Evlat Edinme ve Evlat Edinme Şartları

Evlat edinme kurumu Türk Medeni Kanunu’nun 305-320. maddelerinde yer alır. Ana yönünden doğum, baba yönünden evlenme, tanıma ve babalık davası ile soybağı kurulabilir. Bunun yanında evlat edinen ile evlatlık arasında evlat edinme şartları var ise soybağının kurulması sağlanır.

Evlat Edinme Nedir?

Evlat edinme, evlat edinen ile evlat edinilen arasında hukuki bağ sağlanarak, çocuk- ebeveyn ilişkisinin kurulmasıdır. Evlat edinme bir kişinin veya evli bir çiftin yapabileceği bir işlemdir. Kişiler belirli şartlar çerçevesinde kendilerine kan bağı ile bağlı olmayan bir küçük veya ergin kişiyi mahkeme kararı ile soybağına katarlar. 

Evlat edinmenin iki temel amacı vardır: 

1. Birincisi çocuk sahibi olamayan kişilerin çocuk sevgisini tatmaları, soylarını devam ettirebilmeleri ve mirasçı bırakabilmeleridir.
2. İkincisi ise korunmaya muhtaç çocukların evlat edinilerek aile hayatına girmeleri ve bakımlarının üstlenilmesidir.

Evlat Edinme Şartları

Evlat edinme soybağının kurulmasını sağlayan yollardan biridir. Evlat edinme ilişkisinin kurulmasıyla evlat edinen ile evlatlık arasında soybağı kurulmuş olur. Evlat edinme yoluyla kurulan soybağı, soybağını kuran diğer yollardan farklı olarak kan bağına dayanmaz. 

Türk Medeni Kanunu’nda evlatlık alma şartları bakımından küçüklerin evlat edinilmesi ile ergin veya kısıtlıların evlat edinilmesi için farklı şartlar öngörülmüştür.

Küçük terimi, 18 yaşını doldurmamış kişileri ifade eder.

Ergin olmak, 18 yaşının doldurulmasını ifade eder. Evlenme veya mahkeme kararı ile 18 yaşını doldurmayan küçükler de ergin kılınabilir. Bu kişilerin evlat edinilmesi ergin ve kısıtlıların evlat edilmesinin düzenleyen TMK m. 313 hükmüne tabidir.

Kısıtlılık, akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle işlerini göremeyen veya korunması ve bakımı için kendisine sürekli yardım gereken ya da başkalarının güvenliğini tehlikeye sokan ergin kişilerin kısıtlanmasını ifade eder.

Küçüklerin Evlat Edinilmesine İlişkin Şartlar

Evlat Edinmenin Genel Şartları

• Küçüğün evlat edinen tarafından bir yıl süreyle bakılmış ve yetiştirilmiş olması,
• Evlat edinmenin küçüğün yararına bulunması,
• Evlat edinenin diğer çocuklarının yararlarının hakkaniyete aykırı biçimde zedelenmemesi gerekir.

Evlat Edinenler Açısından Şartlar

• Evli kişilerin birlikte evlat edinmesi için eşlerin en az 5 yıldan beri evli olması veya 30 yaşını doldurmuş olmaları,
• Evli kişilerin tek başına evlat edinmesi için evlat edinen eşin 30 yaşını doldurması diğer eşin ayırt etme gücünden sürekli yoksun olması veya iki yılı aşkın süreden beri nerde olduğunun bilinmemesi ya da mahkeme kararıyla iki yılı aşkın süreden beri eşinden ayrı yaşamakta olması nedeniyle birlikte evlat edinmenin mümkün olmadığının ispatlanması,
• Evli kişilerde eşlerden birinin diğerinin çocuğunu evlat edinmesi için en az 2 yıldan beri evli olmaları veya kendisinin 30 yaşını doldurmuş bulunması,
• Evli olmayan kişinin evlat edinmesi için kişinin 30 yaşını doldurmuş olması gerekir.

Evlatlık Açısından Şartlar

• Evlat edinilenin evlat edinenden en az 18 yaş küçük olması,
• Ayırt etme gücüne sahip küçüğün rızasının alınması,
• Küçük vesayet altında ise vesayet dairesinin izin vermesi,
• Küçüğün ana ve babasının rızası gerekir.

Erginlerin ve Kısıtlıların Evlat Edinilmesine İlişkin Şartlar

• Evlat edinilenin ergin veya kısıtlı olması,
• Evlat edinenin altsoyunun açık muvafakatinin bulunması,
• Evlat edinilenin evli olması halinde eşinin rızası,
• Aşağıda sayılan şartlardan birinin gerçekleşmiş olması,
  • Evlat edinilenin bedensel veya zihinsel özrü sebebiyle sürekli olarak yardıma muhtaç olması,
  • Evlat edinilenin küçükken evlat edinen tarafından en az 5 yıl süre ile bakılıp gözetilmiş ve eğitilmiş olması,
  • Evlat edinen ile evlat edinilenin en az 5 yıldan beri aile halinde birlikte yaşamaları ve diğer haklı sebeplerin mevcut olması gerekir.

Küçüklerin evlat edinilmesine ilişkin hükümler kıyasen ergin ve kısıtlıların evlat edinilmesinde de uygulanır. Ancak küçüğün evlat edinilmesi için ana ve babanın rızasının bulunması şartı ergin ve kısıtlıların evlat edinilmesinde uygulanmaz.

Evlat Edinme Nasıl Olur?

Evlat edinen kişi ikamet ettiği yerdeki Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’ne başvuruda bulunur. Resmi prosedüre ilişkin tüm belgeler toplanıp kuruma sunulur. Kurum gerekli denetleme ve incelemeleri yapar ve akabinde evlat edinme davası açılması gerekir.

Tek başına evlat edinmede evlat edinenin oturma yeri, birlikte evlat edinmede eşlerden birinin yerleşim yeri aile mahkemesinde evlat edinme başvurusunda bulunulur.

Medeni Kanunu’nun aradığı evlat edinme şartlarının yerine getirilmesi üzerine evlat edinenin başvurusu sonucunda verilen mahkeme kararı ile evlatlık ilişkisi kurulmuş olur.

Kimler Evlat Edinemez?

30 yaşını doldurmamış olan kişiler tek başına evlat edinemezler.

Evli olan kişilerin evliliği 5 yılını doldurmamışsa veya eşler 30 yaşını doldurmamışsa eşler birlikte evlat edinemezler.

Evli kişiler kural olarak birlikte evlat edinirler ancak istisna olarak kanunun aradığı şartların mevcut olması halinde eş 30 yaşını doldurmuş olmak şartıyla tek başına evlat edinebilir. Dolayısıyla 30 yaşını doldurmadıkça evli olan kişi tek başına evlat edinemez.

Evlat Edinmede Yaş Sınırı Var Mı?

Kural olarak evli kişiler birlikte evlat edinirler. Eşlerin birlikte evlat edinilmesi için en az 5 yıldan beri evli olmaları veya 30 yaşını doldurmuş bulunmaları gerekir. Evliliğin 5 yılı doldurmaması halinde 30 yaşı doldurma şartı her iki eş için de aranır. Evliliğin 5 yılı doldurması halinde ise eşlerin birlikte evlat edinmesinde yaş sınırı yoktur.

Evli kişilerin tek başına evlat edinmesi için evlat edinen eşin 30 yaşını doldurmuş olması ve kanunun aradığı diğer şartları ispatlaması gerekir. Tek başına evlat edinilmesini düzenleyen Medeni Kanun’a göre evli olmayan kişilerin evlat edinmesi için 30 yaşını doldurmuş olmaları gerekir. 

Evlat edinme için bazı hallerde kişilerin 30 yaşını doldurması aranırken evlat edinme için azami bir yaş sınırı aranmamıştır. Örneğin kanunun aradığı evlat edinme koşullarına uyulması halinde 50 yaşında evlat edinme mümkün olur.

Evlat Edinme Neden Günah?

İslam dininde kimsesiz çocukların bakım ve gözetilmesi tavsiye edilmiş olmakla birlikte hukuki sonuçlar doğuran bir evlatlık müessesesi kabul edilmiş değildir. Ayrıca İslam dininde namahremlik söz konusu olacağı için evlat edinmek uygun değildir. Çünkü evlat edinilen kişi büyüdüğünde evlat edinene yabancı olur ve yabancı ile yaşamak caiz değildir.

Evlat Edinmek İçin Evlilik Şart Mıdır?

Türk Medeni Kanunu eşlerin birlikte evlat edinme koşulları ile tek başına evlat edinme koşullarını farklı maddelerde düzenleyerek farklı şartlara tabi kılmıştır. Bu sebeple evlat edinme için evlilik şart değildir. Evli olmayan kişiler 30 yaşını doldurmuş bulunmak şartıyla evlat edinebilirler.

Evlat Edinme Süreci Ne Kadar Sürer?

Evlat edinen Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’ne başvuruda bulunur gerekli tüm belgeleri kuruma sunar. Kurum tüm belgeler tamamlandıktan sonra denetleme ve incelemeleri yapar. Başvuru kabul edilirse evlat edinmek isteyen kişinin bu talebi sıraya alınır. Talepte bulunan kimseye sıra geldiğinde evlât edinilecek küçük için geçici bakım sözleşmesinin imzalanır ve en az bir yıl süreyle bakım ve eğitimi için uygun görülen kişi veya eşlerin yanına yerleştirilir. Sürenin sonunda Aile Mahkemesi’nde evlat edinme davası açılır. 

Evlat edinme dava dilekçesinin tensip yapılması, tebliği ve cevap süresi; cevap dilekçesinin tebliği, ikinci cevap dilekçesi toplamda 159 gündür. Tarafların rızası varsa bu süre daha kısa olabilir.

Evlat edinmenin ilk duruşmasından karar duruşmasının sonuna kadar toplamda 60 gün süre geçer. Gerekçeli kararın yazılması toplamda 1 aydır ancak bu süre daha kısa olabilir.

Evlat Edinmek İçin Gerekli Şartlar Neler?

Küçüklerin evlat edinilmesine ilişkin şartlar TMK m. 305

1. Küçük evlat edinen tarafından bakışmış ve eğitilmiş olmalıdır

Bir küçüğün evlat edinilmesi, evlat edinen tarafından 1 yıl süreyle bakılmış ve eğitilmiş olması koşuluna bağlıdır. Evlat edinen ile evlatlık arasında biyolojik bağlılık olmamasının yaratacağı eksiklik “deneme süresi” olarak nitelendirilebilecek 1 yıllık bakım ve eğitim süresi ile giderilmeye çalışılmıştır.

2. Evlat edinme küçüğün yararına olmalıdır

Evlat edinmenin küçüğün yararına olup olmadığını hakim takdir eder. Hakim her somut olayda tarafların ilişkilerini, çocuğun fiziki, sosyal ve ekonomik gelişiminin sağlanmasına ilişkin şartları dikkate alır.

3. Evlat edinenin diğer çocuklarının yararlarının hakkaniyete aykırı biçimde zedelenmemesi gerekir

Türk Medeni Kanunu’nda küçüklerin evlat edinilmesi açısından evlat edinenin alt soyunun bulunmaması şartı öngörülmemiştir. Dolayısıyla alt soyu bulunan kişiler de evlat edinebilirler. Evlat edinenin diğer çocuklarının yararlarının evlat edinme ilişkisi ile hakkaniyete aykırı zedelenmesi, evlat edinenin diğer çocuklarının miras menfaatlerini azaltmak ya da evlatlığın ihtiyaçlarını karşılanması söz konusu olmaksızın diğer çocuklara karşı olan ekonomik ve sosyal yükümlülüklerin yerine getirilmemesi amacıyla kurulmasıdır.

Küçüğün rızası ve yaşı TMK m. 308

1. Evlat edinilenin evlat edinenden en az 18 yaş küçük olması gerekir

Evlat edinen ile evlatlık arasında asgari olarak 18 yaş farkının bulunması şarttır.

2. Ayırt etme gücüne sahip olan küçüğün rızasının bulunması gerekir

Küçüğün ayırt etme gücünün bulunup bulunmadığının belirlenmesinde kesin bir yaş sınırı yoktur. Her somut olay bakımından ayrıca değerlendirilir.

3. Küçük vesayet altında ise vesayet dairesinin izni gerekir

Ana ve babanın rızası TMK m. 309

Küçüğün ana ve babasının rızasının bulunması gerekir

Küçüğün evlat edinilmesi için hem ananın hem de babanın rızası gerekir. Sadece birinin rızasının bulunması yeterli değildir. Ana veya baba velayet hakkına sahip olmasalar bile rızalarının alınması gerekir. Ana veya babanın rıza vermemesi hakkın kötüye kullanımı niteliği taşıyorsa rıza aranmadan evlat edinme ilişkisi kurulur.

Rıza, küçüğün veya ana ve babasının oturdukları yer mahkemesinde sözlü veya yazılı olarak verilerek tutanağa geçirilir. Tutanağa geçirildikten sonra 6 hafta içinde rıza aynı usulle geri alınabilir. Ancak geri almadan sonra tekrar rıza verilirse bu rıza kesindir ve geri alınmaz.

Rıza küçüğün doğumu üzerinden 6 hafta geçmeden önce verilemez. Belirtilen süreden önce verilen rıza geçersizdir.

Ana ve babadan birinin rızasının aranmayacağı haller:

• Kim olduğu veya uzun süreden beri nerede oturduğu bilinmiyorsa veya ayırt etme gücünden sürekli yoksun bulunuyorsa,
• Küçüğe karşı özen yükümlülüğünü yerine getirmiyorsa.

Ana babanın rızasının aranıp aranmayacağı hususundaki karar, evlat edinme işlemleri sırasında verilir.

Erginlerin ve kısıtlıların evlat edinilmesine ilişkin şartlar TMK m. 313

1. Evlat edinenin altsoyunun açık muvafakatinin olması gerekir.

Birlikte evlat edinmeden her iki eşin de altsoyunun açık onayı aranır. Evlat edinme başvurusunun yapılmasından sonra fakat evlat edinme kararının verilmesinden önce evlat edinenin altsoya sahip olması halinde de altsoyun açık onayının aranması gerekir.

2. Evlat edinilen kişi evli ise eşinin rızasının bulunması gerekir

3. Aşağıdaki şartlardan birinin gerçekleşmiş olması gerekir

• Evlat edinilenin bedensel veya zihinsel özrü sebebiyle sürekli olarak yardıma muhtaç olması ve evlat edinen tarafından en az 5 yıldan beri bakılıp gözetilmiş olması
• Evlat edinen tarafından, küçükken en az 5 yıl süreyle bakılmış, gözetilmiş ve eğitilmiş olması
• Diğer haklı sebepleri mevcut ve evlat edinilenin en az 5 yıldan beri evlat edinen ile aile halinde birlikte yaşamış olması

4. Bunlar dışında küçüklerin evlat edinilmesine ilişkin hükümler kıyas yoluyla uygulanır

Birlikte evlat edinme şartları TMK m. 306

Kural olarak eşler birlikte evlat edinebilirler; evli olmayanlar birlikte evlat edinemezler.

1. Eşlerin en az 5 yıldan beri evli olmaları veya 30 yaşını doldurmuş olmaları gerekir

Medeni Kanunu’nda ayrıca belirtilmemiş olmasına rağmen evlat edinecek kişilerin ayırt etme gücüne sahip olması gerekir. Kanunda alternatifli olarak iki ihtimal öngörülmüştür. Dolayısıyla eşler en az beş yıldan evli ise yaş şartı aranmaz, evlilik beş yılı doldurmamışsa her iki eşin de 30 yaşını doldurması aranır.

Eşlerden birinin diğerinin çocuğunu evlat edinmesi: üvey çocukların evlat edinilmesi:

2. Eşlerin az 2 yıldan beri evli olmaları veya evlat edinecek eşin 30 yaşını doldurmuş olması gerekir

Eşlerden biri, en az 2 yıldan beri evli olmaları veya kendisinin 30 yaşını doldurmuş bulunması koşuluyla diğerinin çocuğunu evlat edinebilir.

Tek başına evlat edinme şartları TMK m. 307

Evli olmayan kişinin 30 yaşını doldurmuş olması gerekir

Evli olmayan kişinin evlat edinebilmesi için 30 yaşını doldurmuş olması şarttır. Medeni Kanunu’nda ayrıca belirtilmemiş olsa da evlat edinen kişinin ayırt etme gücüne sahip olması gerekir.

İstisna olarak evli kişiler tek başına evlat edinebilirler

30 yaşını doldurmuş olan eşin, diğer eşin ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksunluğu veya iki yılı aşkın süreden beri nerede olduğunun bilinmemesi ya da mahkeme kararıyla iki yılı aşkın süreden beri eşinden ayrı yaşamakta olması yüzünden birlikte evlat edinmesinin mümkün olmadığının ispat etmesi gerekir

Diğer eşin sürekli olarak ayırt etme gücünden yoksun olması, evlat edinme ilişkisinin anlamını kavrama ve çocuk ile ilişkisini sağlıklı sürdürecek derecede akli yeteneğe sahip olmamasını ifade eder.

Diğer eşin iki yılı aşkın süredir nerede olduğunun bilinmemesi halinde gaiplik kararı alınmış olması gerekmez. Eşlerin iki yılı aşkın süreden beri ayrı yaşamasının mahkeme kararına dayanması gerekir.

Eş, 30 yaşını doldurmuş olması şartlarıyla bu sayılan hususlardan birinin mevcut olması nedeniyle birlikte evlat edinilmesinin mümkün olmadığını ispatlaması halinde tek başına evlat edinebilir. 

Bekarlar Evlat Edinebilir Mi?

Evli çiftler evlat edinebileceği gibi kanundaki şartları taşıyan evli olmayan kimseler de evlat edinebilir. Türk Medeni Kanunu’n 307. maddesinde tek başına evlat edinme hali düzenlenmiştir. Bu hükme göre evli olmayan kişi 30 yaşını doldurmuş ise tek başına evlat edinebilir. Bu sebeple bekarlar tek başına evlat edinebilir. 

Bekarların Evlat Edinme Şartları

Evlat edinecek kişi 30 yaşını doldurmuş olmalıdır. Çocuk ile evlat edinecek arasında en az 18 yaş fark bulunmalıdır. Çocuk ayırt etme gücüne sahip ise rızası aranır. Çocuğun rızası olmaması halinde evlat edinme işlemi yapılamaz. Ayrıca evlat edinilecek çocuğun varsa anne ve babasının rızası da alınmalıdır.

Bekar kişiler kanunda yer alan şartların mevcut olması halinde ergin ve kısıtlı kişileri de evlat edinebilirler. Bekar kişiler bakımından kişinin erkek veya kadın olmasını bir önemi yoktur. Bu sebeple bekar erkek ve bekar kadın evlat edinme şartları kanunda düzenlenen evlat edinme koşullarına tabidir.

Yabancı Ülkede Evlat Edinilebilir Miyim?

Ülkelerarası evlat edinmelerin sözleşmede belirlenen kurallar çerçevesinde yapılmasının sağlanması amacıyla 29 Mayıs 1993 tarihinde Lahey Evlat Edinme Sözleşmesi kabul edilmiştir. Türkiye Lahey Evlat Edinme Sözleşmesi’ne taraftır. Sözleşme gereği küçük ancak kendi ülkesinde evlat edindirilemediği takdirde ülkelerarası evlat edinme dolayasıyla yabancı bir ülkeden evlat edinme mümkün olur.

Sözleşmeye taraf bir taraf devlette kanuna uygun ikametgahları bulunan kişiler, yerleşim yeri diğer bir taraf devlette bulunan bir çocuğu evlât edinmeyi talep ettiklerinde, kendi ikametgahlarının bulunduğu Devletinin Merkezî Makamına başvurmalıdır.

Evlât edinme işlemi, aşağıdaki asgari kriterlerin gerçekleştiği hallerde mümkün olabilecektir;

• Evlât edinecek olan ebeveynin, evlât edinme vasıflarına sahip ve uygun olduğunun tespit etmesi,
• Makamlarca gerekli görüldüğü takdirde evlat edinecek ebeveyn ile istişarede bulunulmasının sağlamış olması,
• Çocuğun evlat edinilerek gideceği devlete girmesine ve orada sürekli ikametine izini sağlanması.

Evlat edinme şartları ve başvurunun şekli özellikleri, 25/2/2009 tarihli Küçüklerin Evlat Edinilmesinde Aracılık Faaliyetlerinin Yürütülmesine İlişkin Tüzük’de düzenlenmiştir. Türkiye’den evlat edinilecek ancak başka bir ülkede ikamet edecek çocuklar hem de yabancı bir ülkeden evlat edinilecek çocuklar için bu tüzük hükümleri geçerli olacaktır. Söz konusu tüzüğün 4. maddesine göre:

• Evlât edinmenin her halde küçüğün yararına bulunması ve evlât edinenin diğer çocuklarının yararlarının, hakkaniyete aykırı bir biçimde zedelenmemesi,
• Evlât edinecek kişi veya eşlerin, evlât edinilenden en az on sekiz yaş büyük olması,
• (Eğer) Ayırt etme gücüne sahip ise, küçüğün rızasının alınması,
• Küçüğün ana ve babasının rızasının bulunması,
• Küçüğün vesayet altında olması halinde, vesayet dairelerinin izninin alınmış olması,
• Evlât edinmek isteyen ve evli olmayan kişinin otuz yaşını doldurmuş bulunması,
• Eşlerin en az beş yıldan beri evli olmaları veya her ikisinin de otuz yaşını doldurmuş bulunmaları,
• Eşlerden birinin, diğerinin çocuğunu evlât edinebilmesi için en az iki yıldan beri evli olmaları veya kendisinin otuz yaşını doldurmuş bulunması koşulları aranır.

Belirtilen şartlar Türk Medeni Kanunu’nda küçüklerin evlat edinilmesine ilişkin düzenlenen şartlarla aynı olarak düzenlenmiştir. Bu sebeple küçüğün evlat edinilmesinde Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen Türkiye’de evlat edinme koşulları ile yurtdışından evlat edinme şartları aynıdır.

Yabancı Ülkede Evlat Edinip Türkiye’ye Getirebilir Miyim?

Yukarıda açıklandığı üzere sözleşme gereği mevcut olması gereken şartların sağlanması halinde yabancı ülkede evlat edinilip Türkiye’ye getirilebilir.

Evlât edinecek kişi veya eşlerin küçüğü yaşadıkları ülkeye götürebilmeleri için gereken belgeler kabul eden Devletin merkezi makamı tarafından Türkiye’deki konsolosluğuna gönderilir. Küçüğün 1 yıllık bakım ve eğitimi için geçici bakım sözleşmesi imzalanarak küçük, evlât edinecek kişi veya eşlere teslim edilir ve böylece küçüğün kabul eden Devlete gönderilmesi gerçekleştirilir. İzleme süresi içerisinde, kişi veya eşler merkezi makamın ve kabul eden Devletin merkezi makamının bilgisi olmaksızın yerleşim yerlerini değiştiremez ve onayları olmaksızın ülke dışına çıkamazlar. 

Evlat edinmenin kabul eden devlette tanınması hakkındaki düzenlemeye göre evlat edinmenin yapıldığı devletin yetkili makamı tarafından tevsik edilen diğer akit devletlerde kanunen tanınacaktır. Bu kapsamda hukuki sonuç doğurması istenilen devlet hukukuna göre tanınma prosedürü uygulanır. Tanıma, yabancı mahkeme kararlarının kesin hüküm kuvvetinin, icra kabiliyetinden bağımsız olarak göz önünde bulundurulmasına denir.

Sık Sorulan Sorular

Yeni doğmuş bebek evlat edinme 2023

Yeni doğmuş bebeği evlat edinmek için bebeğin doğumundan itibaren 6 hafta geçmesi gerekir. Bu sebeple bebek evlat edinmek istiyorum diyen bir kişi evlat edinme talebini bu süreden sonra yapılmalıdır. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kurumu’na başvurulur. Yeni doğan bebek evlat edinme için yapılan başvuruda bulunması gereken belgeler vardır.

Bunlar;

• nüfus kayıt örneği,
• adli sicil kayıt belgesi,
• yerleşim belgesi,
• diploma ve öğrenim belgesi,
• sağlık kurulu raporudur.

Ekonomik durumu, mal varlığı, eşlerden diğerinin yabancı uyruklu olması hâlinde oturma izin belgesi talep edilen diğer evraklar arasında yer alıyor. Başvuru sıraya alınarak evlatlık almak isteyen aile incelenir.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı evlat edinme şartları Medeni Kanun’da düzenlenen evlat edinme şartlarıdır. Yeni doğmuş bir bebeğinin evlat edinilmesi şartları ile küçüğün ya da ergin bir kişinin evlat edinilmesine ilişkin şartlar aynıdır.

Evlat edinmek için Medeni Kanun’da öngörülen şartların sağlanması halinde başvuru süreci başlar. Bu süreçte evlat edinmek isteyenler evlat edinme koşullarına uymalı, başvuru için randevu almalı ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na başvuru yapmalıdırlar.

Başvuru olumlu sonuçlanırsa başvuru sıraya koyulur. Talepte bulunan sıranın gelmesi halinde en az 1 yıl çocuğun tüm bakımını, eğitimini ve temel ihtiyaçlarını karşılamak zorundadır.

1 yıl süre içerisinde 3 aylık periyodlarla izleme raporu düzenlenir. Bir yıllık sürenin sonunda ise Aile Mahkemesi’nde evlat edinme davası açılır. Dava sonucunda verilen mahkeme kararı ile evlatlık ilişkisi kurulmuş olur.

Aileden evlat edinme

Türk Medeni Kanunu’nun 305-320. Maddelerinde evlat edinme kurumu düzenlenir. Söz konusu hükümlere göre evlat edinme için aileden evlat edinme ya da evlat edinilecek kişinin aileden olmaması bakımından bir ayrım yapılmamıştır. Bu sebeple evlat edinecek kişi kanunda öngörülen şartların sağlanması halinde aileden evlat edinebilir. 

Örneğin bir kimse torununu evlat edinmek istediğinde torununun evlat edinme şartları veyahut kardeşinin çocuğunun evlat edinmek istediğinde evlat edinme şartları, Medeni Kanun’da düzenlenen küçüğün veya ergin bir kişinin evlat edinilmesine ilişkin şartlara tabidir.

Bekar evlatlık edinme şartları

Ergin ve kısıtlıların evlat edinmesine ilişkin şartlar Türk Medeni Kanununun 313. maddesinde düzenlenmiştir. Bu hükme göre evlat edinilen kişi evli ise eşinin rızası gerekir. Ancak evlat edinilen kişi evli değilse böyle bir şart söz konusu olmaz. Evlat edinen kişinin altsoyunun açık onayı ve aşağıdaki şartlardan birinin gerçekleşmiş olması halinde bekar evlatlık edinme şartları gerçekleşmiş olur.

• Evlat edinilenin bedensel veya zihinsel özrü sebebiyle sürekli olarak yardıma muhtaç olması ve evlat edinen tarafından en az 5 yıldan beri bakılıp gözetilmiş olması
• Evlat edinen tarafından, küçükken en az 5 yıl süreyle bakılmış, gözetilmiş ve eğitilmiş olması
• Diğer haklı sebepleri mevcut ve evlat edinilenin en az 5 yıldan beri evlat edinen ile aile halinde birlikte yaşamış olması

Bunlar dışında küçüklerin evlat edinilmesine ilişkin hükümler kıyas yoluyla uygulanır. Ancak küçüğün evlat edinilmesi için ana ve babanın rızasının bulunması şartı ergin ve kısıtlıların evlat edinilmesinde uygulanmaz.

Küçük eğer evlenme yoluyla ergin kılınmışsa bu kişinin evlat edinilmesi de Türk Medeni Kanununun 313. maddesinde düzenlenen ergin ve kısıtlıların evlat edinilmesine ilişkin şartlara tabidir. Diğer hallerde ise küçüğün evlat edinilmesine ilişkin şartlara tabi olur.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı evlat edinme şartları

• Küçüğün, evlât edinen tarafından en az bir yıl süreyle bakılmış ve eğitilmiş olması,
• Evlât edinmenin her halde küçüğün yararına bulunması ve evlât edinenin diğer çocuklarının yararlarının, hakkaniyete aykırı bir biçimde zedelenmemesi,
• Ayırt etme gücüne sahip olan küçüğün rızasının alınması,
• 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun 311’inci ve 312’nci maddelerinde yer alan hükümler hariç, 309’uncu maddesinde belirtilen şekilde küçüğün ana ve babasının rızasının bulunması,
• Küçüğün vesayet altında olması halinde, Türk Medenî Kanununun 397’nci maddesinde öngörülen vesayet dairelerinin izninin alınmış olması,
• Eşlerin en az beş yıldan beri evli olmaları veya her ikisinin de otuz yaşını doldurmuş bulunmaları koşulları aranır.

Söz konusu şartlar Türk Medeni Kanununda düzenlenen evlat edinme şartlarıdır.