İş Kazası Bildirimi
5510 sayılı Kanun m. 13/2’de iş kazası bildirimi düzenlenmiştir. İşbu hükme göre; işveren, iş kazası bildirimini o yer yetkili kolluk kuvvetlerine derhal, Kuruma ise en geç kazadan sonraki 3 işgünü içinde yapmakla yükümlüdür.
İş Kazası Bildirimi Nedir?
İş kazası, kişinin çalışma hayatında meydan gelen ve sigortalıyı bedensel veya ruhsal açıdan zarara uğratan olaylardır. İş kazası sayılan olaylar 5510 sayılı Kanun’un 13. maddesinde sayılmıştır. İşbu iş kazası hallerinin meydana gelmesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumuna iş kazasının bildirilmesine ise iş kazası bildirimi denir.
İş Kazası Nelerdir?
5510 sayılı Kanunda sayılan iş kazası halleri şunlardır:
- Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
- İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle
- Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
- Hizmet akdi ile çalışan emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
- Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,
- Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle meydana gelen olaylardır.
İş Kazası 3 gün İçinde Bildirmezse Ne Olur?
İş kazasında bildirim işverene ait bir yükümlülüktür. Kanuna göre iş kazasının meydana gelmesinden itibaren 3 işgünü içinde SGK iş kazası bildirimi yapılması zorunludur.
Kanuni süresi içinde iş kazası SGK bildirimi yapmayan işveren yaptırıma maruz kalır. İşverence yapılacak bildirim tarihine kadar geçen süre için sigortalıya ödenecek geçici iş göremezlik ödeneği, Kurumca işverenden tahsil edilir. Böylece, işveren geciktiği her gün için Kurum tarafından sigortalıya ödenen geçici iş göremezlik ödeneğini Kuruma ödemek zorunda kalacaktır.
Bağımsız çalışan sigortalıların (m.4/1-b) iş kazasını kanuni süresi içinde bildirmemeleri halinde ise, kendilerine yapılacak iş göremezlik ödeneği bildirim tarihinden itibaren ödenecektir. Böylece, sigortalı iş kazasını Kuruma bildirmekten geciktiği her gün için geçici iş göremezlik ödeneğinden yoksun kalacaktır.
Ayrıca, SGK iş kazası bildirim yapılması yasal bir zorunluluktur. Kanuni süresi içerisinde bildirim yapılmaması üzerine idari para cezası niteliğinde olan iş kazası bildirmeme cezası da uygulanacaktır.
İş Kazası Bildirimi Nasıl Yapılır 2023?
İş kazası bildirimi nasıl yapılır hususunda mevzuatta Kuruma yapılacak bildirim açısından belirli yöntemler öngörülmüştür.
İşbu yöntemler:
- Doğrudan bildirme
- Taahhütlü posta ile bildirme
- E-sigorta yolu ile bildirme
İş kazasını bildirgesinin şekli, içeriği ve verilme usulü Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde düzenlenmiştir.
İş kazası bildirimi girişi, internet üzerinden sağlanması en basit ve hızlı yol olacaktır. Bu halde iş kazası giriş sistemi üzerinden yapılan bildirim yeterli olup ayrıca Kuruma yazılı bildirim yapılması gerekmemektedir.
İş Kazası Bildirim Formu
- İşveren doğrudan Sosyal Güvenlik Kurumu’na giderek sgk iş kazası bildirim formu doldurabilir.
- İşveren iş kazası bildirim formu doldurup iadeli taahhütlü posta yoluyla Sosyal Güvenlik Kurumu’na gönderebilir.
- İşveren iş kazası bildirim sistemi aracılığıyla internet üzerinden iş kazası bildirim formu doldurabilir.
İş kazası ve meslek hastalığı bildirim formu Sosyal Güvenlik Kurumu’na ait internet sitesinde yer almaktadır. İş kazası ve meslek hastalığı bildirimi işbu formun doldurularak Kuruma ulaştırılması suretiyle yapılabilmektedir.
İş kazası bildirim formu ek-13
İş Kazası Bildirimi Ne Zaman Yapılır?
- 5510 sayılı Kanunun m.4/1-a bendi (hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar) ile m.5 kapsamında bulunan sigortalılar:
İşbu sigortalılar için iş kazası bildirimi işveren tarafından kolluk kuvvetlerine derhal yapılır. Sosyal Güvenlik Kurumu’na ise iş kazasının gerçekleşmesinden 3 işgünü içinde yapılır.
İş kazasının işverenin kontrolü dışındaki yerlerde meydana gelmesi halinde bu süre, iş kazasının öğrenildiği tarihte başlar.
2925 sayılı Kanun kapsamındaki tarım işçileri açısından ise kazadan sonraki 2 gün içinde bildirim yapılır.
4857 sayılı İş Kanunu m.7 kapsamında geçici işçi çalıştıran işveren tarafından da özel istihdam bürosuna derhal; ilgili mercilere ise iş kazasıdan itibaren 3 işgünü içinde bildirim yapılır.
- 5510 sayılı Kanunun m.4/1-b bendi (köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar) kapsamında bulunan sigortalılar:
İşbu sigortalıların kendisi tarafından Kuruma iş kazası bildirimi yapılır. Sigortalı tarafından 1 ayı geçmemek şartıyla, rahatsızlığının bildirim yapmaya engel olmadığı günden sonra 3 işgünü içinde Kuruma bildirim yapılır.
İş Kazası Bildirimi En Geç Ne Zaman Yapılır?
İş kazası bildirimi işveren tarafından en geç kazanın meydana gelmesinden 3 işgünü içinde yapılır.
İş kazasının işverenin kontrolü dışındaki bir yerde meydana gelmesi halinde en geç iş kazasını öğrenildiği tarihten itibaren 3 işgünü içinde yapılır.
Örneğin pazartesi günü gerçekleşen bir iş kazası söz konusu olduğunda bunun ilgili bildirim en geç perşembe gece yarısına kadar yapılır.
Bağımsız çalışan sigortalıların uğradıkları iş kazası sebebiyle iş kazası bildirimi SGK bizzat kendileri tarafından yapılır. Bu sebeple, iş kazası nedeniyle ortaya çıkan rahatsızlığın bildirim yapılabilecek ölçüde hafiflediği günden itibaren en geç 3 işgünü içinde Kuruma bildirim yapılır. Ancak, her halde bu süre iş kazasının meydana gelmesinden itibaren 1 ay geçemez. İş kazasının meydana gelmesinden itibaren en geç 1 ay içinde yapılması gerekir.
İş Kazası Tutanağı Tutulmazsa Ne Olur?
İş kazasının meydana gelmesi halinde işveren tarafından iş kazası tutanağı tutulması zorunludur. İş kazası meydana gelmesine rağmen işveren tarafından tutanak tutulmamış ise Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından işveren aleyhine idari para cezası uygulanır.
İş Kazası Tutanağı Kim Tutar?
5510 sayılı kanunun iş kazası olarak kabul ettiği durumların gerçekleşmesi üzerine iş kazası tutanağını işveren tutar. İşveren tarafından tutanak tutulması mecburidir.
İş Kazası Bildiriminde Avukat Olmalı Mı?
İş kazası bildirimi işveren tarafından yapılmaktadır. İş kazası bildirimde avukat olması zorunluluğu yoktur. Ancak, bildirim süresi geçirilmemesi, yaptırıma maruz kalınmaması ve hak ve menfaat kaybı olmaması için şirketler için iş kazası bildirim avukatı desteğinden faydalanılması uygun olacaktır.
Ayrıca, iş kazası geçirildiğinde işçi açısından birçok hak ortaya çıkmaktadır. İşçinin tüm haklarını elde etmesi, işverenin de hukuki süreç boyunca hak kaybına uğramaması için alanında uzman bir iş avukatından faydalanması yerinde olacaktır.
İş Kazası Şikayet Süresi Ne Kadar?
İş kazası sonucu işverenin ve işten sorumlu kişilerin meydana gelen kazada taksir ve kasıtlarının bulunması durumunda ceza davası söz konusu olacaktır.
TCK m.89/4 uyarınca; “Taksirle yaralama suçunun soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlıdır. Ancak, birinci fıkra kapsamına giren yaralama hariç, suçun bilinçli taksirle işlenmesi halinde şikâyet aranmaz.”
Taksirle yaralama suçu açısından bilinçli taksir hali hariç taksir sorumluluğu olması halinde soruşturma ve kovuşturma yapılabilmesi için mağdurun şikayeti aranmıştır. Şikayet 6 aylık hak düşürücü süreye tabidir. Dolayısıyla, iş kazasında şikayet süresi 6 aydır.
İş Kazası Bildirim Süresi Kaç Gündür?
İş kazası bildirim süresi, iş kazasının meydana geldiği tarihten itibaren 3 iş günüdür. Süre kazanın gerçekleştiği günün ertesi günü işlemeye başlar.
İş Kanunu m.4/1-b bendi kapsamında sigortalı olanlar için iş kazası bildirimi süresi ise rahatsızlığının bildirim yapmaya engel olmadığı günden itibaren 3 işgünüdür. Ancak, her halde bu süre iş kazasının meydana gelmesinden itibaren 1 ayı geçemez.
İş bildirim süresi kaç gün diye bakıldığında; sürenin 3 “işgünü” olması nedeniyle pazar günleri ve resmi tatil günleri dikkate alınmaksızın süre hesaplanır. Ayrıca, cumartesi günler İş Kanunu bakımından iş günü olarak kabul edilse de resmi işlemlerde iş günü olarak kabul edilmez. Dolayısıyla sürenin hesaplanmasında da dikkate alınmaz.
Şirketler için iş kazası bildirim süresi
Anonim şirketlerin kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları m.4/1-b kapsamında sigortalıdır. İşbu kişilerin iş kazası geçirmeleri halinde iş kazası bildirimi kendileri tarafından yapılır. İş kazası bildirim süresi, 1 ay geçmemek şartıyla rahatsızlıklarının bildirim yapmaya engel olmadığı günden itibaren 3 işgünüdür.
Şirkette m.4/1-a kapsamında sigortalı olan bir kişini iş kazası geçirmesi halinde ise iş kazası bildirimi işveren tarafından yapılacaktır. İş kazası bildirim süresi ise iş kazasının meydana geldiği tarihten itibaren 3 iş günü olacaktır.
İş Kazası Bildirimi Yapılmazsa Cezası Ne Kadar?
İş kazası bildirmeme cezası, işyerindeki çalışan kişi sayısına ve işyerinin yer aldığı sınıfa göre değişmektedir.
- Çalışan sayısı 10 kişiden az olan işyerlerinde
- Az tehlikeli işyerlerinde: 15.529 TL
- Tehlikeli işyerlerinde: 19.411 TL
- Çok tehlikeli işyerlerinde: 23.293 TL
- Çalışan sayısı 10 ila 49 kişi olan işyerlerinde
- Az tehlikeli işyerlerinde: 15.529 TL
- Tehlikeli işyerlerinde: 23.293 TL
- Çok tehlikeli işyerlerinde: 31.058 TL
- Çalışan sayısı 50 kişiden fazla olan işyerlerinde
- Az tehlikeli işyerlerinde: 23.293 TL
- Tehlikeli işyerlerinde: 31.058 TL
- Çok tehlikeli işyerlerinde: 46.587 TL
İş Kazası Bildirim Süresi Cumartesi Dahil Mi?
4857 sayılı İş Kanunu’na göre, cumartesi günü kural olarak iş günüdür. Cumartesi gününün işgünü sayılması sadece işçiler açısından geçerlidir. Zira, resmi işlem ve başvurularda cumartesi günü işgünü sayılmaz, tatil günü sayılır.
İş kazası SGK bildirim süresi ise 3 işgünüdür. Ayrıca, iş kazası bildirim işlemi resmi bir işlemdir. Bu sebeple iş kazası bildirim süresine cumartesi dahil değildir.
Sık Sorulan Sorular
Memur İş Kazası Bildirimi
Memurların iş kazası bildirimi işverenleri tarafından yapılır. İşverenler iş kazasını kolluk kuvvetlerine derhal; Sosyal Güvenlik Kurumu’na ise iş kazasının meydan gelmesinden itibaren 3 iş günü içerisinde bildirmelidir.