar
10. Sosyal medya paylaşımları
11. Otel kayıtları
Önemle belirtmek gerekir ki bu delillerin elde ediliş biçimi mahkeme nezdinde dikkate alınabilmeleri için mühimdir. Zira hukuka aykırı yollardan elde edilmiş olan deliller mahkemece dikkate alınmayacaktır. Bununla beraber delillerin elde ediliş biçiminin suç teşkil etmesi de mümkündür. İzinsiz alınan kayıtların konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması suçunu, haberleşmenin gizliliğini ihlal suçunu, özel hayatın gizliliğini ihlal suçunu oluşturması mümkündür.
Boşanma Davasında Hâkim Neye Dikkat Eder?
Boşanma davaları hâkimin takdir yetkisinin geniş olduğu davalardan biridir. Zira hakim hem tarafların kusur derecelerine hem nafakaya hem velayete ilişkin karar vermekte ve bu kararları verirken takdir yetkisini kullanmaktadır. Ancak hâkim şahsi düşüncesi ve isteği ile karar vermemektedir. Bu hususlara yani boşanmaya nafakaya veya velayete ilişkin sunulan deliller, tanık ifadeleri, taraf beyanları hâkimin karar verirken kararına esas aldığı araçlardan bazılarıdır.
Boşanma davalarında hakim kendiliğinden delil toplayamaz bununla birlikte tarafların ileri sürmedikleri olaylara da dayanamaz. Bu sebepledir ki tarafların haklılıklarını ortaya koyacak vakıaları ileri sürmeleri, ve bu vakıalara ilişkin hukuka uygun delilleri sunmaları karşı taraf aleyhine kendi lehlerine bir hüküm kurulması için çok önemlidir.
Hakim boşanma davasında karar verirken genel hatları ile şu hususlara dikkat eder:
- Dava şartları mevcut mudur?
- Dilekçelerde hangi hususlara yer verilmiştir?
- Boşanmaya sebep olan olay nedir?
- Bu olaya kim sebep olmuştur?
- Müşterek çocuklar var mıdır?
- Tarafların hangisi daha kusurludur?
- Tarafların ekonomik durumu nedir?
- Taraflar mahkemeye hangi delilleri sunmuştur?
- Sunulan bu deliller iddialarının ispatına yeterli midir?
- Tanık ifadeleri ne yöndedir?
Tüm bu ifade edilenlerle beraber boşanma davasında hakim HMK’na tabidir. HMK hukuk davalarında izlenmesi gereken usullere yönelik kuralları içermektedir. Hakim bu usullere uyulup uyulmadığını da değerlendirir.
WhatsApp Yazışmaları Borca Delil Olur Mu?
Herhangi bir alacağa yönelik davada borçlu mahkeme huzurunda borcunun olmadığını iddia edebilir. Bu halde alacaklı olan taraf alacağını ispat etme yükümlülüğü altına girecektir. Alacaklının hangi araçlarla borçlunun borcunu ispat edebileceği sorusu gündeme gelmektedir. Borçlu, alacaklı ile olan konuşmalarında ( whatsApp konuşmaları, e-mail kayıtları, facebook mesajları vb.) borcunun olduğunu ikrar etmiş olabilir. Bu ikrar mahkemede delil olarak kullanılabilecektir. Zira konuya ilişkin açık Yargıtay ilamı da şu şekildedir:
“Davalı tarafça gönderilen 1.11.2013 tarihli Facebook mesajlarında( sosyal medya ) davalının “11.000,00 TL’lik borcuma ödeme planı çıkarsınlar ve ben de ödemeye başlayayım.” şeklindeki beyanları açıkça borcu kabul anlamında yorumlanmalıdır.” ( YARGITAY 19. HUKUK DAİRESİ 15.02.2016, 2015/14813 E., 2016/2351 K.)
Yargıtay kararından da çıkarılacağı üzere whatsApp, facebook gibi kanallardan yapılan borç ikrarları delil olarak kabul edilmektedir.
Mahkeme WhatsApp Kayıtlarını İsteyebilir mi?
WhatsApp, 2017 yılında Meta Inc. eski adıyla Facebook tarafından satın alınmıştır. Meta Inc.’in günümüz itibariyle hala Türkiye’de bir ofisi (temsilciliği) bulunmamaktadır. Bu sebeple mahkeme, WhatsApp’tan sohbet kayıtlarını talep edemeyecektir. Ancak WhatsApp yurtdışı merkezli bir şirket olduğu için ülkemizdeki hukuk sistemine göre adli istinabe denilen usul gündeme gelecektir. Adli istinabe, halen görülen bir davada, davanın yetkili ve görevli mahkemesinin kendi yargı çevresi dışında halledilmesi gereken işlemler için o işlemin yapılabileceği mahkemeden hukuki bilgi talep etmesidir. Devletler arası istinabede talep edilen bilgi ve işlemler söz konusu ülke mahkemesinin usul kurallarına tabidir. Devletler arası istinabe; devlet arası yapılan sözleşmeler, istinabenin son çare kalması ve karşılıklık olmak üzere üç farklı şekilde yapılmaktadır. Usul olarak ise iki şekli vardır. Bunlardan ilki, yabancı üye devlet makamlarının istinabesidir. İkincisi ise davaya bakan hakimin delil elde edebileceği diğer üye ülkeye gidip delilleri bu ülkede, bizzat o hakimin huzurunda toplamasıdır.
WhatApp tarafından internet sitelerinde ‘Güvenlik ve Gizlilik’ bilgilerinde bu konuyla ilgili bazı bilgiler yer almaktadır. Bu bilgiler arasında;
“Hesap kayıtlarını yalnızca hizmet koşullarımıza ve ilgili yasalara uygun olarak açıklıyoruz. Ek olarak, taleplerin insan hakları, gerekli süreç ve hukukun üstünlüğü dahil uluslararası kabul görmüş standartlarla tutarlı olup olmadığını değerlendireceğiz. Hesabın içeriklerinin açıklanmasını zorunlu kılmak için bir Karşılıklı Adli Yardımlaşma Anlaşması isteği veya istinabe müzekkeresi gerekli olabilir.”
kısmı dikkat çekicidir.
Bu noktada bilgi talep edebilecek mahkeme ve konularının kısıtlandığı söylenebilir. Ayrıca şirket resmi cezai soruşturmalarla bağlantılı hesap kayıtlarını, mahkemeden alınmış resmi bir belge elimize geçinceye kadar 90 gün boyunca korumak için gerekli adımları izleyeceklerini de belirtmiştir. Sitenin yine aynı sayfasında taleplerin hangi adrese, nasıl iletilebileceği de belirtilmiştir. Ancak WhatsApp, 1954 tarihli La Haye Sözleşmesi’nin de öngördüğü üzere, istinabe evrakında yer alan belgelerin gerçek olduğunda tereddüde düşülmesi halinde, istinabenin yerine getirilmesinin o ülkenin adlî makamlarının yetkileri dışında bulunması hali ve istinabe talebinde bulunulan ülke, bu talebin yerine getirilmesini, egemenlik ve güvenliğini tehlikeye düşürecek bir hal olarak görmekte ise, istinabe talebini reddetme hakkını haizdir.