Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı Ve Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik

7416 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Değişiklik Kanunu”) 07/07/2022 tarihinde 31889 sayılı Resmî Gazetede yayımlanmıştır. Kanunda öngörülen hükümlerin bir kısmı yayımı tarihinde yürürlüğe girerken önemli bir kısmı 01/01/2023 tarihinde yürürlüğe girecektir.

Değişiklik Kanununun uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı ve Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”) 29 Aralık 2022 tarihinde ve 32058 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Değişiklik Kanunu ve Yönetmelik ile Öngörülen Düzenlemeler 

Tanımlar

• Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı: Mal veya hizmetlerin teminine yönelik sözleşme yapılmasına veya sipariş verilmesine imkân sağlayan hizmet sağlayıcı.
• Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcı: Mal veya hizmetlerin teminine yönelik sözleşme yapan veya sipariş alan hizmet sağlayıcı.
• Elektronik Ticaret Pazar Yeri: Aracılık hizmeti sunulan e-ticaret ortamı.
• Ekonomik Bütünlük: Kanunda sayılan şartların varlığı halinde şirketlerin aynı kişi veya kişilerin kontrolü altında olduğuna ilişkin karine.  
• Hizmet Sağlayıcı Sayılmayan İşlemler: Seyahat acenteliği, sigortacılık, bankacılık, bireysel emeklilik, sermaye piyasası, finansman, bahis ve şans oyunları, ödeme hizmetleri, sivil havacılık, elektronik haberleşme.

Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcıları Yükümlülükleri

Tüm pazar yerlerine getirilen yükümlülükler:

• Aracı hizmet sağlayıcılar, hizmet sunduğu pazarda ya da ekonomik bütünlük içerisinde bulunduğu kişilerin marka lisans hakkı sahibi olduğu ya da markasını taşıyan malları satışa sunamaz veya satışına aracılık edemez.
• Aracı hizmet sağlayıcılar, sahibi olduğu markaya ait mallar başka bir e-ticaret ortamında satışa sunulduğu takdirde tanıtım yapamaz.
• Aracı hizmet sağlayıcılar, satıcı onayı olmaksızın satıcıya ait markaları kullanarak reklam ve tanıtım yapamaz.
• Aracı hizmet sağlayıcılar, satıcı bilgilerini sorgulamalıdır.
• Net işlem hacmi 10 milyar TL’nin üzerinde olan aracı hizmet sağlayıcılara ilave yükümlülükler:
• Hizmet sağlayıcıdan elde edilen veriler rekabet ederken kullanılamaz.
• Aracı hizmet sağlayıcılar birbirinin tanıtımını yapamaz.
• Satışa sunulan içerikle ilgili hukuka aykırı işlem ve tespitlere ilişkin rapor Ticaret Bakanlığı’na sunulacaktır.
• Elektronik ticaret hizmet sağlayıcının satışlarından dolayı elde ettiği veriler ve bunlardan elde ettiği işlenmiş verilere erişim sağlanması için teknik imkân sunulacaktır.
• E-ticaret şirketlerinin ortakları %5 ve katlarına ulaşan pay devir veya edinimlerini Ticaret Bakanlığı’na bildirmek zorundadır.
• Net işlem hacmi 30 milyar TL’nin üzerinde ve iptal/iade hariç işlem sayısı 100.000’in üzerinde olan aracı hizmet sağlayıcılara ilave yükümlülükler:
• Reklam harcamalarına ayrılacak bütçe, net işlem hacmine uygulanan 12 aylık TÜFE değişim oranına göre kısıtlanır.
• Satıcıların farklı pazar yerleri veya farklı fiyat üzerinden hizmet sunması kısıtlanamaz.
• Net işlem hacmi 60 milyar TL’nin üzerinde olan ve iptal/iade hariç işlem sayısı 100.000’in üzerinde olan aracı hizmet sağlayıcılara ilave yükümlülükler:
• Ekonomik bütünlük içinde bulunulan banka, finansal kiralama ve finansman şirketlerinin sunduğu hizmetlerin gerçekleştirilmesine yönelik imkân sağlanamaz.
• Elektronik para kuruluşları tarafından ihraç edilen elektronik paralar kabul edilemez.
• Eşya taşımacılığı, posta taşımacılığı veya taşıma organizatörlüğü faaliyetlerinde bulunulamaz.
• Yalnızca mal/hizmet ilanına ilişkin elektronik ortam sağlandığı takdirde aynı ortam üzerinden sipariş verilmesine ya da sözleşme yapılmasına imkân tanınmaz.

Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcıları Yükümlülükleri

• Net işlem hacmi 10 milyar TL’nin üzerinde olan ve iptal/iade hariç işlem sayısı 10 milyonun üzerinde olan aracı hizmet sağlayıcılara ilave yükümlülükler:
• Aynı hizmet sağlayıcıya ait birden fazla e-ticaret ortamı arasında erişim imkânı sağlanamaz.
• E-ticaret lisansı alınmasına ilişkin denetim raporunun Ticaret Bakanlığı’na sunulması gerekir.
• Net işlem hacmi 30 milyar TL’nin üzerinde olan ve iptal/iade hariç işlem sayısı 100.000’in üzerinde olan aracı hizmet sağlayıcılara ilave yükümlülükler:
• Reklam bütçeleri, net işlem hacmine 12 aylık TÜFE değişim oranının uygulanması doğrultusunda hesaplanan meblağın %20’sinden fazla olamaz.
• Net işlem hacmi 60 milyar TL’nin üzerinde olan ve ve iptal/iade hariç işlem sayısı 100.000’in üzerinde olan aracı hizmet sağlayıcılara ilave yükümlülükler:
• Bankacılık faaliyetlerinde bulunamaz, internet sitesi üzerinden satış yapamaz.

Elektronik Ticaret Bakımından Haksız Ticari Uygulamalar

Değişiklik Kanunun m.1 (1) gereği elektronik ticarette haksız ticari uygulamada bulunulamaz. Haksız ticari uygulamadan bahsedebilmek için Kanunun aradığı kriterler şunlardır:

• Aracılık hizmeti sunulan e-ticaret hizmet sağlayıcının faaliyetlerinin önemli ölçüde bozulması.
• Makul karar verme kabiliyetinin azalması.
• Belirli bir kararı almaya zorlanması sebebiyle normal şartlarda taraf olunmayacak bir ticari ilişkiye taraf olmaya sebebiyet vermesi.

Değişiklik Kanunu m.1 (2) hükmünde mutlak haksız ticari uygulamalar sayılmıştır:

• E-ticaret hizmet sağlayıcıya yapılması gereken ödeme, en geç satış bedelinin hizmet sağlayıcının tasarrufuna girdiği ve aldığı siparişin ulaştığı tarihten itibaren 5 iş günü içinde yapılmaması.
• E-ticaret hizmet sağlayıcının mal veya hizmet satışını kampanyalı yapmaya zorlanması.
• Ticari ilişki şartlarının yazılı/elektronik bir aracılık sözleşmesiyle belirlenmemesi ya da sözleşmenin açık, anlaşılır ve kolay erişilebilir olmasının sağlanmaması.
• Aracılık sözleşmesinin içeriğinde geçmişe yönelik ya da tek taraflı değişiklik yapılması.
• Herhangi bir hizmet verilmemesine rağmen e-ticaret hizmet sağlayıcıdan bedel alınması.
• E-ticaret hizmet sağlayıcıya sunulan hizmetin sonlandırılması, kısıtlanması veya askıya alınması.

İdari Yaptırımlar

Haksız e-ticaret uygulamalarında bulunan kişilere 1.000 TL’den 40.000.000 TL’ye kadar idari para cezası öngörülmüştür.

Ticaret Bakanlığı tarafından verilen sürede mevzuata aykırılığın giderilmemesi durumunda içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı verilebilir.