Baba Ölmeden Mirasını İstediği Evladına Verebilir Mi?
Baba Malını Ölmeden İstediği Çocuğuna Bırakabilir Mi?
Anne babanın hayatta iken evlatlarına mal vermesi işlemi “sağlararası kazandırma” niteliğindedir. Sağlararası kazandırmaların geçerliliği Türk Borçlar Kanunu’na tabidir. Dolayısıyla baba ve çocuğu arasında geçerli irade beyanlarıyla gerçekleştirilen devir işlemleri geçerli olmaktadır.
Zira, herkes mülkiyetinde bulunan mal üzerinde tam tasarruf yetkisine sahiptir. Muris sağlığında, terekesinde bulunan mallar üzerinde sahip olduğu mülkiyet hakkını tasarruf özgürlüğü içinde devredebilir.
Dolayısıyla sorusuna murisin sağlığında baba malını istediği evladına verebilir mi diye bakıldığında geçerli bir hukuki işlem ile muris istediği kişiye mal devredebilir.
Ancak yapılacak devirler mirastan mal kaçırma niteliği taşıyor ise miras avukatı müdahale alanı bulur.
Baba Miras Dağıtırken İstediğine Verebilir Mi?
Muris, terekesi üzerinde Kanun’un öngördüğü sınırlara uymak kaydıyla istediği tasarrufta bulunma hakkına sahiptir. Kanun’un izin verdiği sınırlara “tasarruf edilebilir kısım" denmekte ve bu alan üzerinde murisin tasarruf özgürlüğü bulunmaktadır.
Tasarruf edilebilir kısım, saklı paylı mirasçıların saklı pay oranları dışında kalan kısma denmektedir. Muris, saklı paylı mirasçıların saklı paylarını ihlal etmemek şartıyla istediğine malvarlığı bırakma hakkına sahiptir.
Dolayısıyla baba sağlığında oğluna mal verebilir mi diye bakıldığında, saklı paylı mirasçıların saklı pay oranları ihlal edilmediği sürece bir baba istediği kişiye miras bırakabilir.
Bir Baba Bütün Malını İstediği Evladına Verebilir Mi?
Baba mirasını tek çocuğa bırakabilir mi diye bakıldığında, hukuka uygun irade beyanıyla gerçekleştirilen işlemlerin muris hayattayken geçersizliği ileri sürülemez.
Ancak murisin ölümünden sonra diğer mirasçıların tenkis talebinde bulunması mümkündür. Dolayısıyla diğer mirasçılar, saklı paylarının ihlal edilmiş olması nedeniyle tenkis davası açma hakkına sahiptir.
Kişi Mirasını İstediğine Bırakabilir Mi?
Anne baba malını istediğine verebilir mi diye bakıldığında, herkes ölümünden sonra malvarlığının akıbetini düzenleme hakkına sahiptir. Kişi, “vasiyet (belirli mal bırakma)” ya da “mirasçı atama” yoluyla istediği kişilere mirasını bırakmakta özgürdür.
Kişinin tasarruf özgürlüğünün sınırı saklı paylı mirasçılardır. Saklı pay sahibi mirasçılar, Kanun’da belirlenen saklı payları oranında miras hakkına kavuşmak zorundadır. Aksi takdirde saklı paylı mirasçılar, ihlal edilen haklarını tenkis davasında ileri sürme hakkına sahiptir.
Saklı paylı mirasçılar,
- Murisin altsoyu
- Murisin sağ kalan eşi
- Murisin anne ve babası
olarak kabul edilmiştir.
Miras Bırakan Kişi Sağ İken Mallarını Paylaştırdığı Anlaşılırsa Diğer Mirasçılar Ne Yapabilir?
Murisin sağlığında yaptığı vasiyetname ya da miras sözleşmesi ile terekesini mirasçılar arasında paylaştırması mümkündür. Zira muris tarafından yapılan ölüme bağlı tasarruflar şekil şartlarına uyulduğu takdirde geçerli olmaktadır.
Muris tarafından yapılan ölüme bağlı tasarrufa diğer mirasçıların murisin sağlığında karşı çıkma hakkı söz konusu değildir. Ancak murisin ölümünden sonra diğer mirasçılar için farklı imkanlar söz konusudur.
1. Tenkis Davası
Diğer mirasçılar “tenkis davası” açma hakkına sahiptir. Muris tarafından yapılan ölüme bağlı tasarruflar ile mirasçıların saklı payına tecavüz edilmesi durumunda saklı paylı mirasçılar tenkis davası açarak murisin tasarrufunu geçersiz kılma hakkına sahiptir.
2. Muris Muvazaası (Mirastan Mal Kaçırma) Davası
Baba sağ iken mal kaçırma gerçekleşmiş ise miras hakları ihlal edilen mirasçıların “muris muvazaası (mal kaçırma) davası” açma imkânı vardır.
3. Ölüme Bağlı Tasarrufun İptali
Diğer mirasçılar “ölüme bağlı tasarrufun iptali” davası açma hakkına sahiptir. Murisin sağlığında yapmış olduğu ölüme bağlı tasarruflar diğer mirasçılar tarafından iptal davasına konu edilerek terekenin tekrar paylaştırılması sağlanabilir.
Evlatlar Arasında Mal Paylaşımı Nasıl Olmalı?
Evlatlar arasında mal paylaşımı TMK m. 495 vd. hükümlerinde düzenlenmiştir. Kanun’a göre “altsoy” sıfatı bulunan evlatlar, murisin birinci dereceden mirasçısı olup eşit olarak mirasçıdır.
Murisin yasal mirasçısı olan evlatları aynı zamanda “saklı paylı mirasçı” sıfatına sahiptir. TMK m. 506 hükmüne göre altsoyun saklı payı, yasal miras payının yarısıdır. Dolayısıyla muris her evladı için yasal miras payının ½’si oranında saklı payını korumak koşuluyla malvarlığını dilediği gibi paylaştırabilir.
