Hırsızlık Cezası

Hırsızlık Suçu Cezası Nedir?

• TCK m. 141 hükmünde hırsızlık cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıdır.
• TCK m. 142/f.1 hükmünde nitelikli hırsızlık cezası 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezasıdır.
• TCK m. 142/f.2 hükmünde nitelikli hırsızlık cezası 1/3 oranında arttırılır.
• TCK m. 142/f.3 hükmünde nitelikli hırsızlık cezası ½ oranında arttırılır ve 10.000 güne kadar adli para cezası öngörülür.
• TCK m. 142/f.5 hükmünde nitelikli hırsızlık cezası ½ oranından 2 katına kadar arttırılır.
• TCK m. 143 hükmünde nitelikli hırsızlık cezası ½ oranında arttırılır.
• TCK m. 144 hükmünde basit hırsızlık cezası 2 aydan 1 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası olarak öngörülür.
• TCK m. 145 hükmünde basit hırsızlık cezası indirim hali sayılmakta ve ceza verilmekten vazgeçilebileceği düzenlenir.
• TCK m. 146 hükmünde basit hırsızlık cezası ½ oranında indirilir.

Neler Hırsızlık Sayılır?

• Kahvehane, bakkal, sinema, mağaza gibi yerlerde bulunan eşyaların çalınması hırsızlık suçudur.
• Petrol boru hattı ya da petrol rafinerisinde sıvı veya gaz halindeki enerjinin işlenmesi hırsızlık suçudur.
• Büyükbaş hayvanların çalınması hırsızlık suçudur.
• Kapkaç, yankesicilik hırsızlık suçudur.
• Takma sakal, peruk, bıyık kullanarak bir kişinin malının alınması hırsızlık suçudur.
• Haksız şekilde ele geçirilen internet bankacılığı şifresinin kullanılarak havale yapılması hırsızlık suçudur.
• Mekanizmanın kilitlenmesini engellemek suretiyle kilitli yerde bulunan malların alınması hırsızlık suçudur.
• Dışarıda bırakılan otomobilin çeşitli mallarının çalınması hırsızlık suçudur. Bu durumda oto hırsızlığı cezası kaç yıl diye bakıldığında 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezasıdır.

Neler Hırsızlık Sayılmaz?

• Kişinin dikkatsiz davranıp kendisinin zannederek başkasının malını alması durumunda TCK m. 30’da düzenlenen “hata” meydana gelmektedir. Hata kastı kaldıracağından hırsızlık suçu oluşmaz.
• Kendisinin sanarak başkasının malını alan kişi, hatasının farkına varmasına rağmen aldığı malı iade etmez veya yetkili mercilere haber vermez ve malı malikmiş gibi kullanmaya başlarsa TCK m. 160’da düzenlenen “kaybolmuş veya hata sonucu ele geçmiş eşya üzerinde tasarruf” suçu meydana gelir.
• Kişinin başkasının sanarak kendi malını alması halinde, “işlenemez suç” meydana geldiğinden hırsızlık suçu oluşmaz. Zira, bu ihtimalde suçun konusu başkasına ait bir değildir.
• Sahipli bir malın sahipsiz olduğu düşüncesiyle alınması halinde kişi kasten hareket etmediği için hırsızlık suçu oluşmaz ancak TVK m. 160’da düzenlenen “kaybolmuş veya hata sonucu ele geçmiş eşya üzerinde tasarruf” suçu meydana gelir.
• Zilyedin rızası bulunmamasına rağmen failin rızayı var zannetmesi halinde kişi hatasından yararlanır. Mağdur rıza verirken yanılırsa, mağdurun hatası faile yüklenemez ve fiil hırsızlık suçunu oluşturmaz. Mağdur, bizzat fail tarafından hataya düşürülmüşse “dolandırıcılık suçu” oluşur.
• Failin başkasına ait malı yararlanmak maksadı ile değil de tahrip maksadıyla alması durumunda hırsızlık değil “mala zarar verme” suçu oluşur.
• Bir kimse kendisinin veya başkasının hakkına yönelik bir saldırıyı ortadan kaldırmak amacıyla saldırganın malını alırsa fiil “meşru savunma” kapsamında olduğundan hukuka uygun sayılır ve suç teşkil etmez.
• Kiraya veren, kira bedeli ödenmediği için kiralananda bulunan ve kiralananın kullanılmasına yarayan eşyalar üzerinde TBK m. 336’da düzenlenen “hapis hakkı” kullandığı takdirde hırsızlık suçu oluşmaz.
• Hırsızlık hastalığı nedeniyle fiili işleyen kişi hakkında TCK m. 32 nedeniyle ceza verilmez ancak güvenlik tedbirine hükmolunur.

Basit Hırsızlık Suçu Nedir?

Basit hırsızlık suçu TCK m. 141 hükmünde “başkasına ait taşınır bir malı, zilyedinin rızası olmaksızın kendisine ya da bir başka kimseye yarar sağlamak için almak” olarak tanımlanmıştır.

Basit hırsızlık suçunun oluşumu için 2 şart aranmaktadır:

• Hırsızlık suçuna konu olan eşya taşınır bir mal olmalıdır.
• Eşya, zilyedin hakimiyet alanından çıkmalı ve failin egemenlik alanına girmelidir.

Hırsızlık suçu ile korunan hukuki değer hem mülkiyet hakkı hem de zilyetliktir.

“Hırsızlık suçu ile korunan hukuki yarar mülkiyet hakkı ile birlikte zilyetliktir. Kanunda "zilyet" kelimesi ile "başkasına ait" olma kelimesi aynı anda kullanılmıştır. Bu şekilde kanun koyucu, iki farklı hukuki duruma aynı anda yer vererek hırsızlık suçunda ziyetlik ile mülkiyeti ayırmış, her ikisini de koruma altına almıştır. Suçun maddi konusu ise başkasına ait taşınır maldır. Bu sebeple malın malikinin bu suçun faili olması mümkün değildir. Suçun mağduru ise malik olabileceği gibi zilyet de olabilir. Çalınan mal, malikin elinden alınmış ise mağdur, malın malikidir. Zilyetin elinden alınmışsa mağdur zilyet, malik ise suçtan zarar görendir.” (Y-CGK, 10.05.2016, 2014/159 E., 2016/257 K.)

Hırsızlık Suçunun Unsurları

Hırsızlık TCK sistematiğine göre “tipiklik” ve “hukuka aykırılık” olarak iki unsurdan oluşmakta ve tipiklik unsuru “maddi unsurlar” ve “manevi unsurlar” olarak ikiye ayrılmaktadır. Maddi unsurlar fiil, fail, mağdur ve konu olarak sayılmaktadır.

1. Fiil

Hırsızlık suçunda yaptırım altına alınan fiil taşınır bir malı, bulunduğu yerden zilyedinin rızası bulunmaksızın “almak” olarak öngörülmüştür.

Malın alınmasıyla birlikte suç tamamlanacağından hırsızlık sırf hareket suçudur. Hırsızlık, suça konu mal alınmak suretiyle, zilyedinin tasarruf alanından çıkarak failin tasarruf alanına gireceğinden zarar suçudur.

Kural olarak, mal alındığı anda suç tamamlandığından hırsızlık ani nitelikte bir suçtur. Suçun konusunu gaz veya sıvı enerjinin oluşturması halinde ise mütemadi suç olarak kabul edilmektedir.

“Almak” fiili, malın zilyedin tasarruf alanından çıkarılıp failin tasarruf alanına sokulması ile tamamlanır. Malın alınması, mal üzerinde mevcut zilyedin fiili tasarruf imkanının ortadan kaldırılması ve yeni bir hakimiyet kurulmasıdır.

2. Fail

Hırsızlık suçunun kanuni tanımında fail olmak bakımından herhangi bir özellik aranmadığından bu suçun faili herkes olabilir. Ancak malın mülkiyeti ile zilyetlik farklı kişilerde ise malikin malı zilyetliğinde bulunduran kişiden rızasına aykırı olarak alması bu suçu oluşturmaz.

3. Mağdur

Hırsızlık suçunda mağdur malı çalınan kimsedir. Bu suçun mağduru olmak bakımından herhangi bir özellik aranmadığından herkes suçun mağduru olabilir.

Ancak mağdurun belli özellikleri haiz olması nitelikli hal olarak düzenlenmiştir. Hırsızlık suçunun kişinin malını koruyamayacak durumda olmasından veya ölmesinden yararlanılarak işlenmesi halinde ceza ağırlaştırılır.

4. Konu

Hırsızlık suçunun konusu başkasına ait taşınır bir maldır. Bir eşyanın varlığından bahsedebilmek için 3 özellik bir arada bulunmalıdır: Maddi varlığa sahip olma, hakimiyete elverişlilik, insan dışı olma.

Suçun konusunu yalnızca taşınır mallar oluşturmaktadır. Hareket ettirilebilen, bulunduğu yerden alınıp götürülebilen her türlü şey taşınır maldır.

5. Manevi Unsurlar

Hırsızlık suçu, kasten işlenebilen bir suç tipidir. Fail, bilerek ve isteyerek başkasına ait taşınır bir malı rızaya aykırı olarak bulunduğu yerden almalıdır. Kastın varlığı için önemli olan, failin çaldığı malın başkasına ait olduğunu bilmesidir.

Hırsızlık suçunun taksirli hali kanunda düzenlenmediği için taksirle işlenmesi halinde fiil cezalandırılmaz.

Hırsızlıkta failin kasten hareket etmesi, suçun oluşumu için gerekli ancak yeterli değildir. Failin kendisine veya başkasına yarar sağlama amacının varlığı gereklidir.

6. Hukuka Aykırılık

Hukuka uygunluk nedenleri; TCK m. 24 vd. hükümlerinde kanun hükmünü yerine getirme, meşru savunma, hakkın kullanılması ve ilgilinin rızası olarak sayılır. Hukuka uygunluk nedenlerinden birinin bulunması halinde suç oluşmaz.

Hırsızlık Suçunun Özel Görünüş Şekilleri

Teşebbüs

Hırsızlık suçu sırf hareket suçudur. Mevcut zilyedin mal üzerindeki fiili hakimiyetinin sona erdirilip failin kendi fiili hakimiyetini kurmasıyla suç tamamlanmış olur. Bu nedenle hırsızlık suçuna teşebbüsün malın alınması anına kadar mümkün olduğu ifade edilmektedir.

Hırsızlık suçunda teşebbüsün gerçekleşmiş olduğunun kabulü için şu şartlar aranmaktadır:

• Failin hırsızlık suçunu işlemeye yönelik kastının mevcut olması
• Failin hırsızlık suçunu işlemeye elverişli fiillerde bulunması
• Failin elinde olmayan nedenlerle mal üzerinde fiili hakimiyet kuramaması

TCK m. 35 hükmü uyarınca hırsızlığa teşebbüs cezası, tamamlanmış hali için öngörülen cezadan ¼’ünden ¾’üne kadar indirilerek verilir.

Failin malı aldığı andan itibaren kesintisiz takip söz konusu ise fail malı aldığı yerden ne kadar uzaklaşırsa uzaklaşsın malı fiili hakimiyet alanına geçirmiş sayılmadığından hırsızlık suçu teşebbüs aşamasında kalmış kabul edilir. Takibin kesintiye uğradığı durumlarda ise suç tamamlanmış kabul edilir.

İştirak

Hırsızlık suçu iştirak bakımından bir özellik göstermez. TCK m. 37’de düzenlenen “müşterek faillik”, TCK m. 38’de düzenlenen “azmettirme” ve TCK m. 39’da düzenlenen “yardım etme” hırsızlık suçu bakımından mümkündür.

İçtima

TCK m. 142/4 hükmü gereği hırsızlık suçunu işlemek amacıyla işlenen konut dokunulmazlığını ihlal ve mala zarar verme suçlarından fail ayrı ayrı cezalandırılmaktadır. Bu hüküm gereği söz konusu durumda bileşik suç oluşmamaktadır.

Eve giren hırsızın evde yaşayan birden çok kişinin eşyasını alması durumunda, eşyalar üzerinde bu kişilerin müşterek ve tek bir zilyetliklerinin bulunduğu ve tek suçun işlendiği kabul edilmektedir.

Failin malı aldıktan sonraki hareketleri “cezalandırılmayan sonraki hareket” sayılmakta ve fail ayrıca bu hareketlerden cezalandırılmamaktadır.

Şahsi Cezasızlık Sebebi Veya Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebep

Hırsızlık suçu TCK m. 167 hükmünde sayılan belli akrabalık ilişkisi bulunan kişilere karşı işlendiği takdirde şahsi cezasızlık sebebi veya cezada indirim yapılmasını gerektiren şahsi sebep meydana gelir.

Hırsızlık suçu;

• Hakkında ayrılık kararı verilmemiş eşlerden birine,
• Üstsoya,  
• Altsoya,
• Üstsoy veya altsoy kayın hışmına,
• Evlat edinen veya evlatlığa,
• Aynı konutta beraber yaşayan kardeşe

karşı işlenirse ceza verilmez.

Hırsızlık suçu;

• Hakkında ayrılık kararı verilmiş eşlerden birine,
• Aynı konutta beraber yaşamayan kardeşlerden birine,
• Aynı konutta beraber yaşamakta olan teyze, hala, amca, dayı, yeğen veya 2. derece kayın hısımlarına

karşı işlenirse verilecek ceza ½ oranında indirilir.

Hırsızlık Etkin Pişmanlık

Malvarlığına karşı işlenen ve içlerinde hırsızlık suçunun da bulunduğu belli suçlarla ilgili olarak TCK m. 168’de “etkin pişmanlık” haline yer verilmiştir.

Hırsızlık suçu işleyen kişi hakkında etkin pişmanlık uygulanması için şu şartların gerçekleşmesi gerekir:

• Hırsızlık suçu tamamlanmış olmalıdır.
• Fail aktif bir davranış ile pişmanlığını göstermiş olmalıdır.
• Failin davranışı iradi olmalıdır.
• Mağdurun zararı aynen iade, eski hale getirme veya tazmin yoluyla giderilmiş olmalıdır.

Etkin pişmanlık,

• Kovuşturma başlamadan önce gösterilir ise verilecek cezanın 2/3’si indirilir.
• Kovuşturma başladıktan sonra fakat hüküm verilmeden önce gösterilir ise verilecek cezanın ½’si indirilir.

Nitelikli Hırsızlık Nedir?

Nitelikli hırsızlık suçu, hırsızlık suçunun temel şekline nazaran daha ağır cezayı gerektiren ya da daha az cezayı gerektiren suçlardır.

Hırsızlığın Daha Ağır Cezayı Gerektiren Nitelikli Halleri

• Hırsızlığın Kime Ait Olursa Olsun Kamu Kurum Ve Kuruluşlarında Veya İbadete Ayrılmış Yerlerde Bulunan Ya Da Kamu Yararına Veya Hizmetine Tahsis Edilen Eşya Hakkında İşlenmesi (TCK m. 142/1-a)

Örneğin adliye binaları, belediyeler, üniversiteler, TRT, postaneler, okullar, kamu hastaneleri devlet tüzel kişiliğine ait kurum ve kuruluşları olarak sayılmaktadır. Bu yerlerin suçun işlendiği esnada kamu hizmetinin görülmesine tahsis edilmiş olması yeterlidir.

Suçun konusunun kamu kurum veya kuruluşunda bulunması gereklidir. Suçun konusu eşyanın kime ait olduğunun önemi yoktur. Eşya, kamu kurum veya kuruluşuna ait olabileceği gibi bu yerde çalışan birine de ait olabilir. Örneğin, demirbaş eşyalarda hırsızlık cezası bu hükme göre verilmektedir.

“Sanığın, müştekiye ait cep telefonunu kaymakamlık binasının içerisinde bulunan kapı dedektörünün yanındaki masa üzerinden aldığının anlaşılması karşısında eylemine uyan 5237 sayılı TCK’nın 142/2-h maddesi (…)” (Y. 6. CD, 18.03.2021, 2020/8254 E., 2021/5456 K.)

• Hırsızlığın Halkın Yararlanmasına Sunulmuş Ulaşım Aracı İçinde Veya Bunların Belli Varış Veya Kalkış Yerlerinde Bulunan Eşya Hakkında İşlenmesi (TCK m. 142/1-c)

Suça konu eşyanın halkın yararlanmasına sunulmuş ulaşım aracı içinde veya bunların varış veya kalkış yerlerinde bulunması halinde faile daha ağır ceza verilecektir.

• Hırsızlığın Bir Afet Veya Genel Bir Felaketin Meydana Getirebileceği Zararları Önlemek Veya Hafifletmek Maksadıyla Hazırlanan Eşya Hakkında İşlenmesi (TCK m. 142/1-d)

Hırsızlık suçunun bir afet veya genel bir felaketin meydana getirebileceği zararları önlemek veya hafifletmek maksadıyla hazırlanan eşya hakkında işlenmesi daha ağır cezayı gerektiren bir nitelikli hal olarak düzenlenmiştir.

• Hırsızlığın Adet Veya Tahsis Veya Kullanımları Gereği Açıkta Bırakılmış Eşya Hakkında İşlenmesi (TCK m. 142/1-e)

Herkesin girebileceği, umuma açık yerlerde bırakılan ve herhangi bir şekilde muhafaza altına alınmayan eşya “açıkta bırakılmış eşya” olarak kabul edilir. Açıktan hırsızlık cezası 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezasıdır.

Açıktan hırsızlık suçunun oluşması için eşyanın açıkta bırakılması adet gereği veya tahsis amacı ya da kullanma biçimi gereği yapılmalıdır.

Geçici bir süre herhangi bir önlem almaksızın açıkta bırakılan eşya bakımından nitelikli hırsızlık oluşmaz. Mücbir sebep dolayısıyla eşyanın açıkta kalmış olması halinde açıkta bırakılan eşya hakkında hırsızlık suçu oluşmaz.

• Hırsızlığın Kişinin Malını Koruyamayacak Durumda Olmasından Veya Ölmesinden Yararlanarak İşlenmesi (TCK m. 142/2-a)

Kişinin malını koruyamayacak durumda olması hali fiilin işlendiği sırada var olmalıdır ve fail bundan yararlanarak hırsızlık suçunu işlemelidir. Fiilin işlendiği sırada bu durum ortadan kalkmış ise nitelikli hırsızlık oluşmaz.

• Hırsızlığın Elde Veya Üstte Taşınan Eşyayı Çekip Almak Suretiyle Ya Da Özel Beceriyle İşlenmesi (TCK m. 142/2-b)

Elde veya üstte taşınan eşyayı çekip alarak işlenen hırsızlık suçu uygulamada “kapkaç” ya da “yankesicilik” olarak adlandırılır. Nitelikli hırsızlık oluşması için eşyanın mağdurun elinde veya üstünde olması gerekir.

Elde veya üstte taşınan eşyanın alınması sırasında mağdura cebir uygulanmamış olmalıdır. Cebir uygulanması durumunda hırsızlık suçundan değil yağmadan söz edilmektedir.

• Hırsızlığın Doğal Bir Afetin Veya Sosyal Olayların Meydana Getirdiği Korku Veya Kargaşadan Yararlanarak İşlenmesi (TCK m. 142/2-c)

Bu nitelikli halin söz konusu olması için doğal afet veya sosyal olay sebebiyle bir korku veya kargaşa durumunun meydana gelmiş olması ve hırsızlık suçunun bu durumdan yararlanarak işlenmesi aranır.

• Hırsızlığın Haksız Yere Elde Bulundurulan Veya Taklit Anahtarla Ya Da Diğer Bir Aletle Kilit Açmak Veya Kilitlenmesini Engellemek Suretiyle İşlenmesi (TCK m. 142/2-d)

Haksız yere elde bulundurma anahtarın sahibinden çalınması, hile, cebir veya tehdit ile alınması gibi çeşitli şekillerde gerçekleştirilebilir. Taklit ise anahtarın bir benzerinin yapılması veya yaptırılmasıdır.

Maymuncuk, tornavida, tel toka gibi aletler bu kapsamda değerlendirilir.

Sahibi tarafından kilit üzerinde unutulan anahtarın çevrilerek kilidin açılması halinde nitelikli hırsızlık oluşmaz.

• Hırsızlığın Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle İşlenmesi (TCK m. 142/2-e)

Fiilin bilgileri otomatik olarak işleme tabi tutan manyetik sistemler kullanılarak işlenmesidir. Örneğin fail tarafından mağdurun internet bankacılığı şifresini ele geçirerek, hesaptaki paranın kendi veya 3. kişinin hesabına aktarması durumunda nitelikli hırsızlık suçu oluşur.

• Hırsızlığın Tanınmamak İçin Tedbir Alarak Veya Yetkisi Olmadığı Halde Resmi Sıfat Takınarak İşlenmesi (TCK m. 142/2-f)

Failin dış görünüşünü olduğundan farklı göstermek amacıyla herhangi bir önleme başvurması, tanınmamak için tedbir almak olarak değerlendirilir.

Suçun yetkisi olmadığı halde resmi sıfat takınarak işlenmesinden ise failin gerçekte olmadığı halde kendisini kamu görevlisi olarak sunması anlaşılmalıdır.

• Hırsızlığın Büyük Baş Veya Küçük Baş Hayvan Hakkında İşlenmesi (TCK m. 142-g)

Hırsızlık suçunun konusunun büyük veya küçük baş hayvan olması halinde faile daha ağır ceza verilir.

• Hırsızlığın Herkesin Girebileceği Bir Yerde Bırakılmakla Birlikte Kilitlenmek Suretiyle Ya Da Bina Veya Eklentileri İçinde Muhafaza Altına Alınmış Olan Eşya Hakkında İşlenmesi (TCK m. 142/2-h)

Bina içinde muhafaza altına alınmış olan eşya hakkında hırsızlık cezası 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezasıdır.

Hükümde iki nitelikli hal yer almaktadır:

1. Herkesin girebileceği bir yerde bırakılan ancak kilitlenmek suretiyle muhafaza altına alınan eşyanın çalınması.
2. Bina içinde muhafaza altına alınmış olan eşya hakkında hırsızlık yapılması.

“Yargıtay Ceza Genel Kurulunun Dairemizce de benimsenen 28.02.2017 gün ve 2016/2-833 Esas ve 2017/115 Karar sayılı ilamında, 28.06.2014 tarihinden sonra işlenen hırsızlık suçunun bina veya eklentileri içinde muhafaza altına alınmış olan eşya hakkında işlenmesi halinde eylemin 5237 Sayılı TCK'nın 142/2-h maddesinde düzenlenen nitelikli hırsızlık suçuna uyduğunun belirtildiği, somut olayda hırsızlık eyleminin Pamukkale Üniversitesi Hastahane binası içinde gerçekleştirmiş olduğunun anlaşılması karşısında, sanığın eyleminin 5237 Sayılı TCK'nın 142/2-h maddesine uyduğu gözetilmeyerek, aynı Kanunun 142/1-a. maddesiyle hüküm kurulması” (Y. 6. CD, 2021/18261 E., 2021/13486 K.)

Binada hırsızlık oluşması için başkasının girmesine rıza gösterilmeyeceğini belirtecek şekilde dış dünyadan ayrılmış yapılar içinde suç işlenmelidir. Herkesin girip çıkabileceği binalar veya eklentilerinde gerçekleştirilen fiiller bu nitelikli halin oluşmasına sebep olmaz.

Bina veya eklentisinin konut niteliği taşıdığı hallerde binada hırsızlık suçundan ve konut dokunulmazlığını ihlal suçundan ayrı ayrı ceza verilir.

• Suçun, Sıvı Veya Gaz Hâlindeki Enerji Hakkında Ve Bunların Nakline, İşlenmesine Veya Depolanmasına Ait Tesislerde İşlenmesi (TCK m. 142/3)

Hükümde yer alan nitelikli halin gerçekleşmesi için 2 şart aranır:

1. Hırsızlığa konu olan eşyanın sıvı veya gaz halde bulunması gerekir.
2. Hırsızlık suçu bunların nakline, işlenmesine veya depolanmasına ait tesislerde gerçekleşmelidir.

• Suçun Gece Vakti İşlenmesi (TCK m. 143)

Hırsızlık suçunun gece vakti işlenmesi halinde faile verilecek ceza arttırılır. TCK m. 6 hükmünde; güneşin batmasından 1 saat sonra başlayan ve doğmasından 1 saat evvele kadar devam eden süre “gece vakti” olarak tanımlanır.

• Suçun Terör Örgütünün Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmesi (Terörle Mücadele Kanunu m. 4 ve m. 5)

Hırsızlık suçunun örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmiş olması halinde fail hakkında verilecek ceza ½ oranında arttırılır.

Hırsızlığın Daha Az Cezayı Gerektiren Nitelikli Halleri

• Paydaş Veya Elbirliği İle Malik Olunan Mal Üzerinde İşlenmesi (TCK m. 144/1-a)

Paydaş veya elbirliği ile malik olunan mal hakkında hırsızlık yapmak, suçun konusu kısmen faile ait olduğundan haksızlık içeriğinin daha az olmasına neden olur.

• Hırsızlık Suçunun Bir Hukuki İlişkiye Dayalı Alacağı Tahsil Amacıyla İşlenmesi (TCK m. 144/1-b)

Bu nitelikli halin oluşması için 3 şart aranır:

1. Fail ile mağdur arasında alacak bulunmalıdır.
2. Alacak bir hukuki ilişkiye dayanmalıdır.
3. Fail, alacağı tahsil amacıyla hırsızlık suçunu işlemiş olmalıdır.

• Malın Değerinin Az Olması (TCK m. 145)

Hırsızlık suçuna konu mal değerinin az olması durumunda faile verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi suçun işleniş şekli ve özellikleri de göz önünde bulundurularak faile ceza verilmekten vazgeçilebilir.

Yargıtay’a göre malın değerinin az olduğundan söz edebilmek için 2 koşul gereklidir:

1. Failin daha çoğunu alma imkânı varken yalnızca ihtiyacı olan kadarını alması.
2. Failin aldığı şeyin değerinin az olması.

• Kullanma Hırsızlığı (TCK m. 146/1)

Kullanma hırsızlığı, “taşınır malın geçici bir süre kullanılıp iade edilmesi amacıyla hırsızlık yapmak” olarak tanımlanır. Kullanma hırsızlığından söz edebilmek için malı geçici bir süre kullandıktan sonra zilyedine iade etme amacının failde en baştan itibaren bulunması gerekir.

Hırsızlık Davası Nasıl Sonuçlanır?

Hırsızlık davaları nasıl sonuçlanır diye bakıldığında, asliye ceza mahkemelerinde yapılan yargılama neticesinde ulaşılan sonuca göre aşağıdaki hükümlerden biri kurulur:

• Mahkûmiyet kararı,
• Hırsızlık suçundan beraat etmek,
• Ceza verilmesine yer olmadığı kararı,
• Davanın reddi kararı,
• Davanın düşmesi kararı,
• Güvenlik tedbirine hükmedilmesi kararı.

Hırsızlık Suçu Şikâyete Tabi Mi?

Hem basit hırsızlık suçu hem de nitelikli hırsızlık suçu şikâyete tabi değildir. Dolayısıyla re’ sen soruşturma ve kovuşturma konusu yapılır. Suçtan zarar gören kişi şikâyetten vazgeçse dahi yargılamaya devam olunur.

Hırsızlık Suçu Uzlaşma

TCK m. 141’de düzenlenen basit hırsızlık suçu, uzlaştırmaya tabi suçlar arasında yer alır. Hırsızlık suçu bakımından soruşturma veya kovuşturma başlamadan önce uzlaştırma prosedürü yerine getirilmelidir.

Nitelikli hırsızlık uzlaşma kapsamında yer almaz. Nitelikli hırsızlık suçunda uzlaştırma hükümleri uygulanmadan yargılamaya başlanması mümkündür.

Hırsızlık Suçunda Görevli Ve Yetkili Mahkeme

Hırsızlık suçu, asliye ceza mahkemelerinin görev alanına giren bir suç tipidir. Hırsızlık suçu, suçun işlendiği yer asliye ceza mahkemesinde görülür.

Hırsızlık Suçu Zamanaşımı Ne Kadardır?

Hırsızlık suçunda dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Hırsızlık suçunun işlendiği tarihten itibaren 8 yıl içinde dava açılmadığı takdirde zamanaşımının dolar.

Hırsızlık Yapan Affedilir Mi?

Af, TCK m. 65 hükmünde “genel af” ve “özel af” olarak ikiye ayrılır. Genel af halinde kamu davası düşer ve mahkûmiyet hükmü tüm sonuçlarıyla birlikte ortadan kalkar. Özel af halinde kesinleşmiş hapis cezasının infaz edilmesinden vazgeçilir.

Genel af, belirli bir tarihe dek işlenen belli bir suç grubunu kapsayabileceği gibi tüm suçları da kapsayabilir. Genel af kapsamında hırsızlık suçunun yer alması halinde hırsızlık cezası alan kişilerin mahkûmiyet hükmü ortadan kalkar.

Hırsızlık Cezası Nedir?

Hırsızlığın cezası ne kadar diye bakıldığında;

• Hırsızlık suçunun temel şeklini işleyen kişi hakkında 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilir.
• Nitelikli hırsızlık suçu işleyen kişi hakkında 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası verilir.

Hırsızlık Suçu Denetimli Serbestlik Kaç Yıl?

Sanık bakımından hırsızlık suçundan kurulan mahkûmiyet hükmünün 2 yıl veya daha az süreli olması halinde hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmesi mümkündür.

Hırsızlık suçu işleyen kişi hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verildiği takdirde sanık, 5 yıl boyunca denetimli serbestliğe tabi tutulur.

5 yıl süren denetimli serbestlik süresinde kasıtlı bir suç işlemeyen kişi bakımından ceza düşer.

Hırsızlık Cezası Paraya Çevrilir Mi?

TCK m. 52 hükmü uyarınca kısa süreli hapis cezası, adli para cezasına çevrilebilir. Kasten işlenen suçlarda 1 yıl veya daha az süreli hapis cezalarına “kısa süreli hapis cezası” denmektedir. 

Basit hırsızlık suçunun alt sınırı 1 yıl olduğu için alt sınırdan ceza verilen kişiler bakımından cezanın adli para cezasına çevrilmesi mümkündür.

Nitelikli hırsızlık suçunda ise takdiri indirim nedenleri ya da cezayı azaltan şahsi sebepler bulunduğu takdirde 1 yıl veya daha kısa süreli hapis cezasına hükmedilir ise cezanın adli para cezasına çevrilmesi mümkündür.

Hırsızlık Suçu Nasıl İspatlanır?

“Şüpheden sanık yararlanır.” ilkesi gereğince failin cezalandırılması için hırsızlık suçunu işlediği ispat edilmelidir. Sanık, suçsuzluğunu ispat ile yükümlü değildir. Bilakis, ispat faaliyeti ile yükümlü olan savcılık ve mahkemedir.

Ancak delilsiz hırsızlık suçlaması yapılması halinde soruşturma aşamasında “kovuşturmaya yer olmadığına dair karar” verilmesi ya da davanın reddedilmesi riski söz konusudur.

Hüküm, ispat faaliyeti sonucunda mahkemenin vicdani kanaatine göre verilecektir. “Delil serbestliği” ilkesi çerçevesinde hukuka uygun her türlü delil hırsızlık suçunun ispatlanmasında kullanılabilir.

Yargıtay’a göre;

• Kamera görüntüleri,
• Parmak izi,
• Baz istasyonu sinyal bilgileri,
• Ses kaydı,
• Fotoğraf,
• İkrar,
• Tanık beyanı

hırsızlık davasında en önemli delillerdir.

Kamerada Gözüken Hırsızlık Delil Sayılır Mı?

Kameraya yakalanan hırsızlık delil sayılır mı diye bakıldığında, asliye ceza mahkemelerinde görülen hırsızlık davalarında ispat faaliyetinde delil olarak kamera kayıtlarına başvurulmaktadır.

Dolayısıyla hırsızlık suçunun işlendiği yerde güvenlik kameraları bulunduğu takdirde yargılamada delil olarak kullanılmak üzere bunların kullanılması mümkündür.

“Olay tarihinde müştekinin depo olarak kullandığı daireden hırsızlık yapıldığının bildirilmesi üzerine bahse konu deponun karşısında bulunan siteye ait güvenlik kameralarından elde edilen görüntülerin kolluk personeli tarafından incelenmesi sonucu düzenlenen görüntü izleme ve tespit tutanağında; dava konusu hırsızlık eylemini suça sürüklenen çocuğun gerçekleştirmiş olduğu tespit edilmiş ise de aşamalarda suçlamaları kabul etmeyen suça sürüklenen çocuğun kamera görüntülerindeki kişinin kendisi olmadığını ifade etmiş olması karşısında, gerçeğin kuşkuya yer bırakmayacak bir şekilde tespiti açısından öncelikle söz konusu tutanağı düzenleyen tutanak tanıklarının duruşmaya çağrılıp tanık sıfatıyla dinlenilmeleri, suça sürüklenen çocuğun değişik cephelerden çektirilecek teşhise elverişli boy fotoğrafları temin edilerek mevcut kamera görüntülerindeki kişinin suça sürüklenen çocuk olup olmadığının, bilirkişi marifetiyle (…)” (Y. 6. CD, 2021/4352 E., 2021/20129 K.)

Çocuklarda Hırsızlık

18 yaş altı hırsızlık cezaları, suça sürüklenen çocuğun nitelikli hırsızlık suçu mu basit hırsızlık suçu mu işlediğine göre değişkenlik gösterir.

Çocuk tarafından işlenen suçlarda hâkim takdir yetkisi kullanarak en alt sınırdan ceza verebilir.

İlk Kez Hırsızlık Yapan Ne Kadar Ceza Alır?

TCK hırsızlık suçunun ilk kez işlenmesini bir cezasızlık sebebi olarak saymamıştır. Ancak hırsızlık suçunun ilk kez işlenmesi, hırsızlık cezası bakımından öngörülen alt ve üst sınırlar arasında cezanın bireyselleştirilmesinde önem arz eder.

Hâkim tarafından takdir yetkisi kullanılarak ilk hırsızlık suçunun cezası alt sınırdan tayin edilebilir. Bu kapsamda ilk hırsızlık suçunun cezası 2023 yılında,

• Basit hırsızlık suçu için 1 yıldır.
• Nitelikli hırsızlık suçu için 3 yıldır.

Marketten Hırsızlık Suçu Cezası Ne Kadar?

Marketten hırsızlık yapmanın cezası, suçun nitelikli hal oluşturup oluşturmadığına göre belirlenir. Basit hırsızlık cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis, nitelikli hırsızlık cezası 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezasıdır.

Market hırsızlığı cezası şu koşullara göre verilir:

• TCK m. 142/1-e hükmünde düzenlenen adet, tahsis veya kullanımları gereği açıkta bırakılmış bir eşya bakımından hırsızlık yapmak suçu oluşabilir.
• TCK m. 142/2-h’de düzenlenen herkesin girebileceği bir yerde bırakılmakla birlikte kilitlenmek suretiyle hırsızlık yapmak suçu oluşabilir. Suçun oluşması için mağazada bırakılan eşyanın kilitlenerek muhafaza altına alınması gerekir.

Mağazadan Hırsızlık Suçu Cezası Ne Kadar?

Mağazadan hırsızlık yapmanın cezası, nitelikli unsurların oluşup oluşmadığına göre değişir.

Nitelikli hırsızlık suçunun cezası 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezasıdır. Basit hırsızlık suçunun cezası ise 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıdır.

Hırsızlık Suçu Sicile İşler Mi?

Hırsızlık suçu bakımından hakkında mahkûmiyet hükmü kurulan kişinin aldığı ceza adli sicil kaydına işlenir. Cezanın infaz edildiği takdirde adli sicil kaydı silinir ancak özel arşivden kayıt silinmez.

5 yıl sonunda Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne dilekçe ile başvurulduğu takdirde özel arşivden de kayıt silinir.

Her Suç Sicile İşler Mi?

Kesinleşmiş ceza ve güvenlik tedbirlerinin bulunduğu hükümler kişi hakkında tutulan adli sicil kaydına işlenir. Adli sicil kaydı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından tutulur.

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararları adli sicil kaydına işlemez. Denetimli serbestlik süresince ayrı bir kütüğe kaydedilir.

Uzlaştırmaya tabi suçlar bakımından uzlaşma sağlanması halinde ceza adli sicil kaydına işlenmez.

Hırsızlık Cezası Ne Kadar 2023?

Hırsızlık cezası, suçun hem basit hırsızlık ya da nitelikli hırsızlık olmasına hem de şahsi cezasızlık ya da takdiri indirim nedenlerinin bulunmasına göre değişkenlik gösterir.

Hırsızlık Yapan Kaç Yıl Yatar?

Hırsızlık suçunu işleyen kişi, basit hırsızlık suçu işlediği takdirde 1 yıldan 3 yıla kadar, nitelikli hırsızlık suçu işlediği takdirde 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Haksız Yere Hırsızlıkla Suçlanmak

İşlenmediği bilinen bir suç nedeniyle yargı makamlarının meşgul edilmesi halinde TCK m. 271 hükmünde yer alan “suç uydurma” suçu meydana gelir.

Hırsızlık suçu işlemeyen bir kişinin haksız yere hırsızlıkla suçlanması halinde “suç uydurma” suçu işlenir. Suç uydurma suçunu işleyen kişi 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.

Haksız yere hırsızlıkla suçlanmak tazminat konusu edilebilir. Ancak tazminata hükmedilmesi için kişinin “zarar verme kastı” ispat edilmelidir.

Hırsızlık Suçu Dilekçesi

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına

Şikâyet Eden: A.B. (T.C. Kimlik No: 454356765756666)

Vekil: Avukat Pınar Denktaş

Şüpheli: B.B. (T.C. Kimlik No: 43244654)

Suç: Hırsızlık suçu.

Suç Tarihi: 2022

Açıklamalar: Hırsızlık suçunun nasıl meydana geldiğini ve hangi delillere istinaden suçun işlendiğinin sabit olduğunun anlaşılır biçimde, tarih ve isim belirterek açıklanması gerekir.

Sonuç ve İstem: 

Yukarıda arz ve izah olunan nedenlerle şüpheli hakkında kamu davası açılmasını arz ve talep ederiz.

Müşteki Vekili

Avukat Pınar Denktaş

Hırsızlık Suçu Savunma Dilekçesi

İstanbul Asliye Ceza Mahkemesine

Sanık: A.B. (T.C. Kimlik No: 43257829)

Müdafi: Av. Pınar Denktaş

Açıklamalar:

1- Müvekkil söz konusu eşyaları kendisinin olduğunu düşünerek almıştır ve bu hatasından yararlanması gerekir.

2- Müvekkilin hırsızlık suçu teşkil eden bir eylemi bulunmadığından beraat etmesi gerekir.

Sonuç ve İstem: 

Yukarıda arz ve izah olunan nedenlerle müvekkil hakkında beraat kararı verilmesini, mahkeme aksi kanaatte ise lehe olan hükümlerin uygulanmasını arz ve talep ederiz.

Sanık Müdafi

Avukat Pınar Denktaş