Babalık Davası
Babalık davası evlilik dışında veya boşanmadan 300 gün sonra dünyaya gelen çocuk için açılabilen davadır. TMK m. 301'de düzenlenen bu dava, çocuk ile baba arasında soybağının mahkemece kurulmasına imkân verir.
“Çocuk ile baba arasındaki soybağının mahkemece belirlenmesini ana ve çocuk isteyebilirler. Dava babaya, baba ölmüşse mirasçılarına karşı açılır. Babalık davası, Cumhuriyet savcısına ve Hazineye; dava ana tarafından açılmışsa kayyıma, kayyım tarafından açılmışsa anaya ihbar edilir.”
Babalık Davası Nedir?
301. maddesi ile Türk Medeni Kanunu babalık davası nedir, açıklamıştır. Bu, evlilik dışı çocuğun veya annenin açabileceği, baba ile çocuk arasında soybağının kurulmasını sağlayan bir davadır.
Evlilik Dışı Çocuğun Babalık Davası
Evlilik içerisinde soybağı babalık karinesi ile kurulur. Bu noktada evlilik içerisinde doğan çocuğun babası kocadır. Ancak evlilik dışı doğan çocuk ile baba arasında soybağının kurulması ise farklı yöntemlerle olur, bunlardan biri de babalık davasıdır.
Babalık Karinesi
Eğer çocuk evlilik dışında ancak boşandıktan sonraki 300 gün içerisinde doğmuşsa o halde yine babalık karinesi gereği eski eş ile çocuk arasında soybağı kurulacaktır.
Tanıma Beyanı
Biyolojik baba, baba olduğunu tescil ettirmek istiyorsa vereceği tanıma beyanı ile çocuğu tanır, yani nüfusuna alır. Bu şekilde istenilen hukuki yararı elde edebilecektir. Bu beyanla, soybağı kurulur.
Babalık Davası
Çocuk evlilik dışı veya boşanmadan 300 gün sonra doğmuşsa ve baba çocuğu tanımamışsa, babalık davası açmak gerekir. Babalık davasının davalısı babadır. Ancak babanın ölmüş olması halinde bu dava babanın mirasçılarına karşı açılabilecektir.
Kimler Babalık Davası Açabilir?
Babalık davasını ancak anne veya çocuk açabilir. Anne ve çocuk birbirinden bağımsız şekilde veya birlikte de bu davayı açabilir.
Anne yalnızca kendi adına babalık davası açabilmektedir. Çocuk ergin olmadan onun yerine anne, babalık davası açamamaktadır. Çünkü bu noktada çocuğun menfaatleri ile annenin menfaatleri çakışabilmektedir.
Çocuk ergin oluncaya kadar geçen sürede çocuk yerine kayyım da dava açabilmektedir.
Annenin açtığı davanın reddedilmiş olması çocuğun dava açma hakkını ortadan kaldırmayacaktır.
Babalık Davası Zamanaşımı
Babalık davası zamanaşımı süresine tabi değildir; hak düşürücü süreye tabidir. Annenin açacağı dava ile çocuğun açacağı dava arasında hak düşürücü sürelere ilişkin farklılıklar mevcuttur.
Annenin Babalık Davası Açma Süresi
Anne, babalık davasını doğumdan itibaren 1 yıllık süre içerisinde açmalıdır. Ancak eğer çocuk ile başka bir erkek arasında zaten soybağı ilişkisi varsa, bu bir yıllık hak düşürücü süre soybağı ilişkisinin ortadan kalktığı tarihte işlemeye başlar. Bir yıllık süre geçtikten sonra gecikmeyi haklı kılan sebepler varsa, sebebin ortadan kalkmasından başlayarak bir ay içinde dava açılabilir. Tüm bunlarla beraber anne, babalık davasını çocuğun doğumundan önce de açabilecektir.
Çocuğun Babalık Davası Açma Süresi
Çocuk ergin olduktan sonra bizzat babalık davası açabilmektedir. Anayasa Mahkemesinin 27.10.2011 tarihli 2010/71 Esas, 2011/143 Karar sayılı kararıyla ve yine Anayasa Mahkemesinin 15.03.2012 tarihli ve 2011/116 Esas, 2012/39 Karar sayılı kararıyla çocuk yönünden hak düşürücü süreler iptal edilmiştir. Anayasa Mahkemesinin iptal kararlarından sonra, çocuk tarafından açılan babalık davasında artık herhangi bir hak düşürücü süre söz konusu değildir.
Babalık Davası Açılırsa Ne Olur?
Annenin babalık davası açması halinde Cumhuriyet Savcısı ve Hazine ile beraber çocuğu temsilen kayyıma dava ihbar edilir. Çocuğun babalık davası açması halinde yine Cumhuriyet Savcısı ve Hazine ile beraber anneye dava ihbar edilecektir.
Babalık davasının açılması ile beraber davalının baba olduğunun ispatına yarayacak deliller öne sürülecektir. Ancak babalık davası kamu düzenini ilgilendiren bir dava olduğundan mahkeme kendiliğinden de araştırma yapacaktır.
Babalık davası kabul edilirse çocuk ile davalı baba arasında soybağı kurulmuş olacaktır. Bunun neticesinde de nüfus kayıtlarında değişiklik olacaktır. Çocuk babasının soyadını alacaktır.
Babalık Davası Nasıl Açılır?
Babalık davası açmak yetkili ve görevli mahkemenin tespiti ile başlayacaktır. Babalık davası yetkili mahkeme TMK m. 283’e göre belirlenecektir. İlgili maddeye göre: “Soybağına ilişkin davalar, taraflardan birinin dava veya doğum sırasındaki yerleşim yeri mahkemesinde açılır.” Babalık davası görevli mahkeme ise Aile Mahkemeleridir. Mahkemeye verilecek dava dilekçesi ile babalık davası açılmış olacaktır.
Babalık Davasında Neler Talep Edilebilir?
Annenin babalık davası açması ile beraber çocuk ile soybağının kurulması yanında isteyebileceği birtakım kalemler mevcuttur:
- Doğum giderleri,
- Doğumdan önceki altı haftalık geçim giderleri
- Doğumdan sonraki altı haftalık geçim giderleri,
- Gebelik ve doğumun gerektirdiği diğer giderler.
Annenin bu kalemleri talep edebilmesi için çocuğun sağ doğması şart değildir. Çocuk ölü doğmuş olsa bile anne bu taleplerde bulunabilecektir.
Sayılan bu taleplerle birlikte iştirak nafakasına da hükmedilebilir. Çünkü soybağının kurulmasının akabinde davalı baba da anne kadar müşterek çocuğun bakımı konusunda yükümlülük altına girecektir.
Babalık Davası Tazminat Ne Kadar?
Maddi tazminat istemi ananın mali hakları kapsamındadır. Maddi tazminatın miktarının tam olarak ne kadar olacağı da her somut olaya göre değişkenlik gösterecektir. Bu kapsamda annenin doğum giderleri, geçim giderleri, çocuk için yapılan diğer giderler göz önüne alınarak bir tazminat miktarı belirlenecektir.
Ancak manevi tazminat babalık davası bünyesinde düzenlenmemiştir. Yine de bu, manevi tazminat isteminin genel hükümlere göre talep edilmesine engel değildir.
Babalık Davası Kaç Ayda Sonuçlanır?
Adalet Bakanlığı tarafından yargılamalarda hedef süreler belirlenmiştir. Bu noktada babalık davasında hedef süre 330 gündür. Ancak bu süre davanın sonuçlanması için kesin bir süre değildir. Zira mahkemelerin iş yoğunluğuna, davanın ne kadar karışık olduğuna, delillerin inandırıcılık boyutuna göre dava süresi uzayıp kısalabilecektir.
Baba Olduğunu İddia Eden Kişi Hangi Davayı Açabilir?
Baba olduğunu iddia eden kişi babalık davası açamayacaktır. Eğer çocuk ile başka bir kişi arasında soybağı kurulmamışsa baba dava açmadan tanıma beyanıyla çocuk ile arasında soybağının kurulmasını sağlayabilecektir.
Ancak eğer çocuk ile başka bir adam arasında soybağı kurulmuşsa, bu halde baba olduğunu iddia eden kişi tanıma beyanında bulunamayacaktır. Bu varsayımda baba olduğunu iddia eden kişi diğer şartlarda mevcutsa soybağının reddi davasını açmalıdır. Çünkü hukuk düzeni halihazırda çocuk ile soybağı kurulmuş birinin varlığı halinde yeni bir soybağı tesisine imkân vermemektedir. Bu düzenlemenin temelinde de çocuğun aynı anda 2 kişi ile arasında soybağının kurulmasını engellemek, çocuğu bu noktada korumak yer almaktadır. Sonuç olarak baba olduğunu iddia eden kişi soybağının reddi davasını açabilir.
Babalık Davası Nasıl İspatlanır?
Günümüzde artık babalık davasının ispatı yönünde büyük problemlerle karşılaşılmamaktadır. Çünkü DNA testleri babalık davalarında en büyük ispat araçlarından biridir. Baba olduğu iddia edilen kişi zorunlu olan ve kendi sağlığına zarar vermeyecek araştırma ve incelemelere rıza göstermek zorundadır. Eğer bu rızayı vermezse hakim, baba olduğu iddia edilen kişi aleyhine karar verebilir.
DNA testinin yanında baba olduğu iddia edilen kişinin çocuğun doğumundan önceki 300.gün ile 180.gün arasında anne ile cinsel ilişkide bulunmuş olması, babalığa karine sayılacaktır. Dolayısıyla anne bu karineden faydalanarak davalı ile aralarındaki cinsel ilişkiyi ispat edip soybağının kurulmasını sağlayabilir. Cinsel ilişkinin ispatı her türlü delille mümkündür.
Aynı husus boşanma durumunda da geçerlidir. Boşanmanın ardından 300 gün içinde doğan çocuğun babası karine olarak eski koca olacaktır. Zaten karine gereği doğan çocuğun babası eski koca olduğundan bu noktada eski kocaya karşı babalık davası açılamayacaktır.
Medeni Kanun babalık karinesinin çürütülmesine de imkân vermiştir. Kanunun 302. Maddesine göre davalı, çocuğun babası olmasının olanaksızlığını veya bir üçüncü kişinin baba olma olasılığının kendisininkinden daha fazla olduğunu ispatlarsa babalık karinesi geçerliliğini yitirir.
Babalık Davasında Kayyım Nasıl Atanır?
Medeni Kanun bazı hallerde çocuk için kayyım atanmasını öngörmüştür. Bu hallerden biri de çocuk ile yasal temsilcisi arasında meydana gelebilecek menfaat çatışmasıdır. İşte babalık davasında da yasal temsilci olan anne ile çocuk arasında menfaat çatışması olabileceğinden kayyım atanması zorunluluğu mevcuttur.
Babalık davasında çocuk için atanan kayyım onun adına davayı açar. Davada çocuğu bizzat kayyım temsil eder. Eğer davayı ana açmışsa çocuğun davada temsili için yine bir kayyım atanacaktır.
Kayyım atamaları Sulh Hukuk Mahkemelerince yapılır. Kanunda da konuya ilişkin “vesayet makamı” ibaresi geçmektedir. Bu da atamanın Sulh Hukuk Mahkemesince yapılacağını göstermektedir.
Kayyım atanmasında yetkili mahkeme ise çocuğu yerleşim yeri mahkemesidir. Genel itibariyle kayyım atamalarında vasinin atanmasına ilişkin usuller takip edilecektir. Yalnız belirtmek gerekir ki babalık davasında çocuk için atanacak kayyım yalnızca atandığı iş için görevli olacaktır. Bu noktada anne velayet hakkını kullanmaya devam edecek yalnızca babalık davası için temsil yetkisi sona erecektir.
Babalık Davası Yargıtay Kararı
“…4721 sayılı TMK'nin "Babalık karinesi" başlıklı 285. maddesi gereği; "Evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden başlayarak üç yüz gün içinde doğan çocuğun babası kocadır" düzenlemesi gereği davacı anne ile davalı babanın boşanma tarihinden itibaren henüz üç yüz gün dolmadan yüz elli yedinci gün doğan çocuğun babası kanun gereği davalı koca olduğundan davacının TMK'nin 301.maddesi kapsamında babalık davası açmasında hukuki yararı bulunmadığından…” (Yargıtay 8. Hukuk Dairesi, 16.10.2019 tarihli ve 2019/5281 E., 2019/9078 K. sayılı kararı)
İşbu Yargıtay kararında davanın usulden reddine karar verilmesi gerektiğine hükmetmiştir. Çünkü esastan red kararları kesin hüküm teşkil edeceğinden karinenin varlığı halinde aksi ispatlanabileceğinden esastan red değil usulden red kararı verilmesi gerekmektedir.
Babalık Davası Dilekçe Örneği
İstanbul Aile Mahkemesine
Davacı : A (T.C. Kimlik No.: 7864675653543)
Adres : İstanbul
Vekili : Av. Pınar Denktaş
Adres : Cumhuriyet Cad. No:40/5 Elmadağ Şişli İstanbul
Davalı : B (T.C. Kimlik No.: 54365657467754)
Adres : Şişli
Konu : Babalığın tespiti ve çocuk A ile davalı B arasında soybağının kurulması talebidir.
Açıklamalarımız:
Müvekkilim 2023 tarihinde Amerikan Hastanesinde doğmuştur. Müvekkil annesi ve davalının evlilik dışı ilişkisi sonucu dünyaya gelmiştir. Müvekkil ile annesi arasında soybağı doğum ile kurulmuş olup babası ile soybağı kurulmamıştır. Müvekkil davalıdan talep etmesine rağmen davalı tanıma beyanında bulunmamıştır. İşbu sebeple Sayın Mahkemenizce müvekkil ile davalı arasında soybağının kurulması talep olunmaktadır.
Deliller: Karşı tarafça sunulacak delillere karşı delil sunma hakkımızı saklı tutmak kaydıyla şimdilik Nüfus kayıtları, hastane kayıtları, tanık, bilirkişi incelemesi, yemin, DNA testi, tıbbi inceleme raporu ve ilgili her türlü delil.
Hukuki Sebepler: Türk Medeni Kanunu Madde 282 /2, 301,303 ve ilgili mevzuat.
Netice ve Talep: Yukarıda açıklanan ve sayın mahkemenizce re’sen dikkate alınacak nedenlerle;
İşbu davamızın kabulüne, müvekkilin davalının çocuğu olduğunun tespiti ile davalı ile arasında soybağının kurulmasına, her türlü yargılama giderleri ve ücreti vekaletin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini saygılarımızla arz ve talep ederiz.
Davacı Vekili
Avukat Pınar Denktaş
