Akıl Hastalığı Nedeniyle Boşanma
Akıl hastalığı nedeniyle boşanma özel bir boşanma sebebidir. Özel boşanma sebepleri kanunda tanımlanan şartlarda gerçekleşirse hakim evlilik birliğinin temelinden sarsılıp sarsılmadığını incelemeksizin boşanma kararı verebilir.
Akıl Hastalığı Nedeniyle Boşanma
TMK m. 165 uyarınca eşlerden biri akıl hastası olup da bu yüzden ortak hayat diğer eş için çekilmez hale gelirse, boşanma davası açabilir. Hastalığın geçmesine olanak bulunmadığı resmi sağlık kurulu raporuyla tespit edilmelidir.
Akıl hastalığı sebebiyle boşanma davası özel sebebi dışında hiçbir hastalık bir boşanma sebebi değildir. Kanun maddesinde açıklandığı üzere sağlık raporu ile düzelmesine olanak bulunmadığı sabit olan akıl hastalıklarına istinaden bu özel sebep bir boşanma sebebi olabilir.
Obsesyon, depresyon veya AİDS, kanser, frengi gibi fiziksel hastalıklar gibi sebepler boşanma sebebi değildir. Buna karşın şizofreni ve paranoya özel boşanma sebebi olabilir.
Akıl hastalığının evlilik öncesi veya sonrasında meydana gelmesinin bir önemi yoktur.
Genellikle akıl hastaları için vasi tayini gerektiğinden, akıl hastalığı özel sebebine dayalı boşanma davaları vesayet davası ile birlikte yürütülür.
Akıl Hastalığının Boşanma Sebebi Olabilmesi İçin Koşullar
Akıl hastalığına dayalı boşanma davası açabilmek için;
- Akıl hastalığının olması
- Bu akıl hastalığının iyileşmeyecek olması
- Bu akıl hastalığı olan kişi ile evliliğin çekilmez olması
gerekir.
Bu koşulların gerçekleştiğinin davacı tarafından ispatlanması gerekir. Yani davacı eş, akıl hastası eşinin hayatını çekilmez hale getirdiğini ispatlamalı, akıl hastalığının iyileşmeyecek bir hastalık olduğuna dair kurul raporu alınmalıdır.
Diğer eşin akıl hastalığı sebebiyle hayatın çekilmez hale geldiğinin ispatı için her türlü delil kullanılabilir. Örneğin, akıl hastası eşin diğer eşe saldıracağına dair ciddi korku yaşayan eş, bu hissiyatına şahit olan tanıkların beyanları ile davasını ispatlamış olur. Ancak davacı eş akıl hastalığının çekilmez olduğunu açık ve net olarak ispatlayamamış ise, buna ilişkin Adli Tıp Kurumu İhtisas Dairesinden rapor alınarak davalı eşin akıl hastalığının diğer eşin hayatını ne derece etkileyebileceğine ilişkin tespit yaptırılması istenebilir.
Akıl Hastalığına Dayalı Anlaşmalı Boşanma Davası
Anlaşmalı boşanma davasında taraflar hakim huzurunda iradelerini serbestçe açıklayabilirse anlaşmalı boşanma davası kabul edilir. Hakim, tarafların iradelerinin serbestçe açıklandığına takdir etmezse, davayı reddeder. Akıl hastası olan eşin irade sakatlığı olduğundan, akıl hastası olan bir eşin anlaşmalı boşanmaya taraf olması mümkün değildir.
Akıl Hastalığına Dayalı Boşanma Davalarının Sonuçları
- Diğer özel boşanma sebeplerinden farklı olarak, akıl hastalığı özel sebebiyle açılan boşanma davalarında davanın kabulü halinde, davalı akıl hastası eş aleyhinde maddi ve manevi tazminata hükmedilemez.
- Aynı şekilde davalı akıl hastası eş lehine de maddi ve manevi tazminata karar verilemez.
- Yoksulluk nafakası bakımından ise bir engel yoktur; davalı akıl hastası eş, koşulların gerçekleşmesi halinde davacı eşe nafaka ödeyebilir.
- Akıl hastası olan davalı eşe müşterek çocukların velayeti verilemez.
Akıl Hastalığına Dayalı Boşanma Davalarında Süre ve Zamanaşımı
TMK 165 hükmüne göre akıl hastalığına dayalı özel sebeple boşanma davası açabilmek için bir süre sınırı yoktur; dava her zaman açılabilir.
